Mehmet Altan
Mehmet Hasan Altan (d. 11 Ocak 1953,[1] Ankara), Türk gazeteci, yazar ve akademisyen.
| Mehmet Altan | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 11 Ocak 1953 Ankara, Türkiye |
| Meslek | Gazeteci, yazar |
| Dil | Türkçe |
| Vatandaşlık | Türkiye |
| Eğitim | Paris I. Pantheon Sorbonne Üniversitesi |
| Edebî akım | İkinci Cumhuriyetçi |
| Önemli ödülleri | Akademi Kitabevi Deneme Ödülü |
| Akrabalar | Çetin Altan Ahmet Altan |
Hayatı
değiştirKendisi gibi yazar olan Çetin Altan'ın oğlu ve Ahmet Altan'ın kardeşidir. İlk, orta ve yüksek öğrenimini İstanbul'da yaptı. Liseyi Saint Joseph Fransız Lisesi'nde okudu.Yüksek öğrenimi sırasında özel sektörde ve Türk Haberler Ajansı'nda görev yaptı. 1979 yılında doktora yapmak için Fransa'ya gitti. Paris I. Pantheon Sorbonne Üniversitesi'nde, Türkiye-IMF ilişkilerini inceleyen çalışmasıyla 1980 yılında uzman, Türkiye'nin ABD ve SSCB ile ilişkilerini inceleyen teziyle de iktisat doktoru oldu. Doktora eğitimi sırasında çeşitli gazetelerde çalıştı, Cumhuriyet gazetesinin Paris muhabiri olarak görev yaptı. 1984 yılında Türkiye'ye dönen Altan'ın 1985 yılında, Paris'teyken yazdığı denemeleri Kanatlı Karınca adlı kitapta topladı. Akademi Kitabevi Deneme Ödülünü alan bu kitaptan sonra, tezinden esinlenerek yazdığı Süperler ve Türkiye adlı bilimsel çalışması yayımlandı.
Altan'ın, Türkiye'deki "devlet" kavramını irdelemeyi amaçladığı Marks'tan Sevgilerle adlı kitabının yanında, Sorbonne Üniversitesi doktora tezinden etkilenerek askeri darbelerin ekonomik nedenlerini incelediği "Darbelerin Ekonomisi" ve Türkiye'den yeryüzüne bakmaya çalıştığı edebi yazılarını içeren Matadorun Ölümü adlı kitapları da bulunmaktadır. Bu güne kadar 40'ı aşkın yayınlamış kitabı vardır. Son kitabı Açık Öğretim Üniversitesi için yazdığı "Uluslararası Ekonomi Politik" ders kitabıdır.[kaynak belirtilmeli]
Altan akademik hayatı ile birlikte köşe yazarlığını da sürdürmüştür. 20 yıl Sabah gazetesinde, 6 yıl Star gazetesinde köşe yazarlığı yapmıştır. Star gazetesi başyazarlığından 2012 yılında ayrılmıştır. Çeşitli televizyon kanallarında televizyon programları yapmış ve yorumcu olarak birçok programa katılmıştır.
Altan aynı zamanda "İkinci Cumhuriyetçiliğin" fikir babasıdır. İstanbul Üniversitesi İktisat Politikaları Ana Bilim Dalı profesörü görevinden 29 Ekim 2016 tarihinde ihraç edilmiştir. Tüm suçlamalardan beraatı, Anayasa ve AİHM kararları ile temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edilmiş olduğu saptandığından ihraç işlemin iptali istemli açılan dava Ankara 21. İdare Mahkemesi'nde görülmektedir.
Altan, halen P24Blog internet sitesinde haftada bir "basın tarihi" yazıları yazmaktadır.
