Yıldız Savaşları
Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir. Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız. |
Yıldız Savaşları, George Lucas tarafından yapılmış, öncelikle filmleriyle tanınmış, sonraki yıllarda çizgiroman, bilgisayar ve konsol oyunları, televizyon yapımları vb. dallarda ününü geliştirmiş kurgusal evren ve markadır. Film serisinin ilki 25 Mayıs 1977'de 20th Century Fox tarafından Star Wars (Yıldız Savaşları) ismiyle yayınlanmış ve dünya çapında bir popüler kültür fenomeni olmuştur. Üçer yıl arayla iki devam filmi yayınlanmıştır. Orijinal üçlemenin son filminin yayınlanmasının 16 yıl ardından, "öncül" üçlemenin ilk filmi yayımlanmıştır ve tekrar üçer yıl arayla diğer iki film de yayımlanmıştır. 2015 yılında "ikincil" üçleme başlamış, 2 yıl arayla devam filmleri yayımlanmıştır.
2019 yılı verilerine göre On İki Yıldız Savaşları filminin toplam hasılatı yaklaşık olarak 10,25 milyar dolardır.[1] Bu hasılatla Yıldız Savaşları serisi, en çok hasılat yapmış birinci film serisi olmuştur.
Yıldız Savaşları günümüze kadar kendisine ait filmlerin hasılatı, oyuncak, DVD, kitap, bilgisayar oyunu ve ticari ürün geliriyle 33 milyar dolarlık dev bir kazanç sağlamıştır.
George Lucas filmleri, kitaplar, televizyon dizileri, video oyunları ve çizgiromanlar gibi birçok farklı alanda yayınların ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Üçlemede tasvir edilen kurguya pek çok yenilik getiren bu yan ürünler, serinin takipçileri tarafından Genişletilmiş Evren adıyla bilinen kurgusal evrenin oluşmasına imkân sağlamıştır. Bu yayınlar sayesinde filmler arasındaki boşlukta, Star Wars markasının popülerliği ve değeri korunmuştur. 2003-2005 yılları arasında adı Star Wars: Klon Savaşları olan film, üçlemeler serisi haricinde yayınlanmış tek film olma özelliğiyle gösterime girmiştir. Bu film ayrıca, daha sonra aynı adla yayınlanmaya başlamış televizyon dizisine de bir başlangıç teşkil etmektedir. Ayrıca bu film, seride yayınlanmış ilk animasyon filmdir.
KurguDüzenle
Yıldız Savaşları yayınlarındaki olaylar, kurgusal bir galakside gerçekleşmektedir. Pek çok uzaylı ırkı tasvir edildiği gibi, genellikle sahiplerinin emirlerini yerine getiren robotlara da yer verilmiştir. Uzay yolculuğuna oldukça sık rastlanır, evrendeki pek çok gezegen (daha sonra Galaktik İmparatorluk olarak değişmek üzere) Galaktik Cumhuriyetin bir üyesidir.
Yıldız Savaşları'nın göze çarpan bir karakteristiği "Güç" olarak adlandırılan, yetenekli bireyler tarafından kullanılabilen, tüm evreni kapsadığına inanılan enerjidir. Yayınlanan ilk filmde "tüm canlı varlıkları sarmalayan, delip geçen, birbirine bağlayan enerji" olarak açıklanmıştır.[2] "Güç", kullanıcılarına, telekinezi, kehanet, öngörü, zihin kontrolü gibi çeşitli doğaüstü yetenekler bahşeder ve refleksler ve hız gibi pek çok fiziksel özelliğin gelişmesini sağlar. Bu yetenekler karakterler arasında farklılık gösterebilir. Güç iyilik için kullanılabileceği gibi, nefret, saldırganlık ve kötülük duygularını besleyen karanlık tarafının takipçileri tarafından farklı amaçlar için kullanılabilir. Temel altı filmde Güç'ü iyilik için kullanan Jedi'lar ile galaksiyi ele geçirmek amacıyla karanlık tarafa geçmiş Sithlerin mücadelesi konu edilmiştir.
