Turan (şehir)
Turan (Tuva Türkçesi:Туран/Turan; Rusça: Тура́н), Tuva Cumhuriyeti'nde bir şehir. Tuva Cumhuriyeti'nin başkenti Kızıl'a 70 km kuzaybatısındadır. 1945 yılında şehir durumuna yükselmiştir. 1989 yılı nüfusu 5976 kişi iken Rus nüfusunun Tuva'dan ayrılması üzerine 2002 yılına göre nüfus 5598[1] kişi olmuştur. Bu şehirde bir havaalanı bulunmaktadır.
| Turan Туран (Tuva Türkçesi) Туран (Rusça) | |
|---|---|
 | |
 Arma | |
| Ülke |
 Tuva |
| Bölge | Tuva |
| İl | Turan |
| Nüfus | |
| • Toplam | 5.598 |
| Zaman dilimi | UTC+07.00 (DAZD) |
| Alan kodu | (+7) 39435 |
SözköküDüzenle
Tıva Türkçesinde duran, dürbün demektir[2]. Yenisey yazıtlarında kişi adı olarak Turan adına rastlanmaktadır[3].
CoğrafyaDüzenle
Şehrin yerleştiği alan Turan-Uyuk havzası, Turan, (Uyuk) akarsularının kolları, federal otoyolu olan M-54 "Yenisey" yolu yanında, Kızıl şehrinin 74 km kuzey batı tarafındadır.
Turan Şehrinin tarihiDüzenle
Turan şehri 1885 yılında kurulmuştur. Tuva'ya Rus devleti tarafından Rus nüfusu ilk kez buraya yerleştirilmiştir. Tuva'yı Ruslaştırma politikası amacına ulaşamamıştır. Tuva'daki Türk nüfusu hâlen büyük ağırlığını ortaya koymaktadır.
Turan'daki Görülecek yerlerDüzenle
Cumhuriyet Müzesi. Aldan Maadır (60 bahadır). Aziz kilisesi (Ruslar'ın yaptırdığı). İ. İrgit (İrkutsk) (1914 yılı,1990 yılında restore edildi).
Sanayi - ÜretimDüzenle
Kurumsal gıda sanayi, orman sanayii.
İletişimDüzenle
Turan'da, Kızıl şehrindeki gibi, 4 operator telefon hat türü vardır. — «Bilayn», «MTS», «Megafon-Sibir» ve «ETK».
NüfusDüzenle
| Nüfus durumu | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002 | 2010[4] |
| 5646 | 4539 | 5139 | 5976 | 5598 | 5280 |
Konumu ve Komşu bölgelerDüzenle
KaynakçaDüzenle
- ^ http://www.gks.ru/bgd/regl/b10_109/IssWWW.exe/Stg//%3Cextid%3E/%3Cstoragepath%3E::%7Ctabl-23-10.xls 1 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Rusya Federasyonu yerleşimleri 1.01.2010 tarihli genel nüfus sayım istatistikleri
- ^ Tıvaca-Türkçe Sözlük. D harfi
- ^ Eski Türk Yazıtları. H. Namık Orkun. Yenisey Yazıtları bölümü
- ^ "Şehir, kasaba, bölgeleri ile Rusya Federasyonu nüfus saımı 1.01.2010 y". 1 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020.
Dış bağlantılarDüzenle
- Turan şehri ile ilgili bilgiler -Rusça2 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Uydudan Turan şehri
- Turan şehrinin girişi15 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Tuva bölgeleri ve şehirleri23 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Turan ve Tuva yerleşim nüfus istatistikleri14 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Turan ve Tuva'dan görünümler
- Tuva Türkçesinde Turan Yurt şarkısı Ay-Herel, Aldan Maadır