FETÖ/PDY soruşturması
değiştir15 Temmuz 2016'da gerçekleştirilen askerî darbe girişimi sonrasında başlatılan Fetullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması (FETÖ/PDY) kapsamında, darbe girişiminden bir gün önce kardeşi Ahmet Altan ile birlikte katıldıkları televizyon programında darbe çağrışımıyla subliminal mesaj içeren söylemlerde bulundukları iddiasıyla hakkında başlatılan soruşturma nedeniyle 10 Eylül 2016 tarihinde gözaltına alındı.[2] Altan, "Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini ortadan kaldırmaya veya görevlerini yapmasını kısmen veya tamamen engellemeye teşebbüs", "Örgüt propagandası yapmak" ve "Örgüte yardım ve yataklık" suçlamasıyla çıkarıldığı İstanbul 10. Sulh Ceza Mahkemesi tarafından 22 Eylül 2016 tarihinde tutuklandı.[3]
Tutuklanmasının hemen akabinde Anayasa Mahkemesine yapılan başvuruyu ele alan Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, 11 Ocak 2018 tarihinde verdiği kararla Altan'ın kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı ile ifade ve basın özgürlüklerinin ihlal edildiğine karar vermiştir.[4] İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi verilen karara uymayarak tutukluluk halinin devamına karar vermiş ve yargılanmasına devam edilen Altan, 16 Şubat 2018 tarihinde ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmıştır.[5] Mehmet Altan tarafından Türkiye Cumhuriyeti aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yaptığı başvuruda 20 Mart 2018'de sonuçlandırılmış ve Altan'ın "özgürlük ve güvenlik hakkı" ile "ifade özgürlüğünün" ihlal edildiğine karar vermiştir.[6] Altan, tutukluluk kararını inceleyen bir üst mahkeme olan İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi'nin Anayasa Mahkemesi kararına uymasıyla 27 Haziran 2018 tarihinde tahliye edildi.[7] Temyiz edilen tutukluluk kararını inceleyen Yargıtay 16. Ceza Dairesi, Altan'ın da içerisinde yer aldığı 6 kişi hakkında "Anayasa'yı ihlal" suçundan verilen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını bozmuş ve Mehmet Altan'ın beraatına hükmedilmesine karar vermiştir.[8] Altan, İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yeniden yapılan yargılama sonucu 4 Kasım 2019'da beraat etmiştir.[9]
Yayınlanmış eserleri
değiştir- 1985: Kanatlı Karınca (Nisan Yayınları)
- 1986: Süperler ve Türkiye (AFA Yayınları)
- 1989: Marks'tan Sevgilerle (Güneş Yayınları)
- 1990: Darbelerin Ekonomisi (AFA Yayınları)
- 1992: Matadorun Ölümü (Nisan Yayınları)
- 1994: Kapitalizm Bu Köye Uğramadı (AFA Yayınları)
- 2001: Darbelerin Ekonomisi (İyi Adam Yayınları, İstanbul)
- 2001: Köylüler Ne Zaman Manşet Olur (Zaman Kitap)
- 2007: Marksist-Liberal (Hemen Kitap)
- 2008: İkinci Cumhuriyet'in Yol Hikâyesi (HayyKitap)
- 2008: Hrant Dink Cinayeti (Profil Yayıncılık)
- 2008: Milliyetçilik Ve Çeteler (Hemen Kitap)
- 2010: Kent Dindarlığı (Timaş Yayınları)
- 2011: Küresel Vicdan (Timaş Yayınları)
- 2012: Cami Kışla Parantezinde Türkiye (Hemen Kitap)
- 2013: Uluslararası Ekonomi Politik (AÜ Yayınları)
- 2014: Beraber Yürüttük Biz Bu Yollarda (Klas Kitaplar)
- 2014: Paralel Paranoya (Klas Kitaplar)
- 2014: Uzun Adamın En Uzun Günü: 17 Aralık (Klas Kitaplar)
Kaynakça
değiştir- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2017.
- ^ "Mehmet Altan tutuklandı". Mehmet Altan tutuklandı. 22 Eylül 2016. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
- ^ "'Abilik durumu var mı' dediler, bavulu sordular". www.hurriyet.com.tr/. 22 Eylül 2016. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
- ^ "T.C. Anayasa Mahkemesi". kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2020.
- ^ Özden Atik (16 Şubat 2018). "Nazlı Ilıcak, Ahmet Altan ve Mehmet Altan'a ağırlaştırılmış müebbet hapis". DHA. 16 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2020.
- ^ http://hudoc.echr.coe.int/fre?i=001-181862 [yalın URL]
- ^ "Mehmet Altan'a tahliye". Sözcü. 27 Haziran 2018. 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2018.
- ^ Aylin Sırıklı, Kemal Karadağ (5 Temmuz 2019). "Yargıtay Ilıcak ve Altan kardeşlerin ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını bozdu". AA. 6 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2020.
- ^ Ümit Türk (4 Kasım 2019). "Mehmet Altan için beraat, Ahmet Altan ve Nazlı Ilıcak'a tahliye!". Sözcü. 4 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2020.
Dış bağlantılar
değiştir- Mehmet ALTAN resmi web sitesi 27 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Mehmet ALTAN ın haftalık köşe yazıları