Kullanıcı:RZKruspee/deneme tahtası

Dil bilgisi-çeviri Yöntemi

Dil bilgisi-çeviri yöntemi (İngilizce: Grammar-translation method), Eski Yunanca ve Latince öğretim yönteminden türetilen bir yabancı dil öğretim yöntemidir. Bu yöntemin kullanıldığı derslerde öğrenciler önce dil bilgisi kurallarını öğrenirler ve daha sonra bu kuralları hedef dilden ana dillerine cümleler çevirerek uygulamaya çalışırlar. Dil bilgisi-çeviri yönteminin iki ana hedefi vardır: Öğrencilerin hedef dilde yazılmış edebi eserleri okuyup anlamalarını ve çevirebilmelerini sağlamak ve öğrencilerin entelektüel gelişimlerini ilerletmek.

Tarihçe

Dil bilgisi-çeviri yöntemi yeni bir dil öğretim yöntemi değildir, uzun yıllarca farklı isimlerle kullanılmıştır. Eski çağlarda Antik Yunan ve Latin dilini öğretmek için kullanıldığından dolayı ‘Klasik yöntem’ olarak adlandırılmıştır. 19. yüzyılda günümüzdeki adını alan dil bilgisi-çeviri yöntemi, Amerika Birleşik Devletleri’nde ilk olarak ‘Prusya yöntemi’ olarak biliniyordu. Bunun sebebi ilk kez Prusya’daki ‘Gymnasium’ adlı lise benzeri okulların dil bilgisi-çeviri yöntemini yabancı dil öğretiminde ana yöntem olarak kullanmasıdır. Önde gelen bazı savunucularının adlarından da anlaşılacağı gibi (Johann Seidenstücker, Karl Plötz, H.S. Ollendorf) dil bilgisi-çeviri yönteminin Alman ekolünün bir ürünü olduğu söylenebilir. Dil bilgisi-çeviri yöntemi, 19. Yüzyılın ortalarından 2. Dünya Savaşı’nın başlangıcına dek Avrupa’daki yabancı dil öğretimine yön vermiştir. Ve günümüzde de hâlen, uyarlamalar yapılarak, kullanılmaktadır.

Amaçlar ve İlkeler

Dil bilgisi-çeviri yönteminin iki ana amacı vardır. İlki öğrencilerin yabancı dilde okuma becerilerini geliştirerek hedef dile ait olan edebi eserleri okuyabilmesini sağlamak, ikincisi ise yabancı dil öğretimi sayesinde öğrencilere yoğun zihinsel bir çalışma yaptırarak entelektüel gelişimlerine fayda sağlamaktır.

Dil bilgisi-çeviri yönteminin temel ilkeleri şunlardır:

• Yabancı dil öğrenmedeki ana amaç hedef dilde üretilmiş olan edebi eserleri okuyabilmektir.
• Ana dil ve hedef dil arasında çeviri yapabilmek önemli bir hedeftir.
• Başlıca odak noktası hedef dilde okuduğunu anlayabilmek ve yazabilmektir.
• Öğrenme ortamında otorite ve bilgi kaynağı öğretmendir.
• Yabancı dil öğrenimi ana dil ve hedef dil arasındaki benzerliklere odaklanıldığında kolaylaşır.
• Fiil çekimlerini ve diğer dil bilgisi kurallarını ezberlemek önemlidir.
• Edebi dil konuşma dilinden üstündür.
• Hedef dilden ana dile çeviri yapmak anlamayı kolaylaştırır.
• Ana dilde hedef dildeki tüm kelimelerin karşılığını bulmak mümkündür.

Temel Özellikler

Dil bilgisi-çeviri yönteminin temel özellikleri aşağıdaki gibidir:

• Ders içinde yönergeler ana dilde verilir, hedef dilde iletişim neredeyse hiç yoktur.
• Dil bilgisi kuralları uzun ve ayrıntılı şekilde açıklanır.
• Dil bilgisi ve kelime öğretimi bağlam içinde değil, izole cümleler kullanılarak yapılır.
• Tümdengelim ilkesini benimser. Dil bilgisi kuralları önce örneklerle beraber anlatılır ardından kuralların uygulanabileceği etkinlikler yapılır.
• Ders esnasında öğrenciler arasında neredeyse hiç etkileşim olmaz.

