Kuzey Osetya-Alanya
Kuzey Osetya-Alanya Cumhuriyeti (Rusça: Республика Северная Осетия - Алания (Osetçe: Республикӕ Цӕгат Ирыстон — Алани)
Kuzey Osetya
Республика Северная Осетия-Алания Республикӕ Цӕгат Ирыстон — Алани | |||||
| |||||
| Milli Marş: Kuzey Osetya Cumhuriyeti Millî Marşı | |||||
| Konum | |||||
.svg) | |||||
| Yönetim | |||||
| Ülke: |  Rusya
| ||||
| Federâl Bölge: | Güney | ||||
| Ekonomik Bölge: | Kuzey Kafkasya ekonomik bölgesi | ||||
| Başkent: | Vladikavkaz | ||||
| Cumhurbaşkanı: | Vyacheslav Bitarov | ||||
| Genel bilgiler | |||||
| Yüzölçüm: | 8.000 km² (3.089 sq mi) | ||||
| - Rusya içinde: | 79 | ||||
| Nüfus: | 713 (11/2010) | ||||
| - Rusya içinde: | 64 | ||||
| - Yoğunluk: | 0 /km² (0 /sq mi) | ||||
| Diğer bilgiler | |||||
| Dili: | Osetçe, Rusça | ||||
| Kuruluş tarihi: | 20 Ocak 1921 | ||||
| Kodu: | 90 | ||||
İsim
değiştirSovyetler Birliği'nin son yıllarında milliyetçilik akımı Kafkasya'yı büyük ölçüde etkilerken birçok aydın Kuzey Osetya ÖSSC adının Alanların Orta Çağ krallıklarının ismi olan Alanya ile değiştirilmesi çağrısında bulundu. "Alanya" terimi; çeşitli kuruluşlar, televizyon kanalları, sivil ve siyasi kuruluşlar, yayınevleri, futbol takımları vb. aracılığıyla Osetlerin günlük yaşamında hızla popüler oldu. Kasım 1994'te "Kuzey Osetya Cumhuriyeti-Alanya" adı resmen cumhuriyetin ismi oldu.[2]
Coğrafya
değiştir 
Cumhuriyet, Kuzey Kafkasya'da konumlanmıştır. Cumhuriyetin kuzey kısmı, Stavropol Ovası'nda yer almaktadır ve cumhuriyet topraklarının %22'si ormanlarla kaplıdır.
- Yüzölçümü: 8.000 kilometrekare (3.100 sq mi)
- Sınırlar:
- İçeriden: Kabardino-Balkarya, Stavropol Krayı, Çeçenistan, İnguşetya.
- Uluslararası: Gürcistan (Güney Osetya dahil; Mtsheta-Mtianeti, Raca-Leçhumi ve Kvemo Svaneti ve Şida Kartli)
- En yüksek nokta: Kazbek Dağı (5.033 metre (16.512 ft))
- Kuzey-güney mesafesi (maksimum): 130 kilometre (81 mi)
- Doğu-batı mesafesi (maksimum): 120 kilometre (75 mi)
Nehirler
değiştirCumhuriyetin tüm nehirleri Terek Nehri'nin drenaj havzasına aittir. Başlıca nehirler şunlardır:
- Terek Nehri (~ 600 km)
- Uruh Nehri (104 km)
- Ardon Nehri (101 km)
- Kambileyevka Nehri (99 km)
- Gizeldon Nehri (81 km)
- Fiagdon Nehri
- Sunja Nehri (278 km)
Dağlar
değiştir_5033_m.,_Stefancminda_district.jpg)
Cumhuriyet topraklarında bulunan dağların tamamı Kafkasya'nın bir parçasıdır. Kazbek Dağı en yüksek noktadır (5.033 m), Chimara Dağı ise ikinci en yüksek (4,780 m) dağdır.
Doğal Kaynaklar
değiştirDoğal kaynaklar arasında mineraller (bakır, gümüş, çinko), kereste, maden suları, hidroelektrik enerji ve kullanılmayan petrol ve gaz rezervleri bulunur.
İklim
değiştirOrta derecede karasal iklim görülmektedir.
- Ortalama Ocak sıcaklığı: -5 °C (23 °F)
- Ortalama Temmuz sıcaklığı: +24 °C (75 °F)
- Ortalama yıllık yağış: 400-700 milimetre (16-28 in) ovalarda; 1.000 milimetre (39 in)
Tarihçe
değiştirKuzey Osetya toprakları ilk olarak Kafkas kabileleri tarafından iskan edildi. Bazı göçebe Alanlar bölgeye 7. yüzyılda yerleşerek Alanya krallığını kurdu ve Alanlar Bizanslı misyonerler aracılığıyla Hıristiyanlık'ı benimsediler. Alanya, İpek Yolu'nun buradan geçmesi sebebiyle büyük kazanç sağladı.
1222'de başlayan Moğol istilası Kuzey Kafkasya ile birlikte Kuzey Osetya'yı da etkilemiştir. 14. yüzyılda Cuci'nin torunların kurdukları Altın Orda'nın baskısıyla güneye inerek dağlık alanlara yerleşmek zorunda kalmışlardır.
1557'de batı komşuları Kabartayların bir dostluk anlaşmasıyla Rus koruması altına girmesiyle, Osetler arasında da Rus nüfuzu yayılmaya başlamış, 1774'te Osmanlı Devletini yenen Rus İmparatorluğu, Kabardiya ile birlikte Osetya'da tam bir denetim kurmuşlardır.
Ruslar, 1774 sonrasında Osetler arasında Hristiyanlığı yayarak ve 1860'larda Müslüman Osetlerin çoğunu da Anadolu'ya göndererek dengeyi Hristiyan Osetlerin lehine çevirmişlerdir.
Yarı feodal bir yapısı bulunan Osetya'da kölelik ve feodal ayrıcalıklar 1868-69'da kaldırılmıştır.
1921'de oluşturulan ve Rus SFSC'ne bağlı Dağlı Özerk SSC içinde bir ulusal okrug olarak yer alan Kuzey Osetya, daha sonra bir özerk oblast, 1936'da da özerk cumhuriyet yapıldı. Aralık 1991 sonunda Sovyetler Birliği'nin dağılması üzerine oluşan RF içinde bir üye cumhuriyet olarak kaldı.
1944'te Stalin döneminde doğu komşuları İnguşların Orta Asya'ya sürgüne gönderilmesiyle Çeçen-İnguş Özerk Cumhuriyeti dağılmıştır. Ve 1944 öncesinde İnguşların yaşadıkları Prigorodni rayonu Kuzey Osetya'ya eklenmiştir.
1957'de sürgünden dönmüş olan İnguşlar eski topraklarını Osetler'den geri almak istemişlerdir. Bu yüzden anlaşmazlık ve çatışmalar da yaşanmıştır. Ayrıca Gürcistan'dan tek yanlı ayrılıp bağımsızlık ilan eden Güney Osetya'dan da bir Oset sığınmacı akınına uğramıştır.
2008 yılında Rusya-Gürcistan savaşı sırasında Gürcistan ve Güney Osetya'dan kaçanların barınağı oldu.
Kaynakça
değiştir- ^ Invalid reference parameter
- ^ Shnirelman, Victor (2006). The Politics of a Name: Between Consolidation and Separation in the Northern Caucasus 30 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Acta Slavica Iaponica 23, ss. 37–49.