Sabahat Akkiraz
Sabahat Akkiraz ya da Sabahat Akkiray[1][2] (d. 6 Şubat 1957[a]), Türk halk müziği sanatçısı, siyasetçi.
| Sabahat Akkiraz | |
|---|---|
 | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | 6 Şubat 1957 Mersin, Türkiye[1] |
| Meslekler | Müzisyen, şarkıcı, siyasetçi |
| Sabahat Akkiraz | |
|---|---|
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 24. dönem milletvekili | |
| Görev süresi 28 Haziran 2011 - 23 Nisan 2015 | |
| Seçim bölgesi | İstanbul |
| Kişisel bilgiler | |
| Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi |
| Dini | Alevi İslam |
Çoğunlukla kendi derlediği türküleri, deyişleri ve uzun havaları seslendiren bir Türk halk müziği ses sanatçısıdır. Aşıklık ve ozanlık geleneği içinde yetişen sanatçı; caz, elektronik müzik ve rap gibi farklı müzik türlerinde üretimleri olan müzisyenlerle ortak çalışmalar yapmış; dünyanın pek çok ülkesinde konserler vererek dünya müziği ve alternatif müziğin tanınmış sanatçıları ile aynı sahneyi paylaşmıştır.
Akkiraz, XXIV. dönem TBMM 'de İstanbul 3. bölgeden CHP milletvekili olarak görev yaptı.
Yaşamı
değiştir1957 yılında Mersin'de doğdu.[b] Babası Sivas, Kangal'dan Hıdır Akkiray, annesi Malatya, Arguvanlı Zülfü Siyah Hanım'dır. Ailenin altı çocuğundan ikincisidir.[5] Ailesinin soyadı resmî olarak "Akkiray"'dır ancak "Akkiraz" olarak tanınmış ve bu ismi kullanmaya devam etmiştir.[6]
Müzik eğitimine aile içinde başladı. Çocukluk yıllarında, ailesi ile birlikte önce Ankara'ya göç eden sanatçı, ilkokulu bitirdiği sırada halk ozanı Mahmut Erdal'ın önerisi ile İstanbul'a giderek bir stüdyoda ilk 45'lik plaklarını doldurdu. Arif Sağ ve Orhan Gencebay'ın sazları eşliğinde Mahmut Erdal ile ‘Keremden Fazla Yandım’ ve ‘Öldür Beni’ adlı plakları kaydetti.[5] 1969'da ailesi ile Almanya'ya göç eden sanatçı 1976 yılında Ankara'ya döndü.[7]
Ailesinin komşusu olan Türk halk müziği sanatçısı Musa Eroğlu ile birlikte çalışan Akkiraz 1983 yılında Şafak Söktü adını taşıyan ilk albümünü Eroğlu birlikte çıkardı.[8] Sonraki yıllarda Muhlis Akarsu, Aşık Daimi, Feyzullah Çınar, Davut Sulari gibi sanatçılarla çalıştı.
1985 yılında İstanbul'a taşındı ve Arif Sağ ile çalışmaya başladı. Birlikte birçok albüm çıkardılar. Akkiraz, çoğunlukla kendi derlediği türküleri, deyişleri ve uzun havaları seslendirdi. 1993 yılında eniştesi ve ustası halk ozanı Muhlis Akarsu'yu ve bir yeğenini Sivas Katliamı'nda kaybetti.
Seslendirdiği Alevi türküleri nedeniyle b TRT'de program yapması uzun süre engellenen sanatçı; ilk caz albümünü 1996'da çıkardı. 1997'de Londra Caz Festivali'ne katıldı; ardından Londra, Dublin ve Glasgow'da konserler gerçekleştirdi.
Fransa'da çeşitli festivallerde verdiği konserlerin ardından 2000 yılında Theatre de la Ville'de konser veren ilk Türk sanatçı oldu. Fransa merkezli Mezzo TV yaşamını konu alan bir belgesel hazırladı.
2001'de Hollandalı sanatçı Jasperine de Jong'la birlikte Hollanda'da, 2002'de Şeyh Ahmet El Tûni ve Rahibe Marie Keyrouz ile Brezilya'nın Sao Paulo kentinde, 2008 yılında bas-bariton Thomas Quasthoffile ile Berlin Flarmoni Salonu'nda konser verdi.
