Sogn og Fjordane

Norveç'te il

Sogn og Fjordane (Norveççe: Sogn og Fjordane) Norveç'in batı kıyısında bulunan eyalettir. Kuzeyinde Møre og Romsdal, güneyinde Bergen, doğusunda Oppland ve güneydoğusunda Buskerud ile sınır olan eyalet 18,623 km² yüzölçümü üzerinde yaklaşık yüz dokuz bin nüfusa sahiptir. Eyalette toplam yirmi altı belediye bulunmaktadır. Sınırlarında Florø, Førde ve Måløy olmak üzere üç kent vardır. Yönetim merkezi Hermansverk'tir. Nærøyfjord ve Urnes kiliseleri UNESCO Dünya Mirası listesinde yer almıştır.

Sogn og Fjordane
Sogn og Fjordane fylke
Dünya Mirası listesinde yer alan Nærøyfjorden
Sogn og Fjordane bayrağı
Bayrak
Sogn og Fjordane arması
Arma
Sogn og Fjordane'in Norveç'teki konumu
Sogn og Fjordane'in Norveç'teki konumu
ÜlkeNorveç Norveç
Bölge Vestlandet
İdari merkeziHermansverk
Eyalet1763 Kuzey Bergen Eyaleti
1919
Alt idari birimler
İdare
 • ValiAnne Karin Hamre
(2011-günümüz)[1] [2]
 • Belediye başkanıAashild Kjelsnes
(2011-2015)[3] (İşçi Partisi)
Yüzölçümü
 • Toplam18623 km²
 • Kara
17.709 km² (6.837 mil²)
 • Su
914 km² (352 mil²)
Nüfus
 (2011)
 • Toplam180 201
 • Yoğunluk6/km²
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)
Resmî site
www.sfj.no

Tarihçe

değiştir

Sogn og Fjordane, Orta çağda Gulating egemenliğinde kurulmuş olan, Firdafylke (şimdiki Fjordane bölgesi) ve Sygnafylke (şimdiki Sogn bölgesi) tarihi bölgelerinden oluşmaktadır. Orta Çağ'ın sonlarında Hordafylke (şimdiki Hordaland) ve Sunnmørafylke (şimdiki Sunnmøre) ile birleştirilerek Bergenhus len kurulmuştur. Bergenhus len Norveç'in dört leninden (bölgesinden) biriydi. Bergen'de bulunan Bergenhus Kalesi adını buradan almıştır.[5]

19 Şubat 1662 tarihinde, kraliyet kararnamesi ile adı Bergenhus amt (valilik) olarak değiştirilmiştir. 1689 yılında Sunnmøre, Romsdal eyaletine bağlanmıştır. Daha sonra 1793'te Bergenhus amt Nordre Bergenhus ve Sondre Bergenhus olmak üzere, güney ve kuzey, iki ayrı eyalete bölünmüştür. 1 Ocak 1919 tarihinde, Nordre Bergenhus amt Sogn og Fjordane Fylke olarak değiştirilmiştir.[6][7]

Adı ve arması

değiştir

Sogn og Fjordane adı 1919 yılında oluşturulmuştur. Sogn akarsu anlamına gelir ve üç bölgesinden birinin adıdır. Fjordane ise fiyort kelimesinin çoğul halidir ve Nordfjord ile Sunnfjord bölgelerini kastetmektedir. Bu bağlamda eyaletin adı akarsu ve fiyortlar anlamına gelmektedir.