FilmlerDüzenle
Film serisi 25 Mayıs 1977'de yayınlanan Yıldız Savaşları ile başladı. Ardından, 21 Mayıs 1980'de yayınlanan İmparator ve 25 Mayıs 1983'te yayınlanan Jedi'ın Dönüşü geldi. İlk filmin adı Yıldız Savaşları olmasına rağmen, daha sonra gelen öncül filmlerle isim karışıklığı yaşamamak için Yeni Bir Umut (A New Hope) altbaşlığı eklenmiştir.[3]
1997'de, Yıldız Savaşları'nın gösterime girmesinin 20. yıldönümünde, orijinal üçleme çeşitli yenilemelerle tekrar sinemalarda gösterime girdi. Bu yenilemeler, filmlerin çekildiği tarihte mümkün olmayan bilgisayar efektleri ile gerçekleştirilmiş eklemelerdi. Filmlerin daha sonraki yayımlarında da (örn. 21 Eylül 2004'te yayınlanan serinin DVD'leri) değişiklikler yapılmaya devam edildi.
Uzun süre beklenilen öncül üçleme de, 19 Mayıs 1999'da yayımlanan Yıldız Savaşları: Bölüm I - Gizli Tehlike, 16 Mayıs 2002'de yayımlanan Yıldız Savaşları: Bölüm II - Klonların Saldırısı, 19 Mayıs 2005'te yayımlanan Yıldız Savaşları: Bölüm III - Sith'in İntikamı ile tamamlandı.[4]
Yıldız Savaşları: Bölüm VII - Güç Uyanıyor filmi ise 17 Aralık 2015'te Türkiye'de vizyona girmiştir. Çekimi İngiltere ve B.A.E'de yapılan filmin yönetmenliğini J.J. Abrams üstlenmiştir. Yönetmenliğini Rian Johnson'ın yaptığı ve 2017 yılında vizyona giren Yıldız Savaşları: Bölüm VIII - Son Jedi ile 2019 yılında vizyona giren ve yönetmenliği J.J. Abrams tarafından üstlenilen Yıldız Savaşları: Bölüm IX - Skywalker'ın Yükselişi filmiyle orijinal üçlemenin sonrasını anlatan ardıl üçleme tamamlanmış oldu.
| Film | ABD yayın tarihi | Yönetmen | Senarist | Hikaye | Yapımcı(lar) |
|---|---|---|---|---|---|
| Orijinal üçleme | |||||
| Bölüm IV – Yeni Bir Umut | 25 Mayıs 1977 | George Lucas | Gary Kurtz | ||
| Bölüm V – İmparator | 21 Mayıs 1980 | Irvin Kershner | Leigh Brackett & Lawrence Kasdan | George Lucas | |
| Bölüm VI – Jedi'ın Dönüşü | 25 Mayıs 1983 | Richard Marquand | Lawrence Kasdan & George Lucas | Howard Kazanjian | |
| Ön üçleme | |||||
| Bölüm I – Gizli Tehlike | 19 Mayıs 1999 | George Lucas | Rick McCallum | ||
| Bölüm II – Klonların Saldırısı | 16 Mayıs 2002 | George Lucas | George Lucas & Jonathan Hales | George Lucas | |
| Bölüm III – Sith'in İntikamı | 19 Mayıs 2005 | George Lucas | |||
| Devam üçlemesi | |||||
| Bölüm VII – Güç Uyanıyor | 18 Aralık 2015 | J. J. Abrams | J. J. Abrams & Lawrence Kasdan
and Michael Arndt |
Kathleen Kennedy, J. J. Abrams and Bryan Burk | |
| Bölüm VIII – Son Jedi | 15 Aralık 2017 | Rian Johnson | Kathleen Kennedy and Ram Bergman | ||
| Bölüm IX – Skywalker'ın Yükselişi | 20 Aralık 2019 | J. J. Abrams | Chris Terrio & J. J. Abrams | Derek Connolly & Colin Trevorrow
and Chris Terrio & J. J. Abrams |
Kathleen Kennedy, J. J. Abrams and Michelle Rejwan |
| Antoloji filmleri | |||||
| Rogue One | 16 Aralık 2016 | Gareth Edwards | Chris Weitz & Tony Gilroy | John Knoll & Gary Whitta | Kathleen Kennedy, Allison Shearmur and Simon Emanuel |
| Han Solo | 25 Mayıs 2018 | Ron Howard | Jonathan Kasdan & Lawrence Kasdan | ||
Oyuncu Kadrosu ve KarakterlerDüzenle
TemaDüzenle
Yıldız Savaşları dünyası, o güne kadar yaratılmış diğer çoğu bilimkurgu filmleri ve fantastik filmlerde kullanılan şık, gösterişli ve fütüristik gelecek kavramının aksine, "kirli" bir portre çizmiştir. Lucas'ın bu vizyonu daha sonra karanlık ve yıpranmış bir uzay gemisinde geçen Yaratık(Alien), post-apokaliptik bir çölde geçen Mad Max 2 ve yıkık dökük ve kaotik bir şehirde geçen Bıçak Sırtı (Blade Runner) filmleriyle popülerlik kazanmıştır. Lucas, filmlerde gerek diyaloglarda, gerek sahne planlarında paralellik öğelerine özellikle dikkat etmiştir. Luke Skywalker ve babası Anakin'in yolculuklarındaki paralellikler buna örnek gösterilebilir.
