Uruguay İç Savaşı
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. (Nisan 2021) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Uruguay İç Savaşı (İspanyolca: Guerra Grande), bağımsız Uruguay'ın liderleri arasında çıkan çatışma. Savaş resmi olarak 1839'dan 1851'e kadar sürdü, ancak 1832'de başlayan ve Blancos fraksiyonunun 1904'teki son askeri yenilgisine kadar devam eden silahlı çatışmalar bu savaş kapsamında değerlendirilmiştir. Colorado Partisi ve Ulusal Parti haricinde, ülkenin komşuları ve Avrupa milletleri tarafından da destek gören bu çatışmaya, Brezilya İmparatorluğu, Arjantin Konfederasyonu, Buenos Aires Eyaleti, Birleşik Krallık, Fransa Krallığı ve İtalyan Vatansever Giuseppe Garibaldi önderliğinde toplanmış bir grup İtalyan gönüllü de katılmıştır. Colorado Partisini destekleyen büyük askeri çeşitlilik, mücadelelerinin "ulusal kurtuluş" çerçevesinde değerlendirilmesini zorlaştırsa da, Colorado Partisi bu çeşitliliğin "tiranlığa" karşı "insanlığı" ve "medeniyeti" savunan güç olarak görülmesi gerektiğini savundu.[1]
Uruguay'ın o zamanlardaki nüfusu 15.000 ' i Montevideo' da olmak üzere 60.000 kişi olduğundan, askerlerin ve atlıların sayısı birkaç bin kişiyi geçmiyordu.[2]
| Uruguay İç Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Montevideo savunmasını gösteren bir illüstrasyon | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Colorados Üniter Parti.svg){kind=small} Brezilya İmparatorluğu Fransa Birleşik Krallık Riogrande Cumhuriyeti (1839-1845) Garibaldini (İtalyan vatansever Giuseppe Garibaldi'yi Uruguay ve İtalya'daki seferleri sırasında 1840'lardan 1910'lara kadar takip eden gönüllülerdir.) |
 Blancos Arjantin Konfederasyonu Otuz Üç Doğulu (Brezilya İmparatorluğu'na karşı kurulan militan devrimci grup) | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
Fructuoso Rivera Juan Lavalle II. Pedro John Pascoe Grenfell Bento Gonçalves Bento Manuel Giuseppe Garibaldi Samuel Inglefield |
Manuel Oribe Juan Antonio Lavalleja .svg){kind=small} Juan Manuel de Rosas Pascual Echagüe William Brown | ||||||
Rivera-Lavalleja değiştir
1828'de Uruguay Bağımsızlığını ilan ettikten sonra, Juan Lavalleja ile Uruguay'ın ilk Cumhurbaşkanı Fructuoso Rivera arasında anlaşmazlık çıktı. Haziran 1832'de Lavalleja'nın destekçileri Rivera'ya suikast düzenlediler ancak başarılı olamadılar. 3 Temmuz'da Montevideo garnizonu isyan ederek Lavalleja'nın başkomutan yapılmasını istedi. Rivera, Arjantinli Üniterlerin yardımıyla 18 Eylül 1832'de Lavalleja'yı yendi ve Lavalleja'yı Brezilya'ya kaçmaya zorladı. Lavalleja orada, Buenos Aires eyaleti diktatörünün Juan Manuel de Rosas desteğiyle yeni bir örgüt kurdu ve Mart 1834'te Uruguay'ı işgal etmeye çalıştı, fakat Rivera tarafından bir kez daha mağlup edildi.
Rivera-Oribe değiştir
1 Mart 1835'te Manuel Oribe, Uruguay'ın ikinci başkanı seçildi. Rivera ordunun başında kaldı. Oribe, bir takım politikalar izleyerek Rivera'yı görevden aldı ve Rivera'nın zor durumda bıraktığı Lavalleja'ya af çıkarttı.
Blancos-Colorados değiştir
16 Temmuz 1836' da Rivera Oribe'ye karşı isyan başlattı. Oribe kendi askerlerini tanıyabilmek için askerlerinin kollarına beyaz bant takmalarını emretti. Ardından Rivera'da kendi askerlerine mavi kol bandı takmalarını emretti ancak mavi renk hemen solunca rengi kırmızıya çevirdi. Bu askeri ayrımlardan sonra ortaya Muhafazakar Blancos(beyazlar) ve liberal Colorados (kırmızılar) ortaya çıktı.Colorados daha çok Montevideo'daki ticari faaliyetlere yönelik bir politika izlerken Oribe tarafından yönetilen Blancos kırsal kesimdeki tarımsal faaliyetler ile alakalı politikalar izledi.
Oribe'nin mağlubiyeti değiştir
Lavalleja Oribe'yi desteklemek için, Arjantin'de bir ordu kurdu ve General Juan Lavalle liderliğindeki Arjantinli Üniterlerin yardım ettiği Rivera'ya karşı harekete geçti. 19 Eylül 1836'da Carpinteria Çarpışmasında yenilen Rivera Brezilya'ya kaçtı ve ordusu henüz yeni kurulan Riogrande Cumhuriyeti'ne sığındı. Bu yeni kurulan ülkenin de yardımıyla Rivera 1837'de tekrar Uruguay'a geri döndü ve 15 Haziran 1838 'de Oribe'nin güçlerini tamamen saf dışı bıraktı.[2] 1838'de Fransa, Arjantin Konfederasyonu ve Şili arasındaki "Konfederasyon Savaşları"na katılan müttefiki Peru-Bolivya Konfederasyon güçlerini desteklemek için Buenos Aires limanını 2 yıl boyunca bloke etti. Ancak kara birliklerini konuşlandıramayan Fransa, Buenos Aires diktatörü Juan Manuel de Rosas'a karşı savaşacak kuvvet arayışına girdi. Bu amaçla, Fransa iç savaşta Rivera'nın yanında yer aldı ve Rosas ile ilişkileri iyi olan Oribe'ye karşı savaştı.[3] 24 Ekim 1838'de Oribe istifa etti ve ülkeyi terk etti, Rivera tekrar başa geçti.
