Kuzey Osetya-Alanya

Rusya Federasyonu'nda bir bölge
(Kuzey Osetya Özerk Cumhuriyeti sayfasından yönlendirildi)

Kuzey Osetya-Alanya Cumhuriyeti (RusçaРеспублика Северная Осетия - Алания (OsetçeРеспубликӕ Цӕгат Ирыстон — Алани) Bu ses hakkındadinle  Rusya'nın bir cumhuriyeti olan federal bölüm. 2010 nüfus sayımına göre nüfusu 712.980'dir.[1] Başkenti Vladikavkaz'dır.

Kuzey Osetya
Республика Северная Осетия-Алания
Республикӕ Цӕгат Ирыстон — Алани
Bayrak Arma
Bayrak Arma
Milli Marş: Kuzey Osetya Cumhuriyeti Millî Marşı
Konum
Kuzey Osetya
Kuzey Osetya
Kuzey Osetya-Alanya
Yönetim
Ülke:  Rusya
Federâl Bölge: Güney
Ekonomik Bölge: Kuzey Kafkasya ekonomik bölgesi
Başkent: Vladikavkaz
Cumhurbaşkanı: Vyacheslav Bitarov
Genel bilgiler
Yüzölçüm:  8.000 km² (3.089 sq mi)
 - Rusya içinde: 79
Nüfus: 713 (03/2010)
 - Rusya içinde: 64
 - Yoğunluk: 0 /km² (0 /sq mi)
Diğer bilgiler
Dili: Osetçe, Rusça
Kuruluş tarihi: 20 Ocak 1921
Kodu: 90
Kuzey Osetya-Alanya

İsim değiştir

Sovyetler Birliği'nin son yıllarında milliyetçilik akımı Kafkasya'yı büyük ölçüde etkilerken birçok aydın Kuzey Osetya ÖSSC adının Alanların Orta Çağ krallıklarının ismi olan Alanya ile değiştirilmesi çağrısında bulundu. "Alanya" terimi; çeşitli kuruluşlar, televizyon kanalları, sivil ve siyasi kuruluşlar, yayınevleri, futbol takımları vb. aracılığıyla Osetlerin günlük yaşamında hızla popüler oldu. Kasım 1994'te "Kuzey Osetya Cumhuriyeti-Alanya" adı resmen cumhuriyetin ismi oldu.[2]

Coğrafya değiştir

 
Kuzey Osetya Cumhuriyeti-Alanya
 
Uruh Nehri Vadisi
 
Kuzey Osetya manzarası

Cumhuriyet, Kuzey Kafkasya'da konumlanmıştır. Cumhuriyetin kuzey kısmı, Stavropol Ovası'nda yer almaktadır ve cumhuriyet topraklarının %22'si ormanlarla kaplıdır.

Nehirler değiştir

Cumhuriyetin tüm nehirleri Terek Nehri'nin drenaj havzasına aittir. Başlıca nehirler şunlardır:

Dağlar değiştir

 
Kazbek Dağı

Cumhuriyet topraklarında bulunan dağların tamamı Kafkasya'nın bir parçasıdır. Kazbek Dağı en yüksek noktadır (5.033 m), Chimara Dağı ise ikinci en yüksek (4,780 m) dağdır.

Doğal Kaynaklar değiştir

Doğal kaynaklar arasında mineraller (bakır, gümüş, çinko), kereste, maden suları, hidroelektrik enerji ve kullanılmayan petrol ve gaz rezervleri bulunur.

İklim değiştir

Orta derecede karasal iklim görülmektedir.

  • Ortalama Ocak sıcaklığı: -5 °C (23 °F)
  • Ortalama Temmuz sıcaklığı: +24 °C (75 °F)
  • Ortalama yıllık yağış: 400-700 milimetre (16-28 in) ovalarda; 1.000 milimetre (39 in)

Tarihçe değiştir

Kuzey Osetya toprakları ilk olarak Kafkas kabileleri tarafından iskan edildi. Bazı göçebe Alanlar bölgeye 7. yüzyılda yerleşerek Alanya krallığını kurdu ve Alanlar Bizanslı misyonerler aracılığıyla Hıristiyanlık'ı benimsediler. Alanya, İpek Yolu'nun buradan geçmesi sebebiyle büyük kazanç sağladı.

 
1060 yılında Kafkasya bölgesi haritası

1222'de başlayan Moğol istilası Kuzey Kafkasya ile birlikte Kuzey Osetya'yı da etkilemiştir. 14. yüzyılda Cuci'nin torunların kurdukları Altın Orda'nın baskısıyla güneye inerek dağlık alanlara yerleşmek zorunda kalmışlardır.

1557'de batı komşuları Kabartayların bir dostluk anlaşmasıyla Rus koruması altına girmesiyle, Osetler arasında da Rus nüfuzu yayılmaya başlamış, 1774'te Osmanlı Devletini yenen Rus İmparatorluğu, Kabardiya ile birlikte Osetya'da tam bir denetim kurmuşlardır.

Ruslar, 1774 sonrasında Osetler arasında Hristiyanlığı yayarak ve 1860'larda Müslüman Osetlerin çoğunu da Anadolu'ya göndererek dengeyi Hristiyan Osetlerin lehine çevirmişlerdir.

Yarı feodal bir yapısı bulunan Osetya'da kölelik ve feodal ayrıcalıklar 1868-69'da kaldırılmıştır.

1921'de oluşturulan ve Rus SFSC'ne bağlı Dağlı Özerk SSC içinde bir ulusal okrug olarak yer alan Kuzey Osetya, daha sonra bir özerk oblast, 1936'da da özerk cumhuriyet yapıldı. Aralık 1991 sonunda Sovyetler Birliği'nin dağılması üzerine oluşan RF içinde bir üye cumhuriyet olarak kaldı.

1944'te Stalin döneminde doğu komşuları İnguşların Orta Asya'ya sürgüne gönderilmesiyle Çeçen-İnguş Özerk Cumhuriyeti dağılmıştır. Ve 1944 öncesinde İnguşların yaşadıkları Prigorodni rayonu Kuzey Osetya'ya eklenmiştir.

1957'de sürgünden dönmüş olan İnguşlar eski topraklarını Osetler'den geri almak istemişlerdir. Bu yüzden anlaşmazlık ve çatışmalar da yaşanmıştır. Ayrıca Gürcistan'dan tek yanlı ayrılıp bağımsızlık ilan eden Güney Osetya'dan da bir Oset sığınmacı akınına uğramıştır.

2008 yılında Rusya-Gürcistan savaşı sırasında Gürcistan ve Güney Osetya'dan kaçanların barınağı oldu.

Kaynakça değiştir

  1. ^ Invalid reference parameter
  2. ^ Shnirelman, Victor (2006). The Politics of a Name: Between Consolidation and Separation in the Northern Caucasus 30 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Acta Slavica Iaponica 23, ss. 37–49.