Teknik bilgiDüzenle
İlk altı Yıldız Savaşları filmi 2.40:1'lik görüntü oranında çekilmiştir. Orijinal üçlemenin çekimlerinde anamorfik lensler kullanılmıştır. Bölüm IV ve V Panavision ile çekilirken, Bölüm VI'de Joe Dunton Camera (JDC) kullanılmıştır. Bölüm I, Arriflex kameralarda anamorfik Hawk lensiyle, Bölüm II ve III ise Sony'nin CineAlta yüksek çözünürlüklü dijital kamerasıyla çekilmiştir.
Yeni Bir Umut'un ses efekteri için George Lucas, Ben Burtt'ü işe almıştır. Burtt'ün başarıları Academy of Motion Picture Arts and Sciences tarafından, o tarihte bu dal için bir ödül kategorisi olmadığından özel başarı ödülüyle ödüllendirilmiştir. Lucasfilm şirketi, Jedi'in Dönüşü filmi için THX ses standardını geliştirmiştir. John Williams altı filmin de müziklerini bestelemiştir. George Lucas, her önemli karakter ve konsept için farklı temalarda besteler olmasını planlamıştır. Williams'ın Star Wars teması modern müzik tarihinin en bilinen bestelerinden biri olmuştur.
Orijinal üçlemenin ışın kılıcı koreografisi kılıç ustası Bob Anderson tarafından geliştirilmiştir. Anderson, aktör Mark Hamill'i (Luke Skywalker) eğitmiş ve İmparator ile Jedi'in Dönüşü filmlerinde Darth Vader'in kılıç dövüşü sahnelerinde dublörlük yapmıştır.
DizilerDüzenle
| Dizi | Sezon | Bölümler | Çıkış tarihi | Kanal | Dizi sorumlusu | Durum | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| İlk | Son | |||||||
| Animasyon diziler | ||||||||
| Klon Savaşları | 1 | 22 | 3 Ekim 2008 | 20 Mart 2009 | Cartoon Network | Dave Filoni | Yayınlanmış | |
| 2 | 22 | 2 Ekim 2009 | 30 Nisan 2010 | |||||
| 3 | 22 | 17 Eylül 2010 | 1 Nisan 2011 | |||||
| 4 | 22 | 16 Eylül 2011 | 16 Mart 2012 | |||||
| 5 | 20 | 29 Eylül 2012 | 2 Mart 2013 | |||||
| 6 | 13 | 15 Şubat 2014 | 7 Mart 2014 | Netflix | ||||
| 7 | 12 | 2 Şubat 2020 | 4 Mayıs 2020 | Disney+ | ||||
| Asiler | 1 | 15 | 3 Ekim 2014 | 2 Mart 2015 | Disney XD | Dave Filoni | Yayınlanmış | |
| 2 | 22 | 20 Haziran 2015 | 30 Mart 2016 | |||||
| 3 | 22 | 24 Eylül 2016 | 25 Mart 2017 | Justin Ridge | ||||
| 4 | 16 | 16 Ekim 2017 | 5 Mart 2018 | Dave Filoni | ||||
| Resistance | 1 | 21 | 7 Ekim 2018 | 17 Mart 2019 | Disney Channel | Justin Ridge | Yayınlanmış | |
| 2 | 19 | 6 Ekim 2019 | 26 Ocak 2020 | |||||
| Canlı çekim diziler | ||||||||
| The Mandalorian | 1 | 8 | 12 Kasım 2019 | 27 Aralık 2019 | Disney+ | Jon Favreau | Yayınlanmış | |
| 2 | Duyurulacak | Ekim 2020 | Duyurulacak | Bekleniyor | ||||
| İsimsiz Cassian Andor dizisi | 1 | Duyurulacak | 2021 | Duyurulacak | Disney+ | Tony Gilroy | Yapım öncesi | |
| İsimsiz Obi-Wan Kenobi dizisi | 1 | 6 | 2022 | Duyurulacak | Disney+ | Joby Harold | Yapım aşamasında | |
OyunlarDüzenle
| Oyun | Çıkış tarihi | Yayıncı |
|---|---|---|
| Konsol + Bilgisayar oyunları | ||
| Battlefront | 17 Kasım 2015 | Electronic Arts |
| Battlefront II | 17 Kasım 2017 | |
| Jedi: Fallen Order | 15 Kasım 2019 | |
| Squadrons | 2 Ekim 2020 | |
| Sanal Gerçeklik oyunları | ||
| Vader Immortal: Episode I | 21 Mayıs 2019 | Disney Interactive |
