Muharrem Ergin
Türk bilim insanı.
Muharrem Ergin (1923, Ahıska - 6 Ocak 1995, İstanbul), Türk Türkologdur.[1]
Muharrem Ergin | |
|---|---|
| Doğum | 1923 Ahıska, Sovyetler Birliği |
| Ölüm | 6 Ocak 1995 (71-72 yaşlarında) İstanbul, Türkiye |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Türkolog |
Ahıska'da Karapapak (Terekeme) [Türkiye'de "Mesket Türkleri" olarak bilinir][2] kökenli bir ailede dünyaya geldi.[1] 1925 yılında ailesiyle Türkiye'ye göç ederek Muş'a bağlı Bulanık kazâsına yerleştiler. Bulanık'ta başladığı eğitimini, 1943 yılında Balıkesir Lisesi'nde yatılı okuyarak sürdüren Ergin; 1945 yılındaki Tan gazetesi baskınına katılan ve göstericileri yönlendirenler arasında yer almıştır.[3] 1947 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nden mezun oldu. Reşit Rahmeti Arat'ın asistanı olarak, mezun olduğu üniversitede akademik çalışmalarına başladı. 1963'te doçent, 1971 yılında profesör unvanı aldı ve 1986-1990 yılları arasında ise üniversitenin Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanlığını yaptı. Orhun Âbideleri'nin günümüz Türkçesine birebir çevirisini de yapan Ergin, 1990 yılında emekli oldu.[1]
Hayatının son yıllarını parkinson hastalığı ile mücadele ederek geçiren Ergin, zatürreye yakalandıktan bir hafta sonra, 6 Ocak 1995 tarihinde öldü. Mezarı Hasdal Mezarlığı'ndadır.[1][4]
Eserleri
değiştirKitapları
değiştir- Azerî Türkçesi (1970, 1981)
- Dede Korkut Hikâyeleri - Dede Korkut kitabı (1969, 1971, 1980, 1983, 1988, 1991, 1992, 1999)
- Dede Korkut kitabı: (inceleme) (1958, 1963, 1966, 1981)
- Dede Korkut kitabı: Metin-Sözlük (1964?)
- Ebülgazi Bahadır Han: Türklerin Soy Kütüğü (1974?)
- Edebiyat ve Eğitim Fakültelerinin Türk Dili ve Edebiyatı (1988, 1989)
- Kadı Burhaneddin Dîvânı (Hazırlayan?) (1980)
- Oğuz Kağan Destanı (Yayına hazırlayan?) (1988)
- Orhan Şâik'e Cevap: Biz Şaşmadık (1964)
- Orhun Âbideleri (1970, 1973, 1980, 1983, 1984, 1998, 1999, 1988, 1999)
- Osmanlıca Dersleri (1958, 1962, 1980, 1981, 1982, 1986, 1987, 1989)
- Sovyet Emperyalizmi, Balkanlar ve Türkiye (1974?)
- Türk Dil Bilgisi (1958, 1962, 1967, 1972, 1977, 1980, 1981, 1984, 1985, 2001, 2002)
- Türk Dili (1986, 2002)
- Türk Dili: Lise I (1976)
- Ahmet ve Dedesi (1999)
- Türk Dili Kompozisyon: Lise I, II, III, IV. Dönemler (1994, 1995)
- Türk Dili ve Edebiyatı : Edebiyat - Kompozisyon - Türk Dili (1992)
- Türk Dili: Lise 1 (1991)
- Türk Dili: Lise II. Dönem (1992?)
- Türkiye'nin Bugünkü Meseleleri (1975)
- Türkoloji Tezleri 1922-1961 (1962)
- Üniversiteler İçin Türk Dili (1987, 1988, 1992, 1994, 1995, 2001)
Makaleleri
değiştir- Bursa Kitaplıklarındaki Türkçe Yazmalar Arasında, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, c. IV, Sayı 4, (İstanbul 1952), s.107-132
- Câmiü'l-Me'âni'deki Türkçe Şiirler, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, c. III, Sayı 3-4, s.539-569.
- Dede Korkut Kitabı Üzerinde I, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, c. V, İstanbul, 1953, s.121-151.
- Dede Korkut Kitabı Üzerinde II, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, c. VI, İstanbul, 1954, s.91-118.
- Kadı Burhaneddin Dîvânı Üzerinde Bir Gramer Denemesi, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, c. IV, Sayı 4, İstanbul, 1952, s.287-327.
- Melihî, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, c. II, Sayı 1-2, İstanbul, 1947, s.59-78.
- Reşid Rahmetî Arat'ın Eserleri, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, c. XI, İstanbul, 1961, s.1-10.
- Türk Dili ve Edebiyatını İlgilendiren Neşriyat, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi c. II Sayı 3-4 (İstanbul 1948), s.301-326.