Kullanılan Gereçler

Dil bilgisi-çeviri yönteminin uygulandığı öğrenme ortamlarında kullanılan tipik gereç hedef dilde üretilmiş olan edebi eserlerden alınan okuma parçaları, hedef dildeki kelimelerin ana dildeki karşılıklarını gösteren kelime listeleri ve boşlukları doldurma etkinlikleri içeren ders kitabıdır.

Ders İçindeki Etkinlikler

Dil bilgisi-çeviri yönteminin uygulandığı bir derste gözlemlenebilecek belli başlı bazı etkinlikler vardır:

• Öğretmen hedef dildeki ilgili dil bilgisi kurallarını detaylı şekilde örnekler vererek anlatır, kuralla ilgili herhangi bir istisna varsa belirtir. Ardından öğrenilen kuralların uygulanabileceği hedef dil – ana dil arasında cümle veya paragraf çevirisi yapma ve boşluk doldurma gibi etkinlikler yapılır.
• Kelime öğretiminde öğrencilerin hedef dildeki kelimelerin ana dillerindeki karşılıklarını ezberlemesi beklenir. Dil bilgisi-çeviri yönteminde kökteş kelimelerden de yararlanılır. Öğrencilerin hedef dil ile ana dil arasında karşılık gelen yazım veya ses biçimlerine dikkat etmesi sağlanarak kelime öğrenimini kolaylaştırır.
• Öğrencilere bir kelime listesi verilir ve okudukları parçada bu listedeki kelimelerin eş veya zıt anlamlılarını bulmaları istenir.
• Öğrencilerin yeni öğrendikleri dil bilgisi kuralını ve kelimeleri cümle içinde kullanmaları istenir.
• Boşluk doldurma etkinliklerinde öğrencilerden belirli bir dil bilgisi ögesini veya kelimeyi kullanarak boşlukları doldurmaları beklenir.
• Derste kullanılacak olan okuma parçası hedef dilde üretilmiş olan edebi bir eserden alınabilir veya öğretmenin bizzat kendisi bir parça yazıp öğrencilere dağıtabilir. Öğrenciler parçayı okuduktan sonra öğretmenin de yardımıyla parça içindeki dil bilgisi kurallarını bulur ve parçayı ana dillerine çevirirler. Parçayla ilgili üç çeşit okuduğunu anlama sorusu sorulur. Bunlar öğrencinin parça içinde geçen bilgi ile cevaplayabileceği, çıkarım yaparak cevaplayabileceği ve kendi hayat tecrübesinden yola çıkarak cevaplayabileceği sorulardır.

• Öğrencilerden hedef dilde bir kompozisyon yazmaları istenir. Kompozisyonun konusu ya öğretmen tarafından belirlenir ya da derste okunmuş olan parçayla ilgili olur.
• Değerlendirme yapılırken öğrencilerden ana dilleriyle hedef dil arasında çeviri yapmalarının istendiği yazılı testler kullanılır. Hedef kültürle ilgili sorularla belirli bir dil bilgisi kuralının uygulanmasını isteyen sorular da yaygındır.

Kaynakça

• Austin J.D. (2003). The Grammar Translation Method of Language Teaching. London: Longman.
• Chang, S. C. (2011). A Contrastive Study of Grammar Translation Method and Communicative Approach in Teaching English Grammar. English Language Teaching, 4(2), 13. https://doi.org/10.5539/elt.v4n2p13
• Elmayantie, C. (2015). The Use of Grammar Translation Method in Teaching English. Journal on English as a Foreign Language, 5(2), 125–131. http://e-journal.iain-palangkaraya.ac.id/index.php/jefl/article/view/372/620
• Larsen-Freeman, D., & Anderson, M. (2011). Techniques & Principles in Language Teaching. Oxford University Press.
• Mart, C. T. (2013). The Grammar-Translation Method and the Use of Translation to Facilitate Learning in ESL Classes. Journal of Advances in English Language Teaching, 1(4). https://core.ac.uk/download/pdf/230051217.pdf
• Richards, Jack C.; Rodgers, Theodore S. (1986). Approaches and Methods in Language Teaching. Cambridge, New York: Cambridge University Press.