Arması, gümüş arka plan üzerinde üç mavi tepeden oluşmaktadır. Arma, arazi üzerindeki üç büyük fiyort ile eyaletin coğrafi durumunu gösterilmektedir. 23 Eylül 1983 tarihinde onaylanmıştır. Üç mavi tepe eyaletin üç önemli fiyordunu aynı zamanda üç bölgesini, Sogn, Sunnfjord ve Nordfjord'u simgelemektedir. Neredeyse tüm köy ve kasabalar bu fiyortların birinin üzerinde bulunmaktadır ve illerin adı fiyortlara dayanmaktadır.[6][8]

Coğrafya

değiştir
 
Briksdalsbreen

Norveç'in batısında yer alan eyalet, kuzeyde Møre og Romsdal, güneyde Bergen, doğuda Oppland ve güneydoğuda Buskerud ile komşudur. Fiyordları, adaları, şelaleleri ve dağlarıyla zengin bir coğrafyaya sahiptir. Sogn og Fjordane üç ana bölümden oluşmaktadır: “Sognefjord”, “Sunnfjord” ve “Nordfjord”. Bulandet, Bremanger ve Florø çevresinde birçok takımadalar vardır.

Batısında yer alan “Hurrungane” sıra dağları bölgenin en yüksek dağlarını oluşturmaktadır. 2,000 metrenin üzerinde 55 zirveleri vardır. “Sunnfjord” Norveç'in en uzun fiyordudur. Nordfjord yaklaşık 100 kilometre uzunluktadır. Ünlü Nærøyfjord eyaletin güneyinde yer alır. Bu UNESCO tarafından listelenmiş fiyort alanıdır.

Stryn Gölü kenarındaki Jostedalbreen Doğa Parkı'nda yaklaşık 500 km²’lik bir alan içinde Norveç’in en büyük buzulu olan “Briksdalsbreen” bulunmaktadır. Bu buzul 1900 yılından günümüze kadar bir miktar küçülmüş olsa da, kalınlığı halen 440 metre civarındadır.[9][10] Ayrıca Jostedalsbreen buzulunun bir kolu olan Nigardsbreen Luster belediyesi sınırları içindedir.

Ayrıca eyalette şelaleler bölgesi bulunmaktadır. Jotunheim dağlarında yer alan Ramnefjellsfossen (daha önce Utigardfossen denirdi) Norveç'in en uzun, dünyanın üçüncü en uzun şelalesi ve Vettisfossen 275 metre (902 ft) ile Norveç en yüksek şelalelerinden biridir.

Sogn og Fjordane ülkenin ana sanayisinde ve istihdamında en büyük paya sahiptir (% 3.5 - % 8.3).

Tarım

Bölgede hayvancılık (sığır, koyun, keçi), tarım ve özellikle çilek meyveciliği yapılmaktadır. Orta bölgelerde özellikle Sogn ve Nordfjord'da meyvecilik gelişmiştir. Kürk hayvanları, en başta mavi tilki ihraç edilmektedir.

Balıkçılık

Balıkçılık Sogn og Fjordane kıyılarında önemli bir sektördür. En önemli balık türleri, mavi mezgit balığı, ringa balığı, istavrit ve uskumrudur. Eyalette balık çiftliklerinde üretilen balık miktarı ülke toplamının %11'ini karşılamaktadır. Özellikle somon ve alabalık açısından zengin olan bölge sportif balıkçılık için de tercih edilmektedir.

Sanayi

Madencilik bölgede yaygın değildir. Gıda, içecek ve ulaşım sanayisi bölgede yoğundur. Vik ve Høyanger, Askvoll'da bıçak, demir ve metal ürünleri endüstrisi, Nordfjord'da tekstil ve hazır giyim ürünleri, Balestrand'da alüminyum ve plastik sanayi, Flora'da ulaşım sanayi gelişmiştir.[11]

Ulaşım

değiştir
Karayolu

Sogn og Fjordane, modern bir karayolu ağına sahiptir. 2011 Kasım'da yaşadıkları Dagmar fırtınası kara yollarında 120 milyon kronluk zarara sebep olan hasar oluşturmuştur.[12][13][14][15]

Demiryolu

Eyaletin güneyinden Bergen demiryolu hattı çok yakın bir mesafeden geçmektedir. Myrdal'a giden Flam demiryolu üzerindeki Aurland fiyordu hattı, Norveç'in en dik ve en ünlü turistik yoludur. Ayrıca Oslo'ya giden ekspres yollar da mevcuttur.[16][17]

