Umut (film, 1970)
Umut, senaristliğini, yönetmenliğini, yapımcılığını ve başrol oyunculuğunu Yılmaz Güney'in yaptığı 1970 yapımı filmdir. Filmin oyuncu kadrosunda Yılmaz Güney'in yanı sıra Tuncel Kurtiz, Gülsen Alnıaçık, Osman Alyanak ve Enver Dönmez yer almaktadır.[1][2] Film, geçimini atına bağlamış olan bir faytoncunun, atının bir araba çarpması sonucu ölmesinin ardından meçhul bir definenin peşinden koşmasını anlatmaktadır.[3] Türk sinemasının ilk gerçekçi filmi olan Umut, ülkede o tarihe kadar çekilen en iyi film olarak kabul edilmiştir.[4][5] Çekildiği dönemde Türkiye'de sansüre uğrayan film,[6] önce 1971'de Cannes Film Festivali'nde,[7] ardından restore edilmiş hâliyle 2015'te Venedik Film Festivali'nin "Klasikler" bölümünde gösterilmiştir.[8] Film ayrıca, 1970'de düzenlenen 2. Adana Altın Koza Film Festivali'nde beş farklı dalda ödül kazanmış ve 2015'teki 47. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri'nde "100 Yılın En İyi Türk Filmi" seçilmiştir.[9]
 Filmin sinema afişi | |
| Yönetmen | Yılmaz Güney |
|---|---|
| Yapımcı | Cevat Alkan Yılmaz Güney Abdurrahman Keskiner |
| Senarist | Yılmaz Güney |
| Hikâye (eser) | Yılmaz Güney |
| Oyuncular | Yılmaz Güney Tuncel Kurtiz Gülsen Alnıaçık Osman Alyanak Enver Dönmez Kürşat Alnıaçık Lütfü Engin Ahmet Koç |
| Müzik | Arif Erkin |
| Görüntü yönetmeni | Kaya Ererez |
| Kurgu | Celal Köse |
| Yapım şirketi | Güney Film |
| Stüdyo | Lale Film |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Dram |
| Renk | Siyah–beyaz |
| Yapım yılı | 1970 |
| Çıkış tarih(ler)i | 1971 (Cannes) |
| Süre | 100 dakika |
| Ülke |  Türkiye |
| Dil | Türkçe |
| Çekim yer(ler)i | Çukurova |
Konusu değiştir
Siyah–beyaz olarak çekilen filmde, faytonculuk yaparak yaşamını kazanmaya çalışan Cabbar'ın ve ailesinin içine düştüğü çıkmazlardan kurtulmaya çalışması anlatılır. Atı zengin bir adamın arabasının çarpması sonucu ölen Cabbar, ailesini geçindirmek için emeğiyle çalışarak para kazanamayacağını düşünerek kestirme bir yol aramaya başlar. Aldığı Millî Piyango biletine de ikramiye çıkmayınca, bu kez arkadaşı Hasan ve mahalleden Hüseyin Hoca ile birlikte defineci olmaya karar verir.
Oyuncular değiştir
- Yılmaz Güney — Cabbar
- Tuncel Kurtiz — Hasan
- Gülsen Alnıaçık — Fatma
- Osman Alyanak — Hüseyin Hoca
- Enver Dönmez — Yankesici
- Kürşat Alnıaçık — Mehmet Emin
- Lütfü Engin — Bakkal
- Ahmet Koç — Tamirci
- Nizam Ergüden — Nizam
- Sema Engin — Cemile
- Sevgi Tatlı — Hatice
- Hicret Gürson — Hicret
- Kemal Tatlı — Polis şefi
- Nimet Tezel — Cabbar'ın annesi
Film hakkında değiştir
_senaryo_kitab%C4%B1.jpg)
Sansür Kurulu, filmde yer alan faytoncunun giyimi ve kuşamının fakirliğin bir sembolü olarak ele alınmasını, karakol sahnesinde devlet polisinin zengin otomobil sahibi hakkında takibat yapmayacağı kanaati verilmesini, faytoncunun iş ararken zengin–fakir ayrımı yapılmasını, Cabbar ve Hasan'ın Amerikalı siyahiyi soymasını ve sabah namazının güneş doğduğu sırada kılınmasını sakıncalı bularak filmi yasakladı.[4][10]
Film, kaçak olarak ilk kez 1971 Cannes Film Festivali'nde gösterildi ve bu festivalde gösterilen ilk Türk filmi oldu.[8][11] Filmin başrolü, senaristi ve yönetmeni olan Yılmaz Güney, Çukurova'da çekimlerini yaptığı filmde babasının hikâyesini anlatmıştır.[8] Konuyla ilgili olarak filmin başrollerinden Tuncel Kurtiz, Yılmaz Güney'in babasının define ararken evlerinin temellerine kadar kazdığını dile getirmiştir.[12]
Umut filmi, Hürriyet gazetesinin sinema alanında deneyimli 100 kişiyle gerçekleştirdiği 2017 tarihli çalışmada, "Türk Sinemasının En İyi 100 Filmi" sıralamasında 1. seçildi. 100 jürinin 1'den 10'a kadar puan verdiği çalışmada 361 puanla 1. seçilen Umut filminin neden en iyi film seçildiğiyle ilgili olarak oyuncu Ercan Kesal şunları yazdı:
Hiç kimse Umut'u seyrettikten sonra dünyaya filmden önceki gözleriyle bakamaz.
