Magdabe Muharebesi

Magdabe Muharebesi
	1. Dünya Savaşı'nın Sina ve Filistin Cephesi
	; Magdhaba'daki deve birlikleri, 1925
Tarih	23 Aralık 1916
Bölge	Sina Yarımadası
Sonuç	Britanya zaferi
Taraflar
Britanya İmparatorluğu Birleşik Krallık; Avustralya; Yeni Zelanda; ;	Osmanlı İmparatorluğu; Alman İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
General Philip Chetwode ; General Harry Chauvel	F. K. von Kressenstein; Yarbay Kadri Bey (esir); Binbaşı İzzet Bey (esir); Binbaşı Rüştü Bey (esir)
Güçler
Çöl Kolordusu Anzak Atlı Tümeni; Kraliyet Hecinsüvar Tugayı;	80. Alay (2. ve 3. tabur) ; 2.000
Kayıplar
22 ölü ; 124 yaralı	97 ölü ; 300 yaralı ; 1.242–1.282 esir

Magdabe Muharebesi, 23 Aralık 1916 tarihinde Osmanlı ile Britanya arasında I. Dünya Savaşı, Sina ve Filistin Cephesi'nde gerçekleşen muharebedir. Romani Muharebesi'nde başlayan geri çekilme devam etmekteydi. 21 Aralık günü, İngiliz Hava Kuvvetleri El Ariş'in güney doğusunda iyi gizlenmiş bir Osmanlı garnizonu keşfetti. Britanya kuvvetleri 2 günlük yürüyüşten sonra buraya saldırdı. Aynı gün garnizonu ele geçirdi.

Muharebenin seyri

El Ariş’te, 27. Piyade Tümenine bağlı zayıf 80. Alay bulunuyordu. Bu zayıf alayla burayı savunmak mümkün değildi. Bu nedenle Kreß von Kressenstein Paşa, 80. Piyade Alay Komutanlığı’na, El Ariş’i boşaltmasını ve mevcut malzemeyi yanına aldıktan sonra, taşıyamayacağı her şeyi tahrip ederek, Magdabe’ye çekilmesini ve burayı ikinci bir emre kadar savunmasını emretmiştir. Bu geri çekiliş, 17-18 Aralık 1916 gecesi gerçekleşmiştir. İngilizler, 22 Aralık 1916’da, 10 kadar savaş gemisinin desteği ve bir Anzak Atlı Tümeni, bir Hecinsüvar Tugayı, üç topçu bataryası ile El Ariş’i işgal ettiler, Magdabe’deki mevzilerimize hava akını yaptılar ve herhangi bir zarara neden olmayan birkaç yüz bomba attılar. Ertesi gün, 23 Aralık 1916 sabahı saat 9-10 arası Magdabe’deki Türk mevzilerine cepheden taarruz etmişlerdir. İngilizlerin topçu ateşine dayanamayan alayın Arap erleri mevzilerini terk ederek kaçmışlar; bu nedenle savunma hatları gevşemiştir.^[1]

Muharebenin sonucu

Yardım ve destek de alamayan Yarbay Kadri Bey kumandasındaki 80. Alay, acı ve görülmemiş bir kahramanlık göstererek, yedi saat süren savunmadan sonra, karargâhı ile birlikte tutsak düşmüştür. Sadece alayın kıymetli ağırlıklarını geriye götüren Mühendis Süreyya Bey komutasındaki bir birlik kurtulmuştur. Magdabe'de Alay Komutanı Kadri Bey'den başka 2. tabur komutanı Binbaşı İzzet Bey ve 3. Tabur komutanı Binbaşı Rüştü Bey ile toplam 1282 askerimiz esir düştü. İngilizler 97 Türk şehidini gömdüler. 4 top, 1200 tüfek, 40 at, 51 deve ele geçirdiler.^[1]

Muharebe sonrası

Magdabe’nin kaybından sonra bölgeye yedi tabur piyade, dört makineli tüfek bölüğü, iki dağ bataryası ile Avusturya-Macaristan Dağ Obüs Topçu Taburu ve bir istihkâm bölüğünden kurulu bir kuvvet gönderilmesi düşünüldü. Çünkü Magdabe’nin kaybı Birüssebi- Kudüs Şosesi’ni açık bırakmıştı. Bu nedenle Han Yunus Grubu, Hafirülavce Grubu’ndan müteşekkil bir Sınır Savunma Komutanlığı kurularak başına 3. Tümen Komutanı Kurmay Albay Refet (Bele) Bey (Cumhuriyet döneminde Tümgeneral) getirildi. Bu yeni düzenleme ile 1906 Antlaşması (Akabe Krizi) ile saptanan Osmanlı-Mısır sınırının doğusuna çekilinerek Filistin savunması ile meşgul olunmaya başlanmıştı.^[1]

Osmanlı muharebe veya savaşları ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Kaynakça

^ ^a ^b ^c Saral, Tosun (2017). "Yüzyıl önce Filistin'de 80'inci ve 31'inci Alaylarımız Nasıl Esir Düştüler?". El-Ariş’in Kaybı ve Magdabe Muharebesi (23 Aralık 1916). academa.edu. ss. 4-5. 26 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2025.

[:0-1] Saral, Tosun (2017). "Yüzyıl önce Filistin'de 80'inci ve 31'inci Alaylarımız Nasıl Esir Düştüler?". El-Ariş’in Kaybı ve Magdabe Muharebesi (23 Aralık 1916). academa.edu. ss. 4-5. 26 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2025.

[1]