Oribe'nin dönüşü değiştir
Rosas, Rivera'yı meşru bir başkan olarak tanımda ve Oribe'yi tekrar başkanlığa getirmeye çalıştı. Bu nedenle Rivera ve Juan Lavalle Buenos Aires'e saldırmak için birliklerini topladı. Bu noktada, hem İngiliz hem de Fransız birlikleri savaşa müdahil olarak, bu savaşı uluslararası bir savaşa dönüştürdü.
6 Aralık 1842'de Manuel Oribe komutasındaki "Blancos", Rivera komutasındaki "Colorados" ile tekrar savaşa girdi. Rivera bu savaşı kaybetti ve Oribe Montevideo'yu kuşattı.[4]
Büyük Montevideo kuşatması değiştir
1842'de yapılan savaşta Uruguay ordusunun yok olmasıyla beraber başkent Montevideo'nun Oribe ve Rosas komutasındaki kuvvetlerle birlikte hemen düşeceği sanılıyordu.[5] Ancak Oribe'nin Montevideoyu kuşatması tam 9 yıl sürdü. Kölelerden ve yabancı sürgünlerden oluşturulan 5000 kişilik ordu şehrin savunmasından sorumluydu.[5] 1843'te Montevideo nüfus komzopolit bir yapıya sahipti ve 30.000 kişinin sadece 3 te 1'i Uruguaylıydı.[6]
Bu süre zarfında Uruguay'da iki paralel hükûmet bulunuyordu.
- Montevido'da Joaquín Suárez tarafından liderlik edilen Gobierno de la Defensa [(Savunma Hükûmeti) (1843 - 1852)]
- Gobierno del Cerrito [(Cerrito Hükûmeti) (1843 - 1851)] (Manuel Oribe tarafından liderlik edilen, ülkenin geri kalanını yöneten hükûmet) (1843 - 1851)
Britanya İmparatorluğu, şehre erzak ulaşımını sağlayarak şehri kurtardı. İlk olarak Aralık 1845'te İngiliz ve Fransız deniz kuvvetleri Buenos Aires limanını kontrol altına aldı. Daha sonra bu kuvvetler Montevideo'yu denizden korudu. Fransiz, İngiliz ve Garibaldi liderliğindeki İtalyan Lejyonerler, şehri savunmak için Colorados ile güçlerini birleştirdi.[7] Ayrıca 1846'da, Britanya'dan gönderilen 73.Alay, şehri 7 ay boyunca Arjantin kuvvetlerine karşı korudu.[8]
Tarihçiler, İngiliz ve Fransız kuvvetlerin Uruguay ve Parana nehirlerinde serbestçe dolaşabilmesi için bu savaşa dahil olduklarını tahmin etseler de, 1850 yılında İngiliz ve Fransızlar, Rosas ve Arjantin Federal Partisi ile imzaladıkları barış anlaşmasından sonra ülkeden çekildiler.[9]
İngiliz ve Fransizların bölgeden çekilmesiyle beraber şehrin Rosas ve Oribe kuvvetlerince düşeceği sanılıyordu. Ancak küçük bir Uruguaylı gücün, Arjantin Entre Ríos Eyaleti valisi Federalist Justo José de Urquiza'nın da yardımıyla Rosas'a karşı bir ayaklanma durumu tamamen değiştirdi. Manuel Oribe 1851'de yenildi ve ülkenin kontrolünü tamamen Colorados'a bıraktı. Brezilya 1851'de askeri ve mali açıdan Colorados'u destekledi. Bu, Ağustos 1851'de Rosas ile yeni bir savaş başlattı. Şubat 1852'de Caseros Savaşı' olarak adlandırılan savaşta mağlup olan Rosas istifa etti ve Urquiza'nın desteklediği küçük Urugaylı grup Colorado lehine kuşatmayı bitirdi.
Kaynakça değiştir
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2021.
- ^ a b "Latin America's Wars". 28 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2021.
- ^ Garibaldi in Uruguay 24 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: A Reputation Reconsidered.
- ^ = "Bruce"George Bruce, Harbottle's Dictionary of Battles. Van Nostrand Reinhold, 1981. 0-442-22336-6.
- ^ a b "The Anthony P. Campanella Collection of Giuseppe Garibaldi". 2 Mart 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Etchechury Barrera, Mario (2017). ""Defensores de la humanidad y la civilización". Las legiones extranjeras de Montevideo, entre el mito cosmopolita y la eclosión de las 'nacionalidades' (1838-1851)". Historia (İspanyolca). 50 (II). ss. 491-524. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2021.
- ^ Garibaldi in Uruguay: A Reputation Reconsidered David McLean, The English Historical Review, Vol. 113, No. 451 (April , 1998), pp. 351-366 Published by: Oxford University Press
- ^ "In 1846 the 73rd (Perthshire) Regiment of Foot sailed from Cork, and after a brief stop at Rio de Janeiro, moved to Montevideo, which it defended for seven months against the attacking Argentinian forces." The Highland Regiments: Tigers in Tartan, William Pratt Paul, p. 19, Impulse Publications Limited, 1971
- ^ The Great War 1 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1843-52.