- Türkçe ve Dil Bilgisi Öğretimi, 1974, Türk Kültürü 33 (382) 2.95, s.1-3.
- Türkoloji Bölümü Çalışmaları, II. Tez Çalışmaları, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, c. X, İstanbul, 1960, s.133-160.
- Türkoloji Bölümü Çalışmaları, II-Tez Çalışmaları, İ.o. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, c. XI, İstanbul, 1961, s.109-128.
Yaptırdığı tezler
değiştir- Mehmet Metin Karaörs (1985), Ali Şîr Nevâyî'nin İkinci Dîvânı NEVÂDİRÜ'Ş-ŞEBÂB (giriş-metin-dil özel.) Doktora Tezi, İÜ. Sos. Bil. Enst., 710 sayfa, TDK yay.
- Ceval Kaya (1989), Altun Yaruk (Suvarnaprabhasottama-Sutra) giriş-metin-dizin (2 cilt) Doktora Tezi, 779 sayfa, YÖK Tez Numarası: 754.
- Gülşen Seyhan (1990), Köroğlu Destanı (Azerbaycan varyantı), inceleme-metin, Doktora Tezi, 587 sayfa, YÖK Tez Numarası: 9335.
- Mustafa Sinan Kaçalin (1990), Çinggis Kağan Tarihi çevirisi, Doktora Tezi, 344 sayfa, YÖK Tez Numarası:9396.
- Cevdet Eralp Alışık (1991), Çağdaş Âzerî Türkçesi Hikâyeleri, Doktora Tezi, 457 sayfa, YÖK Tez Numarası: 14484.
- Nilüfer Akgür (1986), Kadı Burhaneddin Dîvânı'nın (s.61-91) Gramatikal İndeksi, Yüksek Lisans Tezi, 128 sayfa, YÖK Tez Numarası:162036.
- Ümit Tokatlı (1984), Elvan Çelebi'nin Menâkıbnâme'si (metin-indeks-gramer), Doktora Tezi, 784 sayfa, YÖK Tez Numarası:163801.
Muharrem Ergin'in anısına yazılanlar
değiştir- Ahmet Günşen (1995), “Prof. Dr. Muharrem Ergin’in Ardından”, Erciyes, sayı: 207, Mart 1995, s. 14-15.
- Ahmet Bîcan Ercilasun (1995), “Hocam Muharrem Ergin’in Ardından”, Türk Dili, Sayı:518, Şubat 1995.
- Gülşen Seyhan Alışık (2005), “Görkemli Alim Muharrem Ergin Beğ”, Modern Türklük Arastırmaları Dergisi, C.2, Sayı 4, Ankara 2005, s.10-25.
- Metin Karaörs (2008), Hocam Prof. Dr. Muharrem Ergin, İstiklâl Gazetesi3 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Muharrem Ergin özel sayıları
değiştir- (1991), (Prof. Dr. Muharrem ERGİN'e Armağan), Türk Kültürü Araştırmaları Dergisi, Cilt: XXVIII/1-2, 1990, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara, 378 s.
- (2005), Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 4, Aralık 2005, Prof. Dr. Muharrem Ergin Anısına
Kaynakça
değiştir- ^ a b c d A. Azmi Bilgin. "ERGİN, Muharrem (1923-1995)". TDV İslâm Ansiklopedisi. 12 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2019.
- ^ Muharrem Ergin 1923-1995, Sertkaya, Osman Fikri, Prof. Dr.
- ^ İlhan Darendelioğlu, Türkiye'de Milliyetçilik Hareketleri s.160'tan aktaran Yalçın Küçük Türkiye Üzerine Tezler 1908-1998 2. Kitap s.336
- ^ "Prof. Ergin'e son görev". Milliyet. 10 Ocak 1995. 12 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2019.
Dış Bağlantılar
değiştir- Bulut, S. (2018). Prof.Dr. Muharrem Ergin'in Hayatı, Eserleri ve Türk Dili'ne Katkıları. Asya Studies, 3 (3), 1-7 . DOI: 10.31455/asya.360327 https://dergipark.org.tr/tr/pub/asya/issue/36379/360327 1 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ercilasun, Ahmet Bican. (1995), “Hocam Muharrem Ergin’in Ardından”, Türk Dili, Sayı:518, Şubat 1995. http://www.dilbilimi.net/ercilasun_hocam_muharrem_erginin_ardindan.pdf 1 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sertkaya, Osman Fikri. (2012). Prof.Dr. Muharrem Ergin . Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 28 (0), 9-16 . https://dergipark.org.tr/tr/pub/iutded/issue/17067/178304 1 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sertkaya, Osman Fikri, Hocam Prof. Dr. Muharrem Ergin'in Ardından. Türk Kültürü 33 (383) 3.95, s.9-15 http://www.dilbilimi.net/ergin.htm 1 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.