İyi filmler insanın kalbinde kıvılcımlar çakar, ateş yakar. Ateş dünyayı değiştirmiştir. İyi filmler de değiştirir. Umut'u en iyi film yapan da budur.
Ödüller ve festivaller değiştir
| Yıl | Ödül töreni | Kategori | Kazanan | Sonuç | Kaynak |
|---|---|---|---|---|---|
| 1970 | 2. Adana Altın Koza Film Festivali | En İyi Film | Yılmaz Güney | Kazandı | [14] |
| 2. Adana Altın Koza Film Festivali | En İyi Erkek Oyuncu | Yılmaz Güney | Kazandı | ||
| 2. Adana Altın Koza Film Festivali | En İyi Senaryo | Yılmaz Güney | Kazandı | ||
| 2. Adana Altın Koza Film Festivali | En İyi Müzik | Arif Erkin | Kazandı | ||
| 2. Adana Altın Koza Film Festivali | En İyi Stüdyo | Lale Film | Kazandı | ||
| 2015 | 47. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri | 100 Yılın En İyi Türk Filmi | Umut | Kazandı | [9] |
| Yıl | Festival | Ülke | Sonuç | Kaynak |
|---|---|---|---|---|
| 1971 | Cannes Film Festivali |  Fransa
|
Gösterildi | [15] |
| 1981 | Toronto Uluslararası Film Festivali |  Kanada
|
Gösterildi | |
| 2004 | Karlovy Vary Uluslararası Film Festivali |  Çekya
|
Gösterildi | |
| 2015 | Venedik Uluslararası Film Festivali |  İtalya
|
Gösterildi |
Ayrıca bakınız değiştir
Dış bağlantılar değiştir
| Vikisöz'de Umut (film) ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Kaynakça değiştir
- ^ "Umut (1970) Filmi". sinemalar.com. 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ "Umut (1970)". sinefil.com. 6 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ "Umut (film, 1970) Özeti". Beyazperde. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ a b Dönmez-Colin, Gönül (2007). The Cinema of North Africa and the Middle East (İngilizce). Wallflower Press. ss. 41-49. ISBN 978-1-905674-10-7. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ "Sinemamızın en iyi 100 filmi". Hürriyet. 25 Mart 2017. 18 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2018.
- ^ Uysal, Tamer (12 Ağustos 2020). "Yılmaz Güney Sineması ve Umut". Bandırma Gerçek Gazetesi. 27 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ "Lokum yalanıyla 'Umut' yolculuğu". Hürriyet. 2 Ekim 2022. 2 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2023.
- ^ a b c "Fatoş Güney: Umut, Yılmaz Güney'in babasının hikâyesi!". Radikal. 10 Eylül 2015. 18 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2018.
- ^ a b "47. SİYAD Türk Sineması Ödülleri sahiplerini buldu". ensonhaber.com. 12 Mart 2015. 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2023.
- ^ "Sansürlü filmler!". mynet.com. 2010. 26 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2010.
- ^ "Cannes Film Festivali'ne Giden İlk Türk Filmi "Umut"un Yapımcısı Abdurrahman Keskiner". Cansen Erdoğan. 16 Haziran 2021. 4 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2023 – YouTube vasıtasıyla.
- ^ Aydın, Pınar (16 Eylül 2008). "Tuncel Kurtiz ile Yılmaz'lı anılar". Radikal. 18 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2018.
- ^ "Sinemamızın en iyi 100 filmi". Hürriyet. 25 Mart 2017. 18 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2018.
- ^ "1970 Altın Koza Film Festivali Ödülleri". altinkozafestivali.org.tr. 14 Temmuz 2014. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2023 – web.archive.org vasıtasıyla.
- ^ "UMUT (1970)". MUBI. Erişim tarihi: 9 Ekim 2023.