Yurttaş Kane
Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Mayıs 2017) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Yurttaş Kane (Citizen Kane), yönetmen Orson Welles’in ilk uzun metrajlı filmidir ve pek çok eleştirmen tarafından sinema tarihinin en iyi eseri olarak görülmektedir.[1][2][3]
Citizen Kane | |
![]() | |
Yönetmen | Orson Welles |
---|---|
Yapımcı | Orson Welles |
Senarist | Orson Welles Herman J. Mankiewicz |
Oyuncular | Orson Welles Agnes Moorehead Joseph Cotten Everett Sloane Dorothy Comingore |
Müzik | Bernard Herrmann |
Görüntü yönetmeni | Gregg Toland |
Dağıtıcı | RKO Radio Pictures |
Yapım yılı | 1941 |
Süre | 119 dakika |
Ülke | Amerika Birleşik Devletleri |
Dil | İngilizce |
Bütçe | 686.000 dolar |

1941 yılında gösterime giren film, sinema anlayışına, özellikle montaj, deep focus tekniği ve makyaj bakımdan birçok yenilikçi katkılarda bulunmuştur. Filmin sinemaya en büyük katkısı alt açının doğru bir biçimde kullanılmaya başlanmasıdır. O zamana kadar kullanılmayan alt açılar nedeniyle, tavan hiç gözükmemekte; aydınlatma amacıyla kullanılan ışıklar da burada bulunmaktaydı. Ancak bu filmin getirdiği bu yenilik sonucunda yandan aydınlatma etkili bir biçimde kullanılmaya başlanmıştır.
Genç bir gazeteci, Kane’in vefat ettiğinde sarf ettiği son söz olan Rosebud isminin anlamını çözmek için, Kane’in yakınlarıyla temas kurarak bu renkli kişiliğin geçmişine tanık olmamızı sağlamaktadır. Rosebud, filmde eksik olan yapboz parçası görevini üstlenmekte, bu sayede filme dedektiflik unsurları eklenmektedir. Orson Welles'in yaratmış olduğu Kane karakterinin, Amerikalı medya patronu William Randolph Hearst'le ortak değerlere sahip olması dikkat çekici bir noktadır.
Filmin öyküsü birçok katmandan oluşmaktadır. İktidarın doğası, karakter ve kader ilişkisi gibi kavramsal temaların yanı sıra "Amerikan rüyası" kamuoyu, siyaset, medya ve halkla ilişkiler gibi artık gündelik yaşamın biçimlendirici güçleri olan "modern yaşamın olguları" ve aralarındaki ilişkiler, bu olguların henüz yeni ortaya çıkmaya başladığı zamanlarda yaşamış, dönemin Donald Trump'ı, William Randolph Hearst'ın (1863-1951) yaşamı üzerinden anlatılmaktadır.
Bu bireysel hikâye aynı zamanda mükemmeliyetçiliğin, otoriter yönetimin (hard pazarlamanın), hazin sonuçlarını da göstermektedir. Daha sonraları, Orson Welles'in mükemmel bir film yapma konusundaki zorlayıcı çabalarının olumsuz sonuçlarını kendi hayatı ve sinema kariyeri üzerinde yaşadığı söylense de bu film hâlâ gelmiş geçmiş en iyi filmler listesinde yer almaya devam ediyor.
Film, 1942 yılında 9 dalda Akademi Ödülleri'ne aday gösterilmiş; ancak sadece en iyi senaryo dalında ödül almayı başarmıştır.[4]
"Yurttaş Kane", 1989 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihî ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.
Oyuncular değiştir
Oyuncu | Rol |
---|---|
Orson Welles | Charles Foster Kane |
William Alland | Jerry Thompson |
Georgia Backus | Bertha Anderson |
Fortunio Bonanova | Sinyor Matiste |
Sonny Bupp | Charles Foster Kane III |
Ray Collins | Jim W. Gettys |
Dorothy Comingore | Susan Alexander Kane |
Joseph Cotten | Jedediah Leland |
George Coulouris | Walter Parks Thatcher |
Agnes Moorehead | Mary Kane |
Erskine Sanford | Herbert Carter |
Gus Schilling | Başgarson |
Harry Shannon | Kane'in Babası |
Everett Sloane | Mr. Bernstein |
Paul Stewart | Raymond |
Buddy Swan | Genç Charles Foster Kane |
Ruth Warrick | Emily Monroe Norton Kane |
Philip Van Zandt | Mr. Rawlston |
Kaynakça değiştir
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2008.
- ^ "Oscar adaylığı". 19 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2010.
Dış bağlantılar değiştir
- Yurttaş Kane, IMDB 16 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.