Havayolu
  • Florø Hava alanı
  • Førde Hava alanı, Bringeland
  • Sandane Hava alanı, Anda
  • Sogndal Hava alanı, Haukåsen[18]

Eyalet (01.01.2011 108.201 nf.) yoğun nüfuslu yerleşim birimlerinden değildir. Forde ve Flora nüfusu en yoğun yerleşim birimleridir. Savaş sonrası dönem boyunca Sogn og Fjordane bir bütün olarak ülkenin en düşük nüfus artışı olan bölgesi olmuştur. 1950'li yılarda nüfus artışı %3 iken sürekli bir düşüşle, nüfus artış oranı 2000'li yılların başından itibaren %1'in altına gerilemiştir. Coğrafi koşullar nüfus yoğunluğunu etkileyen en önemli etkendir.[19]

Tarihsel popülasyonları
Yıl Toplam
1951 97.714
1961 99.957 %2 
1971 100.933 %1 
1981 105.924 %5 
1991 106.614 %1 
2001 107.590 %1 
2011 107.742 %0 
Kaynak:[20]Projected population - Norveç İst.

Belediyeler

değiştir

1837 yılında eyaletler kendi içlerinde ayrı hükûmetlere, yerel idari birimlere ayrılmıştır. Zaman içeresinde eyaletler ve belediye sınırlarında değişimler olmuştur. Şu anda Sogn og Fjordane yirmi altı belediyeden oluşmaktadır.[7]

 
Sogn og Fjordane bölgeleri ve belediyeleri:
  Nordfjord
  Sunnfjord
  Ytre Sogn
  Indre Sogn
Nr Harita Arma Ad Merkez Nüfus Yüzölçümü
km²
Dil Bölge
1401
 
Flora kommune
  Flora Florø 11654 &0000000000000691.860000691,86 Norveççe Sunnfjord
1411
 
Gulen kommune
  Gulen Eivindvik 2310 &0000000000000597.160000597,16 Norveççe Ytre Sogn
1412
 
Solund kommune
  Solund Hardbakke 851 &0000000000000228.460000228,46 Norveççe Ytre Sogn
1413
 
Hyllestad kommune
  Hyllestad Hyllestad 1461 &0000000000000259.060000259,06 Norveççe Ytre Sogn
1416
 
Høyanger kommune
  Høyanger Høyanger 4216 &0000000000000907.950000907,95 Norveççe Ytre Sogn
1417
 
Vik kommune
  Vik Vikøyri 2748 &0000000000000833.390000833,39 Norveççe Ytre Sogn
1418
 
Balestrand kommune
  Balestrand Balestrand 1338 &0000000000000429.840000429,84 Norveççe Ytre Sogn
1419
 
Leikanger kommune
  Leikanger Hermansverk 2236 &0000000000000180.030000180,03 Norveççe Indre Sogn
1420
 
Sogndal kommune
  Sogndal Sogndalsfjøra 7348 &0000000000000745.970000745,97 Norveççe Indre Sogn
1421
 
Aurland kommune
  Aurland Aurlandsvangen 1712 &0000000000001467.9100001.467,91 Norveççe Indre Sogn
1422
 
Lærdal kommune
  Lærdal Lærdalsøyri 2205 &0000000000001342.4200001.342,42 Norveççe Indre Sogn
1424
 
Årdal kommune
  Årdal Årdalstangen 5572 &0000000000000976.420000976,42 Norveççe Indre Sogn
1426
 
Luster kommune
  Luster Gaupne 5026 &0000000000002706.5500002.706,55 Norveççe Indre Sogn
1428
 
Askvoll kommune
  Askvoll Askvoll 3010 &0000000000000326.500000326,50 Norveççe Sunnfjord
1429
 
Fjaler kommune
  Fjaler Dale 2832 &0000000000000416.170000416,17 Norveççe Sunnfjord
1430
 
Gaular kommune
  Gaular Sande 2848 &0000000000000581.950000581,95 Norveççe Sunnfjord
1431
 
