Osmanlı döneminde Kosova
Kosova, 1455'ten 1912'ye kadar, başlangıçta Rumeli Eyaleti'nin bir parçası olarak ve 1864'ten ayrı bir Kosova Vilayeti olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçasıydı.
Bu dönemde, bölgenin bazı bölümlerini kendi topraklarının bir parçasına dahil etmiş sancakbeyleri tarafından yönetilen sancaklara bölünmüştür.
Tarih değiştir
17. yüzyıl değiştir
Osmanlı-Kutsal İttifak savaşları sırasında (1683-99), Ekim 1689'da, Margrav Badenli Ludwig komutasındaki küçük bir Habsburg kuvveti, Belgrad'ı daha önce ele geçirmelerinin ardından, Osmanlı İmparatorluğu'nu ihlal etti ve Kosova'ya kadar ulaştı. Birçok Sırp ve Arnavut, Avusturyalılara bağlılık sözü verdi ve bazıları Ludwig'in ordusuna katıldı. Ertesi yaz Osmanlı'nın büyük bir karşı saldırısı, Avusturyalıları Niş'teki kalelerine, ardından Belgrad'a ve nihayet Tuna'yı geçerek Avusturya'ya geri püskürttü.
Osmanlı saldırısına vahşi misillemeler ve yağma eşlik etti, bu da birçok Sırp'ın - Sırp Ortodoks Kilisesi Patriği III. Arsenije dahil - Avusturyalılarla birlikte kaçmasına neden oldu. Bu olay, Sırp tarihinde, Kosova ve Sırbistan'dan yüz binlerce Sırp'ın büyük bir göçü olduğu iddia edilen Büyük Sırp Göçleri olarak anıldı.
19. yüzyıl değiştir
1876-78 Sırp-Osmanlı Savaşı sırasında ve sonrasında, çoğunluğu Arnavut olan 30.000 ile 70.000 arası Müslüman, Sırp ordusu tarafından Niş Sancağı'ndan kovuldu ve Kosova Vilayeti'ne kaçtı.[1][2][3][4]
1878'de Prizren İttifakı, Kosova Vilayeti de dahil olmak üzere dört vilayetten Arnavutlar tarafından kuruldu. Birliğin amacı, yeni ortaya çıkan Balkan uluslarının saldırıları ve Osmanlı imparatorluğu içinde Arnavut özerkliği elde etmekti.
1878'de Kosova (tamamen veya kısmen) Arnavut, Sırp ve Karadağ irredantizminin konusu haline geldi (hepsi her ulusla ilgili diğer bölgelerin yanı sıra). Kosova'nın bu üç gruptan gelen nüfusu, o dönemde bölgede zayıflayan Osmanlı merkezi otoritesinin yarattığı güç boşluğunu doldurmak için adımlar atmaya başlamıştı.
1900–18 değiştir
1910'da Priştine'de Arnavutların organize ettiği bir ayaklanma patlak verdi ve kısa süre sonra tüm Kosova vilayetine yayıldı ve üç ay sürdü. Osmanlı padişahı V. Mehmed, Haziran 1911'de Arnavutların yaşadığı tüm bölgeleri kapsayan barış görüşmeleri sırasında Kosova'yı ziyaret etti.[5]
İslamlaştırma değiştir
Müslüman yönetiminin rağmen, çok sayıda Hristiyan, Osmanlılar altında yaşamaya ve hatta bazen zenginleşmeye devam etti. Osmanlı yönetiminin başlamasından kısa bir süre sonra bir İslamlaşma süreci başladı, ancak bu oldukça uzun bir zaman aldı - en az bir yüzyıl - ve ilk başta şehirlerde yoğunlaştı. Görünen o ki, pek çok Hristiyan Arnavut, Kosova dışından Müslümanların yerlerini almasındansa doğrudan İslam'a geçmiştir. Müslümanların Hristiyan tebaadan çok daha fazla hak ve ayrıcalığa sahip olması nedeniyle, din değiştirmenin büyük bir kısmı muhtemelen ekonomik ve sosyaldi.[6] Hristiyan dini hayatı yine de Osmanlılar tarafından büyük ölçüde kendi halinde bırakılan kiliselerle devam etti, ancak hem Sırp Ortodoks ve Roma Katolik kiliseleri hem de cemaatleri yüksek düzeyde vergilerden muzdaripti. Osmanlılar, rakip bir bölgesel güç olan Roma'ya olan bağlılığı nedeniyle Doğu Ortodoksluğuna göre daha az olumlu baktıklarından, çoğunluğu Sırp olan Doğu Ortodoksluğu taraftarlarına kıyasla, çoğunluğu Arnavut olan Roma Katolik nüfusunu dönüştürmek için daha kasıtlı bir yaklaşıma sahip görünüyordu.[7]
Nüfus değiştir
17. yüzyıl civarında, başlangıçta Metohia'da yoğunlaşan, giderek daha görünür bir Arnavut nüfusunun olduğuna dair kanıtlar vardır. Bunun güneybatıdan (yani modern Arnavutluk) yapılan göçlerin bir sonucu olduğu ve göçmenlerin İslam'ı yanlarında getirdikleri iddia edilmektedir. Kesinlikle göç kanıtı var: birçok Kosovalı Arnavut, Malisya'nın kuzey Arnavut bölgesinin sakinlerine özgü soyadlarına sahiptir. Ancak, diğerleri bunu yapmaz. Az sayıda Slav - muhtemelen Sırp Ortodoks Kilisesi'nin üyeleri - Osmanlı yönetimi altında İslam'a dönmüştür. Bugün Sırbistan'ın Slav Müslümanlarının çoğu, Kosova'nın kuzeybatısında, güney Sırbistan'ın Sancak bölgesinde yaşamaktadır. Bazı tarihçiler, Metohia'da muhtemelen önceden var olan ve çoğunlukla İslam'a dönüşen, ancak hala büyük ölçüde Sırpların yaşadığı bir bölgede kesinlikle bir azınlık olarak kalan Katolik Arnavut nüfusu olduğuna inanmaktadırlar. Avusturya verilerine göre, 1890'larda Kosova %70 Müslüman (neredeyse tamamen Arnavut kökenli) ve %30'dan az gayrimüslimdi (başlıca Sırplar).[7]
Nüfus haritaları değiştir
-
Balkanların nüfus haritası (1860) -
![Yunan yanlısı Konstantinopolis Osmanlı Lisesi'nde Fransız profesör olan A. Synvet[8] tarafından Balkanların etnik kompozisyon haritası, 1877](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Balkans-ethnic_%281877%29.jpg/116px-Balkans-ethnic_%281877%29.jpg)
Yunan yanlısı Konstantinopolis Osmanlı Lisesi'nde Fransız profesör olan A. Synvet[8] tarafından Balkanların etnik kompozisyon haritası, 1877 -
Balkanların nüfus haritası (19. yüzyıl sonu)
![Yunan yanlısı Konstantinopolis Osmanlı Lisesi'nde Fransız profesör olan A. Synvet[8] tarafından Balkanların etnik kompozisyon haritası, 1877](/wiki/Dosya:Balkans-ethnic_(1877).jpg)
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ Pllana, Emin (1985). "Les raisons de la manière de l'exode des refugies albanais du territoire du sandjak de Nish a Kosove (1878–1878) [The reasons for the manner of the exodus of Albanian refugees from the territory of the Sanjak of Niš to Kosovo (1878–1878)] ". Studia Albanica. 1: 189–190.
- ^ Rizaj, Skënder (1981). "Nënte Dokumente angleze mbi Lidhjen Shqiptare të Prizrenit (1878–1880) [Nine English documents about the League of Prizren (1878–1880)]". Gjurmine Albanologjike (Seria e Shkencave Historike). 10: 198.
- ^ Elsie, Robert (2010). Historical Dictionary of Kosovo. Scarecrow Press. s. XXXII. ISBN 9780333666128.
- ^ Stefanović, Djordje (2005). "Seeing the Albanians through Serbian eyes: The Inventors of the Tradition of Intolerance and their Critics, 1804–1939." European History Quarterly. 35. (3): 470.
- ^ Tucker, Ernest (2016). The Middle East in Modern World History. Routledge. s. 119. ISBN 978-1-31550-824-5. 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2021.
- ^ Krasniqi, Kolë (2019). Islamist Extremism in Kosovo and the Countries of the Region. Springer Nature. ss. 3-4. ISBN 978-3-03018-569-5. 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2021.
- ^ a b Cohen, Paul A. (2014). History and Popular Memory: The Power of Story in Moments of Crisis. Columbia University Press. ss. 8-9. ISBN 978-0-23153-729-2. 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2021.
- ^ Robert Shannan Peckham, Map mania: nationalism and the politics of place in Greece, 1870–1922, Political Geography, 2000, p.4: "Archived copy" (PDF). 5 Şubat 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2010. "Other maps by amongst others the Frenchman F. Bianconi [1877], who was the chief architect and engineer of the Ottoman railways, A. Synvet [1877] and Karl Sax [1878], a former Austrian consul in Andrianople, were similarly favourable to the Greek cause."