Mercan Dede'nin düzenlemeleri ile “Tevhid”, “Kerbela” gibi parçaları yeniden yorumladı. Mercan Dede'nin, bu parçaları içeren Su albümü BBC World Music Charts'ta ilk sıraya kadar yükseldi.[9] Orient Expressions topluluğu ile hazırladığı "Külliyat" albümü ise 16 ülkede basıldı ve World Music Chart'da altıncı sıraya kadar yükseldi.[9]
2011'de Cumhuriyet Halk Partisi'ne girdi[10] ve o yıl yapılan genel seçimlerde CHP İstanbul milletvekili olarak TBMM'ye girdi. Milletvekilliği sırasında sanatçıların sosyal güvenlik haklarının sağlanması için kanun teklifi verdi,[11] kadın-erkek fırsat eşitliği komisonunda görev yapt. Soma Faciası sonrası, tepki vermek amacıyla vekillikten istifa etti.[12]
Sanatçı, 2020'de ‘Sabahat Akkiraz ile 50 Yıl’ adlı albüm ile sanat yaşamının 50.yılını kutladı.[13]
2023 yılında 2023 Büyük Türkiye depremlerinde ablası hayatını kaybetti.[14]
Ödülleri
değiştir- 2000 Fransa'da Yılın En İyi Etnik Müzik Sanatçısı
- 2005 Altın Plak Ödülü
- 2008 Uluslararası Hacı Bektaş Veli Dostluk ve Barış Ödülü
- 2010 Altın Kelebek Ödülü
Albümleri
değiştir
|
|
Notlar
değiştir- ^ Akkiraz doğum tarihi konusunda anne ve babasının farklı şeyler söylediğini, hüviyetini çıkartan dedesinin doğum günü olarak anne babasının evlilik yıldönümü olan 6 Şubat tarihini yazdırdığını, ayrıca kimliğinde 1955 yazmasına rağmen 1957’de, Mersin’de doğduğunu belirtmiştir.[3]
- ^ Hüviyetinde Sivas yazdığını, ancak doğumyerinin Mersin Mersin olduğunu; 1955 olarak nüfusa kaydettirildiğini ancak 1957 doğduğunu belirtmiştir.[4]
Kaynakça
değiştir- ^ a b "SABAHAT AKKİRAY". 2 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "24. Dönem Milletvekili Genel Seçimi Milletvekili Kesin Aday Listeleri" (PDF). 17 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
- ^ Köse, Hilal (11 Mart 2020). "Kadınların gücüne hep inandım". Cumhuriyet. 12 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.
- ^ a b Bilgehan, Zeynep (10 Nisan 2022). "12 yaşımda plak yaptım 40 kuruşa yok sattı". Hürriyet. 10 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.
- ^ Demir, Faruk (1 Kasım 2009). "'Anadolu'nun ezgileri insanı güzelleştiriyor'". Yeniasir. 4 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.
- ^ "Bu fotoğraftaki sanatçıyı tanıdınız mı". www.odatv4.com (İngilizce). 10 Nisan 2022. 10 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.
- ^ "Divertimento'ya katılan sanatçılar". arsiv.ntv.com.tr. 5 Kasım 2003. 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.
- ^ a b "SABAHAT AKKİRAZ". Anadolu Ajansı. 23 Haziran 2011. 15 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.
- ^ "Sabahat Akkiraz CHP'ye katıldı". Cumhuriyet. 1 Şubat 2011. 15 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.
- ^ "Akkiraz'dan sanatçıların sosyal hakları için kanun teklifi". Milliyet. 16 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2023.
- ^ "CHP'li Sabahat Akkiraz istifa dilekçesini sundu". 21 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2014.
- ^ İzci, İpek (8 Şubat 2020). "Sabahat Akkiraz: Türkülerle donatılıp dünyaya gönderilmiş gibiyim". Hürriyet. 2 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.
- ^ "Sabahat Akkiraz'ın ablası depremde hayatını kaybetti". Internethaber.com. 14 Şubat 2023. 15 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.
Dış bağlantılar
değiştir- Hayatın İçinden 16 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Habertürk TV, 7 Mart 2020