Türkiye Lazları
Türkiye Lazları, Türkiye'nin kuzeydoğusunda yaşayan yerli bir etnik gruptur. Ağırlıklı olarak Rize'nin Pazar, Ardeşen, Fındıklı Çamlıhemşin ve İkizdere ilçelerinde, Artvin'in Arhavi, Hopa, Borçka ve Kemalpaşa ilçelerinde yaşarlar. Ayrıca 93 Harbi sonrasında Marmara bölgesine yerleşen kayda değer bir Laz nüfus bulunmaktadır. Nüfusları ile ilgili tahminler 50.000 ila 1 milyon arasında değişmektedir.
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
| Karadeniz Bölgesi, Marmara Bölgesi | |
| Diller | |
| Din | |
Terminoloji değiştir
Türk halkı bazen Samsun'un doğusunda konumlanmış Karadeniz illerinde yaşayan herkesi ifade etmek için "Laz" ismini kullanmaktadır. Buna bağlı olarak "Laz" kelimesi belirli sosyal klişelerle ilişkilendirilmektedir.[1] Bununla beraber Lazlar, kendilerini Doğu Karadeniz'deki diğer halklardan ayırmak için gün geçtikte daha çok çaba sarf etmektedir. Laz olmayan Doğu Karadenizliler ise "Laz" olarak adlandırmak istememekte, "Karadenizli" olarak adlandırmayı tercih etmektedir.[2]
Lazca değiştir
3 temel lehçesi olan Lazca, Güney Kafkas dilleri ailesinden bir dildir ve Türkçenin Karadeniz şivesi ile bir bağlantısı yoktur.[3] Bununla beraber Lazların konuştuğu Anadolu ağzıyla Laz olmayan Doğu Karadenizlilerin konuştuğu Anadolu ağzı birbirinden farklıdır. Artvin Lazları ile Rize Lazları da farklı bir Anadolu ağzı ile Türkçe konuşmaktadır.[4]
Lazca bilen nüfus değiştir
1965 sayımlarına göre, 26.007 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı Lazca'yı anadili gibi konuşabiliyordu. Oran olarak, en fazla Artvin'de (%5.8), Rize'de (%2.0), Sakarya'da (%0.7), Kocaeli'de (%0.7), Bolu'da (%0.5), Bursa ve Muş'ta ise (%0.1) anadil olarak Lazca konuşmaktaydı. Bu nüfusun 3.943'ü sadece Lazca konuşabiliyordu. Anadili olarak Lazca konuşanların yanında 55.158 kişi ikinci dili olarak Lazcayı konuşabilmekteydi. Günümüzde Lazca konuşabilen kişi sayısının 33.000[5] ila 200.000 arasında olduğu düşünülmektedir.[6]
Kaynakça değiştir
- ^ Sevan Nisanyan, "Black Sea", Istanbul, 1990, p35.
- ^ "People of Black Sea Region". Karalahana.com. 27 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2010.
- ^ "Orientation - Laz". Everyculture.com. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2014.
- ^ Leylâ Karahan, Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1996, s. 99-110.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.