Jølster kommune
  Jølster Skei 3052 &0000000000000670.380000670,38 Norveççe Sunnfjord
1432
 
Førde kommune
  Førde Førde 12307 &0000000000000586.500000586,50 Norveççe Sunnfjord
1433
 
Naustdal kommune
  Naustdal Naustdal 2710 &0000000000000369.890000369,89 Norveççe Sunnfjord
1438
 
Bremanger kommune
  Bremanger Svelgen 3891 &0000000000000832.850000832,85 Norveççe Nordfjord
1439
 
Vågsøy kommune
  Vågsøy Måløy 6129 &0000000000000176.510000176,51 Norveççe Nordfjord
1441
 
Selje kommune
  Selje Selje 2831 &0000000000000226.110000226,11 Norveççe Nordfjord
1443
 
Eid kommune
  Eid Nordfjordeid 5950 &0000000000000469.210000469,21 Norveççe Nordfjord
1444
 
Hornindal kommune
  Hornindal Hornindal 1220 &0000000000000191.600000191,60 Norveççe Nordfjord
1445
 
Gloppen kommune
  Gloppen Sandane 5679 &0000000000001030.2600001.030,26 Norveççe Nordfjord
1449
 
Stryn kommune
  Stryn Stryn 7065 &0000000000001377.7800001.377,78 Norveççe Nordfjord
14
 
Sogn og Fjordane
 
Sogn og Fjordane
Sogn og Fjordane Hermansverk 108 201 18.623,43 Norveççe Vestlandet

Gezilecek yerler

değiştir
 
Kjøsnesfjorden

Dış bağlantılar

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ [1] 24 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Anne Karin Hamre blir ny fylkesmann -erişim 05 Nisan 2012 (Norveççe)
  2. ^ [2] Valilik sayfası:Anne Karin Hamre -erişim 05 Nisan 2012 (Norveççe)
  3. ^ [3] Sogn og Fjordane Belediye Başkanı-erişim 05 Nisan 2012 (Norveççe)
  4. ^ [4] 4 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.SOGN & FJORDANE COUNTY-erişim 05 Nisan 2012(Almanca)
  5. ^ [5] 2 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Første fylkestinget på Tross-erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  6. ^ a b [6] 15 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Büyük Norveç Ansiklopedisi: Sogn og Fjordane- erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  7. ^ a b [7] 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Historikk Fylkeskommunen-erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  8. ^ [8] 14 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Norske KommunevåpenNorwegian Civic Heraldry-erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  9. ^ [9] 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. NORVEÇ FİYORTLARI
  10. ^ [10] Büyük Norveç Ansiklopedisi:Sogn og Fjordane – geologi og landformer-erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  11. ^ [11] 2 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Büyük Norveç Ansiklopedisi:Sogn og Fjordane – næringsliv-erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  12. ^ [12][ölü/kırık bağlantı] Dagmar fırtınası İskandinavya’yı vurdu 28/12/11- erişim 06 Nisan 2012
  13. ^ [13] 2 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sabah Gaz, 29.11.2011Fırtınada 2 ölü 2 kayıp- erişim 06 Nisan 2012
  14. ^ [14][ölü/kırık bağlantı] Cumhuriyet Gaz, 27.11.2011Norveç'te fırtına: 2 ölü, 2 kayıp- erişim 06 Nisan 2012
  15. ^ [15] 2 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Büyük Norveç Ansiklopedisi:Sogn og Fjordane – Veier-erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  16. ^ [16] 2 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Büyük Norveç Ansiklopedisi:Sogn og Fjordane – Jernbane-erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  17. ^ [17] 4 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. www.gonorway.no,Sogn og Fjordane
  18. ^ [18] 2 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Büyük Norveç Ansiklopedisi:Sogn og Fjordane – samferdsel-erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  19. ^ [19] 2 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Büyük Norveç Ansiklopedisi:Sogn og Fjordane – befolkning-erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  20. ^ [20] 25 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Norveç İstatistikleri, Population changes in municipalities. 1951-2011