| Vader Immortal: Episode II | 25 Eylül 2019 | |
| Vader Immortal: Episode III | 21 Kasım 2019 | |
Yıldız Savaşları'nda ZamanDüzenle
Yıldız Savaşları filmleri "uzun zaman önce çok çok uzak bir galakside" geçiyor olsalar da çizgi romanlar, kitaplar gibi film dışı ürünlerde zaman Yavin Savaşı'na, yani Yıldız Savaşları: Bölüm IV - Yeni Bir Umut'a göre düzenlenir. Örneğin Yıldız Savaşları: Bölüm VI - Jedi'ın Dönüşü 4 ABY (After Battle of Yavin - Yavin Savaşı'ndan Sonra) tarihinde iken Yıldız Savaşları: Bölüm III - Sith'in İntikamı 19 BBY (Before Battle of Yavin - Yavin Savaşı'ndan Önce) tarihindedir.
Legends: Yıldız savaşları filmler dışında da Genişletilmiş Evren (Expanded Universe - EU) kategorisi altında da birçok öykü içermektedir. 50.000 BBY'dan şu ana kadar 138 ABY'e kadar ulaşılmış birçok farklı mekân ve hikâye devam etmektedir.
Canon: Disney'ın Lucasfilm şirketini satın almasıyla yeniden yapılandırılan ve güncel olan zaman çizelgesidir. 5000 BBY'dan şu ana kadar 35 ABY'e kadar ulaşılmış birçok farklı mekân ve hikâye devam etmektedir.
| Üçleme | Film | Yıl |
|---|---|---|
| Ön Üçleme | I: Gizli Tehlike | 32 BBY |
| II: Klonların Saldırısı | 22 BBY | |
| III: Sith'in İntikamı | 19 BBY | |
| Antoloji Serisi | Han Solo | 13–10 BBY |
| Rogue One | 13–0 BBY | |
| Orijinal Üçleme | IV: Yeni Bir Umut | 0 BBY / 0 ABY |
| V: İmparator | 3 ABY | |
| VI: Jedi'ın Dönüşü | 4 ABY | |
| Devam Üçlemesi | VII: Güç Uyanıyor | 34 ABY |
| VIII: Son Jedi | ||
| IX: Skywalker'ın Yükselişi | 35 ABY |
| Dizi | Sezon Sayısı | Yıl |
|---|---|---|
| Klon Savaşları | 7 sezon | 22 BBY–19 BBY |
| Asiler | 4 sezon | 5 BBY‐0 BBY |
| The Mandalorian | 1+ sezon | 9 ABY |
| Resistance | 2 sezon | 34 ABY - 35 ABY |
HasılatDüzenle
| Film | Çıkış tarihi | Bütçe (Tahmini) | Hasılat | Hasılat sıralaması | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ABD | ABD dışı | Uluslararası | Enflasyona göre ayarlanmış (Amerikan Doları) |
ABD | Uluslararası | |||
| Yıldız Savaşları: Bölüm IV - Yeni Bir Umut[6] | 25 Mayıs 1977 | 11.000.000 $ | 460.998.007 $ | 314.400.000 $ | 775.398.007 $ | 1.416.050.800 $ | 4. | 30. |
| Yıldız Savaşları: Bölüm V - İmparator[7] | 21 Mayıs 1980 | 18.000.000 $ | 290.475.067 $ | 247.900.000 $ | 538.375.067 $ | 780.536.100 $ | 38. | 62. |
| Yıldız Savaşları: Bölüm VI - Jedi'ın Dönüşü[8] | 25 Mayıs 1983 | 32.500.000 $ | 309.306.177 $ | 165.800.000 $ | 475.106.177 $ | 747.772.300 $ | 29. | 80. |
| Yıldız Savaşları: Güç Uyanıyor | 2015 | |||||||
| Orijinal Yıldız Savaşları üçlemesi Toplamı | 61.500.000 $ | 1.060.779.251 $ | 728.100.000 $ | 1.788.879.251 $ | 2.944.359.200 $ | |||
| Yıldız Savaşları: Bölüm I - Gizli Tehlike[9] | 19 Mayıs 1999 | 115.000.000 $ | 431.088.301 $ | 493.229.257 $ | 924.317.558 $ | 674.365.200 $ | 7. | 11. |
| Yıldız Savaşları: Bölüm II - Klonların Saldırısı[10] | 16 Mayıs 2002 | 115.000.000 $ | 310.676.740 $ | 338.721.588 $ | 649.398.328 $ | 425.074.300 $ | 27. | 42. |
| Yıldız Savaşları: Bölüm III - Sith'in İntikamı[11] | 19 Mayıs 2005 | 113.000.000 $ | 380.270.577 $ | 468.728.238 $ | 848.998.815 $ | 471.630.400 $ | 11. | 20. |
