Sırp Cumhuriyeti

Bosna-Hersek Federasyonu'nun içinde bulunan Sırp Cumhuriyeti bölgesi
(Republika Srpska sayfasından yönlendirildi)

Sırp Cumhuriyeti (Sırpça: Република Српска / Republika Srpska), Bosna-Hersek'in iki entitesinden biri, diğeri ise Bosna-Hersek Federasyonu'dur. Ülkenin kuzeyinde ve doğusunda yer almaktadır. En büyük şehri ve idari merkezi, Vrbas nehri üzerinde yer alan Banja Luka'dır.

Sırp Cumhuriyeti
SırpçaРепублика Српска
Republika Srpska
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Millî marş
Моја Република(Sırpça) (Benim Cumhuriyetim)

Sırp Cumhuriyeti haritadaki konumu
Başkent
En büyükBanja Luka
Resmî dil(ler)Sırpça
Boşnakça
Hırvatça
Etnik gruplar
(2013 nüfus sayımı[2][3])
HükûmetFedere devlet
• Cumhurbaşkanı
Milorad Dodik
• Başbakan
Radovan Višković
• İlk Cumhurbaşkanı
Radovan Karadžić
Tarihçe 
• İlan
9 Ocak 1992
• Bosna-Hersek'in bir parçası olması
14 Aralık 1995
Yüzölçümü
• Toplam
25.053 km2
Nüfus
• 2020 tahminî
1.136.274
• 2013 sayımı
1.218.107
• Yoğunluk
53/km2
GSYİH (nominal)2019 tahminî
• Toplam
6,7 milyar $
• Kişi başına
6.320 $
İGE0.777
yüksek
Para birimiDeğiştirilebilir mark (BAM)
Zaman dilimiUTC+1 (OAS)
• Yaz (YSU)
UTC+2 (OAYS)
Trafik akışısağ
Telefon kodu+387
ISO 3166 koduBA-SRP
İnternet alan adırs.ba

Sırp Cumhuriyeti, 1992 yılında Bosna Savaşı'nın başlangıcında, Bosna-Hersek Sırplarının çıkarlarını koruma niyetiyle kuruldu. Savaş, Hırvatların ve Boşnakların büyük çoğunluğunun Sırp Cumhuriyeti'nin hak iddia ettiği topraklardan sürülmesine ve Bosna-Hersek Federasyonu'ndan sürülen Sırpların akınına tanık oldu. 1995 yılında imzalanan Dayton Anlaşması'nın ardından Sırp Cumhuriyeti, Bosna-Hersek içinde bir varlık olarak tanındı. Bugün Bosna ve Hersek'in Sırp nüfusunun çoğu Sırp Cumhuriyeti'nde yaşıyor.

Sırp Cumhuriyeti, Ulusal Meclis'in taraf içinde yasama yetkisine sahip olduğu parlamenter tarzda bir hükûmettir. Sırp Cumhuriyeti, opština adı verilen 64 belediyeye bölünmüş olmasına rağmen nispeten merkezileşmiştir.

Coğrafya değiştir

Sırp Cumhuriyeti'nin en önemli nehirleri Sava, Drina ve Neretva nehirleridir. Sırp Cumhuriyeti'nde 63 belediye vardır.

Demografi değiştir

Sırp Cumhuriyeti nüfusu 2013 nüfus sayımına göre 1.218.107 kişidir.

Etnik gruplar değiştir

2013 sayımlarına göre en büyük nüfus %81,51 oranıyla Sırplara aittir. Sonraki dağılım; Boşnaklar, %13,99 ve Hırvatlar, %2,41.

Sırp Cumhuriyeti 2013[3]
Sırp
  
%81.51
Boşnak
  
%13.99
Hırvat
  
%2.41

Din değiştir

Sırp Cumhuriyeti'nde en yaygın din Sırp Ortodoks Kilisesi'ne bağlı Ortodoksluk, en yaygın ikinci din İslam'dır.

Eğitim değiştir

2013 yılı itibarıyla Sırp Cumhuriyeti'ndeki okuryazarlık oranı %96,8'dir. Eğitim 6-15 yaşları arasında zorunludur.[4] Cumhuriyet çapında 187 tane ilkokul, 11 tane müzik okulu ve öğrenme engelli çocuklara yönelik 4 eğitim merkezi var. Ortaöğretimin üç farklı türü var: üç senelik meslek okulları, dört senelik teknik okulları ve dört senelik liseler (gimnazije). On tane bağımsız lise ve diğer okullara entegre edilmiş 30 tane lise var. Müzik okulları, ilkokul sonrasında eğitime devam etmek için farklı bir opsiyon sağlar.

Sırp Cumhuriyeti'ndeki en eski ve en büyük üniversite, 1975 yılında kurulmuş Banja Luka Üniversitesi'dir.[5] Sırp Cumhuriyeti'ndeki iki devlet üniversitesinin ikincisi ise Doğu Saraybosna Üniversitesi'dir.[6] Yugoslav Savaşları sona erdikten sonra birçok özel yükseköğretim kuruluşu kuruldu; ör. Bosna-Hersek Amerikan Üniversitesi [en], Slobomir Üniversitesi [en], "Apeiron" Pan-Avrupa Üniversitesi [sr] ve Sinergija Üniversitesi [en]. 1996 yılında kurulan Sırp Cumhuriyeti Bilim ve Sanat Akademisi, bilim ve sanat dallarının Sırp Cumhuriyeti'ndeki en yüksek seviyeli temsilci kuruluşudur.[7] Sırp Cumhuriyeti Ulusal ve Millî Kütüphanesi [en], Banja Luka'da bulunan millî kütüphanedir. Sırp Cumhuriyeti Çağdaş Sanat Müzesi [en], Yugoslav ve uluslararası sanatının bir koleksiyonunu barındırır ve Banja Luka'da bulunur.[8]

Ayrıca bakınız değiştir

  Wikimedia Commons'ta Republika Srpska ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Constitution of the Republika Srpska, Official Web Site of the Office of the High Representative". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2013. 
  2. ^ Sarajevo, juni 2016. CENZUS OF POPULATION, HOUSEHOLDS AND DWELLINGS IN BOSNIA AND HERZEGOVINA, 2013 FINAL RESULTS (PDF). BHAS. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016. 
  3. ^ a b "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2017.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "popis2013.ba" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  4. ^ "Republic of Srpska Government-Education". Sırp Cumhuriyeti. 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "About the University". www.unibl.org (İngilizce). University of Belgrade (UNIBL). 29 June 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 June 2018. 
  6. ^ "Rethinking the Culture of Tolerance". kultor.org (İngilizce). University of East Sarajevo. 2016. 8 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 June 2018. 
  7. ^ "Foundation, establisment, and status of the academy". www.anurs.org. Academy of Sciences and Arts of the Republika Srpska (ANURS). 29 June 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 June 2018. 
  8. ^ "Museum of Contemporary Art of Republika Srpska". museu.ms (İngilizce). 29 June 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 June 2018. 

Dış bağlantılar değiştir