Vikipedi

Çaycuma

Zonguldak'ın ilçesi

Çaycuma, Zonguldak ilinin bir ilçesidir.

Çaycuma
İlçe
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlZonguldak
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamAdem Kaya
 • Belediye başkanıBülent Kantarcı (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam490 km²
Rakım40 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam91.569
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu67900
İl alan kodu372
İl plaka kodu67
Resmî site
caycuma.bel.tr/

Bölgedeki önemli sanayi tesisleri 1970'te kurulan, özelleştirme kapsamında OYAK'a satılarak "OYKA Kağıt Fabrikası" adını alan Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikaları Anonim Şirketi (SEKA) Fabrikası ve Perşembe beldesi ile arasında kalan Organize Sanayi Bölgesidir. Filyos beldesinde de Sümerbank Filyos Ateş Tuğlası Fabrikası bulunmaktadır. Filyos limanı projesi Çaycuma'nın Filyos beldesinde yürütülmektedir. Karadeniz'de keşfedilen doğalgaz yatakları ve Türkiye'nin önemli kuvarst kristali yatakları da bu ilçede bulunur.

Bülent Ecevit Üniversitesi'nin Çaycuma Kampüsü'nü barındırır.

Aynı zamanda Çaycuma bir havalimanına sahiptir. Zonguldak Havalimanı, Çaycuma'nın Saltukova beldesinde kalır. Türk Hava Yolları İç Hatlar hizmeti verir. Haftanın üç günü İstanbul Havalimanı uçuşları yapılmaktadır. Yurt dışında yaşayan göçmen nüfus nedeniyle dış hatlar uçuşları da yapılmaktadır. Düsseldorf Havalimanı uçuşları mevcuttur.[3]

Tarihçe

değiştir

19. yüzyılda Kastamonu Vilayeti Çarşamba (Devrek) kazasına, 1873’te Bartın’a, 1902’de Çarşamba Nahiyesi olarak Zonguldak’a bağlandığı salnamelerden ve yazılı kaynaklardan anlaşılmaktadır. Osmanlı döneminde önemli bir yerleşim yeri olmayan Çaycuma, Cumhuriyet döneminde özellikle son zamanlarda bulunan doğalgaz yatakları ve Filyos limanı projesi sayesinde Türkiye'nin önemli ekonomik bölgelerinden biri olmaya adaydır. Osmanlı zamanında köylerden Filyos Çayı kenarında kurulu bölge pazarına giden insanlar "Çaya cumaya gidiyorum" söylemi zamanla kaynaşmış ve Çaycuma şeklini almıştır. Bu söylem 1911 yılında ilçenin adının Samsun'daki Çarşamba ile karıştırıldığından dolayı resmi olarak Çaycuma olarak değiştirilmesine neden olmuştur ve 1944 yılında ise Devrek'e bağlı bir nahiye iken ilçe konumuna getirilmiştir.

Coğrafya

değiştir

Zonguldak il merkezinin doğusunda kalmaktadır. Kuzeyinde Karadeniz, doğusunda Bartın, güneyinde Devrek yer alır. Yüzölçümü 490 km2'dir.

Çaycuma, Filyos Çayı ve bu çayın oluşturduğu vadi üzerine kuruludur. Dağlık ve engebeli bir arazi yapısına sahiptir. En büyük yükseltisi; Balat Dağı'dır.

Nüfus

değiştir
Yıl Toplam Şehir Kır
1945[4] 41.525 2.432 39.093
1950[5] 46.291 2.076 44.215
1955[6] 50.756 2.262 48.494
1960[7] 57.861 2.725 55.136
1965[8] 63.786 3.181 60.605
1970[9] 72.065 6.290 65.775
1975[10] 80.729 8.118 72.611
1980[11] 89.670 9.688 79.982
1985[12] 100.288 11.589 88.699
1990[13] 105.586 13.308 92.278
2000[14] 100.685 18.734 81.951
2007[15] 96.850 21.259 75.591
2008[16] 97.528 21.905 75.623
2009[17] 96.615 22.469 74.146
2010[18] 95.086 23.035 72.051
2011[19] 94.765 23.673 71.092
2012[20] 94.038 24.680 69.358
2013[21] 92.690 26.032 66.658
2014[22] 92.205 26.424 65.781
2015[23] 91.190 26.536 64.654
2016[23] 91.099 27.062 64.037
2017[23] 90.860 27.457 63.403
2018[23] 91.569 27.190 64.379
2019[23] 90.556 27.783 62.773
2020[23] 90.897 27.847 63.050

Ekonomi

değiştir
 
Çaycuma'da bulunan, Bülent Ecevit Üniversitesi'ne bağlı Sakine-Şevki Yurtbay Araştırma Merkezi ve Gıda Mühendisliği binası.