| Öncül Yıldız Savaşları üçlemesi Toplamı | 343.000.000 $ | 1.122.035.618 $ | 1.300.679.083 $ | 2.422.714.701 $ | 1.571.069.900 $ | |||
| Star Wars: Klon Savaşları[12] | 15 Ağustos 2008 | 8.500.000 $ | 35.161.554 $ | 33.121.290 $ | 68.282.844 $ | 35.020.908 $ | 1557. | — |
| Yıldız Savaşları Genel Toplam | 430.000.000 $ | 2.217.976.423 $ | 2.061.900.373 $ | 4.279.876.796 $ | 4.384.857.465 $ | |||
Akademi ÖdülleriDüzenle
Altı film toplamda 25 Akademi Ödülüne aday olmuş, 10'unu kazanmıştır. Bunlardan üçü Özel Başarı Ödülüdür.
| Ödül | Kazanılan Ödüller | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| IV: Yeni Bir Umut | V: İmparator | VI: Jedi'ın Dönüşü | I: Gizli Tehlike | II: Klonların Saldırısı | III: Sith'in İntikamı | |
| Yardımcı Erkek Oyuncu | Aday (Alec Guinness) |
|||||
| Sanat Yönetmenliği | Kazandı | Aday | Aday | |||
| Kostüm Tasarımı | Kazandı | |||||
| Yönetmen | Aday (George Lucas) |
|||||
| Kurgu | Kazandı | |||||
| Makyaj | Aday | |||||
| Müzik (Orijinal Şarkı) | Kazandı | Aday | Aday | |||
| Sinematografi | Aday | |||||
| Özgün Senaryo | Aday | |||||
| Ses Kurgusu | Aday | Aday | ||||
| Ses Miksajı | Kazandı | Kazandı | Aday | Aday | ||
| Görsel Efekt | Kazandı | Aday | Aday | |||
| Özel Başarı Ödülü | Kazandı (Uzaylı, Yaratık ve Robot Sesleri) |
Kazandı (Görsel Efekt) |
Kazandı (Görsel Efekt) |
|||
KaynakçaDüzenle
- ^ "Star Wars - Box Office History". The-numbers.com. 8 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: Haziran 17, 2010. Bilinmeyen parametre
|=görmezden gelindi (yardım) - ^ Star Wars Episode IV: A New Hope (DVD). 20th Century Fox. 2006.
- ^ Lucas, George (2004). DVD commentary for Star Wars Episode IV: A New Hope (DVD). 20th Century Fox.
- ^ "Episode III Release Dates Announced". Star Wars. Nisan 5, 2004. 15 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: Mart 27, 2008.
- ^ http://www.businessinsider.com/joonas-suotamo-chewbaccas-double-in-the-force-awakens-2016-1
- ^ "Yıldız Savaşları: Bölüm IV - Yeni Bir Umut (1977)". Box Office Mojo. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2008.
- ^ "Yıldız Savaşları: Bölüm V - İmparator (1980)". Box Office Mojo. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2008.
- ^ "Yıldız Savaşları: Bölüm VI - Jedi'ın Dönüşü (1983)". Box Office Mojo. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2008.
- ^ "Yıldız Savaşları: Bölüm I - Gizli Tehlike (1999)". Box Office Mojo. 3 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2008.
- ^ "Yıldız Savaşları: Bölüm II - Klonların Saldırısı (2002)". Box Office Mojo. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2008.
- ^ "Star Wars: Bölüm III - Sith'in İntikamı (2005)". Box Office Mojo. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2008.
- ^ "Star Wars: Klon Savaşları (film)". Box Office Mojo. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2009.
| Vikisöz'de Yıldız Savaşları ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |