Niş Büyük Konstantin Havalimanı

Niş Büyük Konstantin Havalimanı (Sırpça: Аеродром Константин Велики Ниш/Aerodrom Konstantin Veliki Niš) (IATA: INIICAO: LYNI), Niş şehir merkezinin 4 km (2.5 mi) kuzeybatısında, Medoševac ve Popovac banliyölerinde yer alan uluslararası havalimanı. Belgrad Nikola Tesla Havalimanı'ndan sonra Sırbistan'daki en büyük ve en işlek ikinci havalimanıdır.[1]

Niş Büyük Konstantin Havalimanı
Аеродром Константин Велики Ниш
Aerodrom Konstantin Veliki Niš
IATA: INI - ICAO: LYNI
Özet
Havalimanı tipiUluslararası
Hizmet verdiği şehirNiş
YerMedoševac ve Popovac, Sırbistan
Açılış12 Ekim 2003
Bağlantı merkezi (hub)Air Serbia
Rakım (ODS)650 ft / 198 m
Koordinatlar43°20′14″K 21°51′13″D / 43.33722°K 21.85361°D / 43.33722; 21.85361
Web sitesinis-airport.com
Harita
Harita
Sırbistan üzerinde INI
INI
INI
Sırbistan'daki konumu
Pistler
Yön Uzunluk Yüzey
m ft
11R/29L 2.500 8.202 Asfalt
11L/29R 1.700 5.577 Çimen
İstatistikler (2019)
Yolcu422,255 artış 20%
Uçak hareketleri1,967 artış 39%
Kargo hacmi1180 ton artış 71.5%
Kaynakça: Eurocontrol'de Sırp AIP[1]
Resmî website[2][3]
JP Airports of Serbia
TipKamu İktisadi Teşebbüsü
EndüstriTüketici hizmetleri
Kuruluş25 Nisan 1990 (33 yıl önce) (1990-04-25) (JP Airport Niš)
18 Ekim 2019 (4 yıl önce) (2019-10-18) (JP Airports of Serbia)
Genel merkezi
Vazduhoplovaca 24, Niş
,
Sırbistan
Hizmet alanlarıSırbistan
Önemli kişilerDušan Knežević (Müdür)
Gelirartış €2.68 milyon (2017)[4]
Net gelirartış €0.41 milyon (2017)[4]
Öz kaynakartış €2.69 milyon (2017)[5]
SahibiSırbistan Hükûmeti (100.00%)
Çalışan sayısı115 (2017)
Dipnotlar / referanslar
{{{dipnotlar}}}

Tarihçe değiştir

İlk yıllar değiştir

Niş şehrine hizmet veren ilk havalimanı, 1910 yılında Donje Međurovo köyü yakınlarında kuruldu. 1930'lu yıllarda ulusal havayolu şirketi Aeroput havalimanını kamu hizmeti için kullandı. 1935'te Aeroput, Belgrad'tan Niş'e uçuşlar düzenlemeye başladı.[7]

II. Dünya Savaşı'ndan sonra havalimanı askeri üs olarak kullanıldı. 63. Paratroop Tugayı ve 119. Havacılık Tugayı'nın üssüydü. Havalimanının bir kısmı hala Sırp Hava Kuvvetleri tarafından kullanılmaktadır. 1952 yılında, bugünkü havalimanının bulunduğu yerde, 1.500 m (4.921 ft) uzunluğunda ilk beton pist inşa edildi ve askeri uçuşlar için kullanıldı. 1972'de pist uzunluğu daha büyük modern ticari uçaklara uyum sağlamak için 2.200 m'ye (7.218 ft) uzatıldı.[8]

1970'lerde havalimanı ara sıra Adriyatik kıyılarına hizmet vermek için kullanıldı. 1986'da "Niş Havalimanı"nın kurulmasına karar verildi.[8]

Terminal binası ve diğer tesisler 1986 yılında inşa edilmiş ve hizmete açılmıştır. Bu projede ayrıca asfalt kaplı pist ve gece inişleri için görsel rehberlik sağlayan yerleşik ışık sistemi de bulunmaktadır.