İlçede temel ekonomik etkinlik tarımdır. Genelde tarım alanlarının sınırlı olduğu Zonguldak ilinde, Filyos Çayı boyundaki verimli ovalar bitkisel üretim bakımından önem taşır. Bu kesimde mısır, sebze ve meyve üretilir. Hayvancılık, özellikle manda yetiştiriciliği de ilçede yapılan tarımsal etkinliklerdendir. Karadeniz kıyısındaki Hisarönü'nde balıkçılık gelişmiştir. Avlanan balıklar büyük ölçüde İstanbul'a gönderilir.

İlçe merkezi Çaycuma kenti Karadeniz kıyısından 25 Km. kadar içeride, Çaycuma Düzü'nün batı kenarında yer alır. Kent, çevresindeki yoğun kırsal nüfusa hizmet veren bir pazar niteliğindedir. En önemli sanayi kuruluşu 1970'te açılan ve Türkiye'nin üçüncü büyük kâğıt fabrikası olan SEKA Çaycuma Kağıt Fabrikası'dır. Fabrikanın üretimi Bartın Limanı'ndan yollanır. Kentte ayrıca yağ imalathaneleri ile un, bisküvi, şekerleme gibi gıda maddeleri üreten imalathaneler, kereste, bıçkı, hızar atölyeleri ve maden işçileri için özel ayakkabılar üreten küçük iş yerleri vardır.

Bölgede en önemli sektörlerden ikisi, tekstil ve inşaat sektörleridir. İnşaat sektöründe ise Perşembeli iş adamlarının çok büyük yatırımları sayesinde büyük işgücü ortaya çıkmıştır.

Tekstil sektöründe ise bir bölümü Perşembe'de bulunan Organize Sanayi Bölgesinde çok sayıda fabrika bulunmaktadır.

Belediye başkanları

değiştir
  • 2014-hâlen- Bülent Kantarcı
  • 2004-2014 - Mithat Gülşen
  • 1999-2004 - Osman Metin Yurtbay
  • 1994-1999 - Metin Yurtbay
  • 1989-1994 - Orhan Yardımcı
  • 1984-1989 - Metin Yurtbay
  • 1977-1980 - Kenan Aydın
  • 1973-1977 - Abdullah Kalaycı
  • 1955-1973 - Nihat Kantarcı

Fotoğraflar

değiştir
  •  
    Çaycuma ilçesi Nihat Kantarcı Caddesinden 2016 yılında çekilmiş bir fotoğraf
  •  
    Çaycuma ilçesi Çarşı Meydanından 2016 yılında çekilmiş bir fotoğraf
  •  
    Çaycuma ilçesi 6 Nisan Anıtı'nın 2016 yılında çekilmiş bir fotoğrafı
  •  
    Çaycuma ilçe Merkezinin 2016 yılında çekilmiş bir fotoğrafı
  •  
    Çaycuma ilçesi 6 Nisan Anıtı'nın 2016 yılında çekilmiş bir fotoğrafı
  •  
    Çaycuma ilçesi Deniz Kızı Heykeli'nin 2016 yılında çekilmiş bir fotoğrafı
  •  
    Çaycuma ilçesi'nin havadan 2016 yılında çekilmiş bir fotoğrafı
  •  
    Çaycuma ilçesi Çarşı Meydanından 2016 yılında çekilmiş bir fotoğraf
  •  
    Çaycuma ilçesi'nin havadan 2016 yılında çekilmiş bir fotoğrafı
  •  
    Çaycuma ilçesi'nin havadan 2016 yılında çekilmiş bir fotoğrafı

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2020. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  3. ^ http://www.zonguldakhavaalani.com/ 22 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. http://www.dhmi.gov.tr/havaalanlari.aspx?hv=41#.VLR-sSusUgs 15 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  5. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  7. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  8. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  21. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  22. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  23. ^ a b c d e f

Dış bağlantılar

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta Çaycuma ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Çaycuma&oldid=33953418" sayfasından alınmıştır