Münir Nurettin Selçuk
Münir Nurettin Selçuk (1900, İstanbul - 27 Nisan 1981, İstanbul), Klasik Türk müziği şarkıcısı ve bestecisidir.
| Münir Nurettin Selçuk | |
|---|---|
 | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | 1900 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 27 Nisan 1981 (81 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Başladığı yer | Türk |
| Tarzlar | Türk müziği |
| Meslekler | Bestekâr, Şarkıcı |
| Çalgılar | Tanbur |
| Etkin yıllar | 1920-1981 |
| İlişkili hareketler | Alâeddin Yavaşça, İnci Çayırlı, Emel Sayın, Bekir Sıdkı Sezgin |
Yaşamı
değiştir1900'de İstanbul, Sarıyer'de doğdu. Doğum yılı farklı kaynaklarda 1899, 1901 ya da 1902 olarak da gösterilmiştir. Mülgâ Dâire-î Sâadet Âmiri, Divân-ı Hümâyun muavini ve Dârülfünûn ilâhiyat şubesi muallimlerinden Mehmed Nuri Bey ile Fatma Hanife Hanım'ın oğludur.
Anne tarafından Germiyanoğulları Beyliği'ni kuran âileye mensuptur. Münir Nurettin Selçuk, 1928 senesinde Enise Selçuk ile evlenmiş ve eşinin ölümüne kadar (1966) evli kalmıştır. Bu evliliğinden kızı Meral Selçuk; Şehime Erton'la olan beraberliğinden ise Timur Selçuk ve Selim Selçuk dünyaya gelmiştir.[1] Nükhet Sirel, Roksan Selçuk, Mercan Selçuk ve Hazal Selçuk'un ise dedesidir.
On beş yaşında Dâr-ül Feyz-î Musikî Cemiyeti'ne öğrenci olarak girdi. 1907'de Soğukçeşme Askerî Rüşdiyesi'ni bitirip Kadıköy Sultanîsi'ne yazıldı. Aynı yıl Darülelhan'a da girdi, Zekaizade Ahmed Efendi'den dört yıl ders aldı.
Ailesinin ısrarı ile ziraat öğrenimi[2] için gittiği Macaristan’dan 1917 yılında geri döndü. Dâr-ül Feyz-î Mûsikî Cemiyeti'ne devam etti. Ahmet Irsoy ve Bestenigâr Ziya Bey'den müzik dersleri aldı. Münir Nurettin, bestekârlığa 1920 yılında Tevfik Fikret’in “Bu bir terânedir” şiirine yaptığı bir besteyle başladı. İkinci olarak “Sensiz ey şûh gözlerim avâre kalbim ağlıyor” güfteli şarkısını besteledi ve bu iki eserden sonra yirmi yıl süreyle beste yapmadı.
1923 yılında askerliği sırasında Mızıka-î Hümâyûn’da, sonradan da Riyâset-î Cumhur Mûsikî Heyeti’nde çalışan Münir Nurettin Bey, eski okuyuşla yeni anlayışı birleştirerek alışılagelenden çok farklı bir üslupla, 1928’de Sahibinin Sesi firmasında ilk plaklarını yaparak dikkatleri üzerine çekti. Aynı yıl Paris’e giderek ses tekniği konusunda öğrenim gördü. Aynı zamanda özgün bir ses tekniği eğitimi görmüş ilk Türk müziği ses sanatçısı olan Münir Nurettin, 19.yüzyıl İtalyan opera şarkıcılığının izlerini taşıyan icrâ üslûbu Bel Canto'dan etkilendi.
Türk müziği tarihinde ilk kez solist olarak konser veren Münir Nurettin Bey, ilk solo konserini 1930 yılında, şimdiki Ses Tiyatrosu’nda[3] vererek büyük ilgi topladı ve hayranlık uyandırdı. Konserlerde frak giyen ve ayakta şarkı söyleyen, aynı zamanda koro eşliğinde solo okuma geleneğini de ilk kez uygulayan sanatçı oldu. Batıdan gelen opera, tango gibi etkileri, kendi Türk müziği okuyuş üslûbuna dahil etti.
Beste çalışmalarına asıl 1940-1941 yıllarından sonra başlayan Münir Nurettin, İstanbul’a döndükten sonra otuz yılı aşkın bir süreyle İstanbul Belediye Konservatuvarı icrâ heyetinde görev yaptı. Birçok genç kuşak sanatçısının yetişmesine katkıda bulunan Selçuk’un özel olarak ders verdiği kişiler arasında Türk müziği ses sanatçısı olan Alâeddin Yavaşça da vardır.
Yeşilçam'a da giren Selçuk, Muhsin Ertuğrul'un ilk müzikal film denemesi olan "Allah'ın Cenneti" filminde rol aldı.[4] Bir dönem Ayhan Işık'a müzik dersleri verdi.
Münir Nurettin Selçuk, 27 Nisan 1981'de evinde öldü. Aşiyan Mezarlığı'na defnedildi.
Bazı Eserleri
değiştir- Aziz İstanbul (Güfte: Yahya Kemal Beyatlı)
- Beni Kör Kuyularda Merdivensiz Bıraktın (Şiir: Ümit Yaşar Oğuzcan)
- Bir Söz Dedi Canan ki Keramet Var İçinde
- Rindlerin Akşamı (Dönülmez Akşamın Ufkundayız) (Güfte: Yahya Kemal Beyatlı)
- Dumanlı Başları Göklere Ermiş
- Endülüs'te Raks (Şiir: Yahya Kemal Beyatlı)
- Gül Yüzünde Göreli Zülf-i Semen-say Gönül
- Hülyama Doğan Son Güneşim
- Kalamış
- Ne Doğan Güne Hükmüm Geçer Ne Halden Anlayan Bulunur
- Rindlerin Ölümü
- Safa-yı Metle Parıldasın Camımız
- Sen Şarkı Söylediğin Zaman
- Sessiz Gemi (Şiir: Yahya Kemal Beyatlı)
- Son Hevesimde
- Söyle Sevgili
- Varalım Kuy-ı Dilaraya Gönül Hu Diyerek
- Yedi Renk Üstüne Hareli Dağlar
Kaynakça
değiştir- ^ "Babama ithafen..." 13 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2016.
- ^ Türk musikisinin büyük ve olgun ses üstadı, yeri doldurulmaz büyük kıymet Münir Nureddin Selçuk (yazan: Zeki Tükel) Radyo Haftası Dergisi Sayı 7, 8 Temmuz 1950
- ^ EKSD (16 Eylül 2017). "Münir Nureddin Selçuk Eserleri". Esendere Kültür ve Sanat Derneği. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ "O unutulmaz sesi doğduğu semtte dinleyin". 13 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2016.
Dış bağlantılar
değiştir- Discogs'ta Münir Nurettin Selçuk diskografisi
- Türkmusikisi.com23 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Oğlu Timur Selçuk ile fotoğrafları
- Osman Nihad ile röportaj (Radyo Haftası, 15 Temmuz 1950)8 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Türk Sanat Müziği Konseri - Münir Nurettin Selçuk 19 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., TRT