1990'ların başında Yugoslavya'nın dağılması havalimanı trafiğinde büyük bir düşüşe neden oldu. Bunu Sırbistan ve Karadağ'a uygulanan uluslararası yaptırımlar ve Birleşmiş Milletler'in yaptırımları izledi. Bu koşullar altında trafik en düşük seviyesine ulaşmış, Tivat Havalimanı'na yapılan tek rota kalmıştır. 1998 yılında, çok sayıda sisli gün nedeniyle kullanılmayan Priştine Uluslararası Havalimanı'ndan Niş'e gelen yoğun hava trafiği nedeniyle trafik hacmi arttı. 1999 Yugoslavya NATO bombalaması sırasında havalimanı ağır hasar gördü.

Havalimanı, Norveç hükûmetinin mali yardımı ile 2003 yılında yeniden açıldı. Bombalamayla verilen hasar, yeni bir kontrol kulesinin inşası ve terminal binasının yenilenmesiyle onarıldı.

2004 yılında, Jat Airways ve Montenegro Airlines Niş'ten Zürih, Paris ve Tivat'a uçuşlarına yeniden başladı. Wind Jet, 2010'da havalimanından Forli, İtalya'ya uçuşlar düzenlemeye başlarken, Montenegro Airlines da günlük Podgorica'ya uçuşlar düzenlemeye başladı. 2013 yılında Podgorica'ya yapılan uçuşlar, düşük yolcu sayısı nedeniyle durduruldu. İki yıldan fazla (2014-2015) Niş'e çift yönlü charter uçuşları düzenlendi.

Son gelişmeler değiştir

Trafikteki artış 2015 yılında düşük maliyetli havayolu Wizz Air'in Basel ve Malmö'ye uçuşlar yapmaya başlamasıyla başladı. Kısa bir süre sonra Ryanair da Berlin'e uçuşlar yapmaya başladı. 2016'da, hem Wizzair hem de Ryanair Niş'ten pek çok destinasyona uçuşlara başlayacaklarını duyurdular. Bu uçuşların başlamasından kısa bir süre sonra Niş, yolcu trafiğinde rekor büyüme yaşadı. Ekim 2016'da Türk Hava Yolları'a ait kargo havayolu Turkish Cargo, Niş ve İstanbul arasında tarifeli kargo uçuşlarına başladı.[9] Kasım 2016'da, Swiss International Air Lines, Zürih'e Airbus 320 kullanarak uçuşlar yapacağını duyurdu. Aralık 2016'da Swissia Flug, Haziran 2017'de Zürih'e Airbus A320 kullanarak uçuşlar yapacağını duyurarak Swiss International Air Lines ile doğrudan rekabet etti.

Aralık 2016'da Büyük Konstantin Havalimanı'nın check-in ve gidiş alanını genişletmenin yanı sıra terminale yenilikler yapılmaya başlanacağı açıklandı. Proje, Sırbistan Hükûmeti ve yerel yetkililer tarafından ortaklaşa finanse edilmektedir. Ayrıca, Sırbistan ve Karadağ Hava Trafik Hizmetleri Ajansı (SMATSA) gelecek yıl yeni bir kontrol kulesinin inşasını başlatmayı planlamıştır ve sis, yağmur veya kar nedeniyle düşük görüş mesafesi olması durumunda uçakların piste yaklaşımına ve inişine rehberlik edecek aletli iniş sistemine (ILS) bir milyon avro yatırım yapacağını duyurdu.[10]

Havayolları ve destinasyonlar değiştir

Yolcu değiştir

Aşağıdaki havayolu şirketleri Niş Havalimanı'ndan düzenli tarifeli ve charter uçuşları yapmaktadır:

Hava yollarıUçuş noktaları
Air SerbiaBologna, Friedrichshafen, Gothenburg, Hahn, Hannover, İstanbul, Karlsruhe/Baden-Baden, Ljubljana, Nürnberg, Roma–Fiumicino, Salzburg
Sezonluk: Tivat
RyanairBerlin, Bratislava, Malta, Milano-Bergamo
Wizz AirBasel/Mulhouse, Dortmund, Memmingen, Malmö, Viyana[11]

Kargo değiştir

Hava yollarıUçuş noktaları
Turkish Cargoİstanbul[12]

İstatistikler değiştir

 
Terminal iç kısmı (yenilemeden önce)
 
