Toju (il)
Toju İli (Tuva Türkçesi: Тожу кожуун / Toju kojuun) — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Toora-Hem. Öbür yerleşimler — Saldam, Adır-Kejig, Çazılar, İy, Irban, Sıstıg-Hem.
Тоджинский кожуун (Rusça) Тожу кожуун (Tuva Türkçesi) | |
| Konum | |
 | |
| Yönetim | |
| Ülke: |  Rusya
|
| Federal Bölge: |  Tuva Cumhuriyeti
|
| Başkent: | Toora-Hem |
| Genel bilgiler | |
| Yüzölçüm: | 44.100 km² (17.027 sq mi) |
| - Rusya içinde: | 1 |
| Nüfus: | 6170 |
| - Yoğunluk: | 0 /km² (0 /sq mi) |
| Diğer bilgiler | |
| Dili: | Tuva Türkçesi |
CoğrafyaDüzenle
Alanı bakımından Tuva'da Toju kojuun 1.sırada yer alır. Alanı — 44,100 km² (Tuva Cumhuriyetindeki en büyük yüzölçüme sahip).
RelyefDüzenle
Bölge Toju vadisinin etrafıni kaplayan Batı ve Doğu Sayan Dağları be bu dağların uzantılarına sahiptir. Vadide - bitki örtüsü olarak tayga bitki örtüsü olan dağlık olanlarada görülen tundra vardır.
Su kaynaklarıDüzenle
Su kaynakları epeyce boldur. Akarsuları : Biy-Hem, Hamsara (Ham-Sıra), Ulug-Oo, Sıstıg-Hem, Kiji-Hem vb. Gölleri: Toju (Azas), Noyon-Höl (Noyongöl). Şelaleler: Biy-Hem şelalesi.
NüfusDüzenle
Bölge nüfusu - 6.1 bin kişi ( 2007 ). Etnik nüfus olarak Tuva Türkleri — Toju Tuvaları olarak tanınırlar. Ayrıca Tuva Türklerinden başka Ruslar ve Moğol kökenli Buryatlar da vardır.
Yönetim birimleriDüzenle
Bölge 6 köy idaresine bölünmüş olup toplam 16 yerleşim yeri vardır. Kırsal alan yönetimleri ve merkez köyleri şöyledir:
- Azas kırsal alan yönetimi - Adır-Kejig köyü;
- İy kırsal alan yönetimi - İy kasabası;
- Sıstıg-Hem kırsal alan yönetimi - Sıstıg-Hem beldesi;
- Toora-Hem kırsal alan yönetimi - Doora-Hem beldesi;
- Çazılar kırsal alan yönetimi - Çazılar beldesi;
- Irban kırsal alan yönetimi - Irban beldesi.
İdari merkezlerDüzenle
EkonomiDüzenle
Bölgedeki başlıca uğraşlar — (dağlarda) başlıca uğraş alanı avcılık ve geyik yetiştiriciliğidir. Sıstıg-Hem (Sıstıg akarsuyu) üzerimnde — altın çıkarılır.
UlaşımDüzenle
Toora-Hem başkent Kızıl ile düzenli bir hava yolu ulaşımına sahiptir. Akarsu üzerinden tekne seferleri de yapılacaktır.
GörülecekDüzenle
Bölge tabiatı harikadır. Azas havzası ayrı bir güzelliğe sahiptir. Ender görülen kunduz türü burada bulunmaktadır.
ÜnlülerDüzenle
Mihail Buhtuyev Artemyeviç - Sovyetler Birliği kahramı (doğumu 23 Kasım 1925 tarihi, Karagaş kasabası)[1]
TarihDüzenle
Ayrıca bakınızDüzenle
Dış bağlantılarDüzenle
- Tuva Cumhuriyeti Devlet Sitesinde Toju Bölgesi ile ilgili bilgiler[ölü/kırık bağlantı]
- Fotoğraflar
- Uzaydan Toju haritası
- Tuva Türkçesi Toju diyalektiği hakkında kitap
- Toju fotoğrafı[ölü/kırık bağlantı]
- Toju fotoğrafları
- Sovyetler Birliği devri Tuva ve Toju haritası
- Uydudan Toora-Hem haritası
- Toora-Hem dolayında bir video
- Toora-Hem Fotoğrafları
- Bölgenin görünümü
- Toora-hem Meteorolojik tahminler[ölü/kırık bağlantı]
- Azas Devlet Tabiat koruma kurumu. Toju bölgesi, Toora-Hem, Agbaana caddesi. no 20
- Tuva Devlet istatistikleri[ölü/kırık bağlantı]
KaynakçaDüzenle
- ^ "Sovyetler Birliği'nde Mihail Buhtuev Artemievich Kahramanı: ülke Kahramanları -->". 15 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2012.