Check-in alanı
 
Niş Havalimanı'nda Duty Free Mağazası
Yıl Yolcu Değişim Uçak hareketleri Değişim Kargo (t) Değişim
2004 19,040   927% 284   13% 147  
2005 26,787   41% 315   11% 452   207%
2006 35,518   33% 382   12% 112   75%
2007 30,453   14% 456   19% 448   300%
2008 22,870   24% 353   23% 163   64%
2009 17,159   25% 349   1% 390   139%
2010 23,627   38% 558   60% 1,554   298%
2011 25,112   6% 591   6% 705   66%
2012 27,426   9% 781   32% 322   54%
2013 21,700   21% 497   36% 343   10%
2014 1,335   93% 271   45% 285   19%
2015 36,200   2,611% 526   94% 553   91%
2016 124,917   345% 722   37% 1,967   355%
2017 331,582   165.4% 1,477   104.6% 2,537   29.3%
2018 351,582   6.0% 1,417   4% 688   74.5%
2019 422,255  20,0% 1,967   39.0% 1,180   71.5%
2020 (Oca - Şub) 78,772   61% 388   99% 56077   14%
Kaynakça: [13][14]

Acil Müdahale Merkezi değiştir

2009 yılında Sırbistan İçişleri Bakanlığı ve Rusya Acil Durum Bakanlığı havalimanına ortak bir acil müdahale merkezi kurdu. 2011 yılında hava yangın söndürme görevleri için bir Rus Mil Mi-26 ve Beriev Be-200 hava araçları bu merkeze gönderildi.[15] Merkez 2012 yılında tamamlanmış ve faaliyete geçmiştir.[16]

Ulaşım bağlantıları değiştir

Otobüs değiştir

 
Havalimanı otobüsü (eski tip)

Havalimanını Niş banliyölerine bağlayan iki otobüs hattı vardır: 34A (Havalimanı-Merkez Otobüs Terminali-Merkez Tren İstasyonu-Havalimanı) ve 34B (Havalimanı-Merkez Tren İstasyonu-Merkez Otobüs Durağı-Havalimanı). Bir bilet 60 dinardır (0,51 Euro) ve biletler otobüste alınabilmektedir. Otobüsler 30 dakikada bir hareket etmektedir.[17]

Taksi değiştir

Herhangi bir hedef için taksi hizmeti her zaman mevcuttur.

Araba kiralama değiştir

Havalimanında sekiz araç kiralama acentesi mevcuttur.[18]

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b "EAD Basic - Error Page". www.ead.eurocontrol.int. 14 Nisan 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  2. ^ Niš Constantine the Great Airport. "Official website" (Sırpça). Erişim tarihi: 4 Mayıs 2007. [ölü/kırık bağlantı]
  3. ^ "Statistics - Nis Constantine the Great Airport". 12 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  4. ^ a b "БИЛАНС СТАЊА (2017) - JP Aerodrom Niš". apr.gov.rs (Sırpça). Erişim tarihi: 29 Eylül 2018. [ölü/kırık bağlantı]
  5. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; cons2017ass isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  6. ^ "Основни подаци о привредном друштву". apr.gov.rs (Sırpça). Serbian Business Registers Agency. Erişim tarihi: 24 Şubat 2018. [ölü/kırık bağlantı]
  7. ^ Drustvo za Vazdusni Saobracaj A D – Aeroput (1927-1948) 5 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at europeanairlines.no
  8. ^ a b "History - Nis Constantine the Great Airport". 6 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  9. ^ "Serbia: Turkish Cargo make Nis airport its regional center - Transport - ANSAMed.it". www.ansamed.info. 10 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  10. ^ "EX-YU Aviation News". 6 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  11. ^ "Wizz Air delays Belgrade resumption". www.exyuaviation.com. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  13. ^ http://nis-airport.com/en/traffic-figures/ 1 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Airport traffic figures
  14. ^ Niš, Fly From. "FLY FROM NIŠ: Wizz Air bez zamerki, rukovodstvo aerodroma očekuje nove linije". 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  15. ^ "Russian water bomber, helicopter land in airport in south". B92. 30 Ağustos 2011. 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2011. 
  16. ^ "Serbia and Russia launch joint emergency center". B92. 25 Nisan 2012. 17 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2013. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  18. ^ "Rent a Car". Niš Constantine the Great Airport. 6 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2019. 

Dış bağlantılar değiştir