Kartal Tibet

Türk oyuncu, yönetmen ve senarist (1939–2021)

Kartal Tibet (27 Mart 1939, Ankara - 1 Temmuz 2021, İstanbul), Türk oyuncu, yönetmen, senarist ve yapımcıdır.

Kartal Tibet
Kartal Tibet, 2008
Doğum27 Mart 1939(1939-03-27)[1][a]
Ankara, Türkiye
Ölüm1 Temmuz 2021 (82 yaşında)[1]
İstanbul, Türkiye
Defin yeriZincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul
EğitimDevlet Konservatuvarı, Ankara
MeslekOyuncu, senarist, yapımcı, yönetmen
Etkin yıllar1959-2008
Evlilik
Gündüz Tibet
(e. 1963; ö. 2021)
Çocuk(lar)2
Akraba(lar)Civan Canova
(üvey oğlu)[3]
ÖdüllerTüm Liste

Yaklaşık iki yüz film ve dizide; oyuncu, yönetmen ve senarist olarak yer aldı. Sinemada önce çizgi-roman uyarlamaları olan Karaoğlan ve Tarkan macera filmlerinde başrol oynadı. 1970'li yıllarda aralarında Hülya Koçyiğit, Türkan Şoray, Fatma Girik, Hale Soygazi ve Filiz Akın'ın da yer aldığı birçok oyuncu ile başrolü paylaştı. İlk kez 1977'de Tosun Paşa filmiyle yönetmenliğe başlayan Tibet, yirmiden fazlasında Kemal Sunal'ın başrolde yer aldığı 56 film çekti. Ayrıca Davaro, Şendul Şaban ve Şabaniye gibi filmlerin senaryosunu yazdı.

Türk sinemasına katkılarından ötürü 2002 yılında Altın Portakal Film Festivali Yaşam Boyu Onur Ödülü'ne, 2006'da ise Yıldırım Önal Anı Ödülü'ne layık görüldü. 1 Temmuz 2021'de İstanbul'da 82 yaşında öldü.

Hayatı değiştir

27 Mart 1939 tarihinde Ankara'da doğdu.[1] Öğretmen bir anne-babanın çocuğu idi.[4] Çocukluk döneminde Ankara Radyosu'nun Radyo Çocuk Kulübü'nde Ayşe Abla piyeslerinde rol aldı. Ardından Devlet Tiyatroları'ndaki yetişkin oyunlarında çocuk rollerinde sahneye çıktı.[5]

Ankara Koleji'ndeki öğrenimin ardından önce beden eğitimi öğretmenliği, ardından hukuk fakültesinde öğrenim gördü.[6] Her iki mesleği de yapmak istemedi ve tiyatroya yöneldi.[5]

Tiyatro eğitimini Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü'nde 1960 yılında tamamladı. Aynı yıl Ankara Devlet Tiyatrosu'nda Mahir Canova'nın yönettiği Caligula oyununda başrolde oynadı. Bu oyundaki başarısının ardından Devlet Tiyatrosu'ndan ayrılıp 1961'de Mahir Canova, Adalet Ağaoğlu, Çetin Köroğlu, Üner İlsever ile birlikte Ankara'nın ilk özel tiyatrosu Meydan Sahnesi'nin kuruluşunda yer aldı. Meydan Sahnesi'nde dört piyes yönetti, 20 oyunda rol aldı ve çeşitli oyunlarda yönetmenlik yaptı.[4] 1963 yılında Gündüz Sencer ile evlenen Kartal Tibet'in bu evlilikten Kanat adında bir oğlu ve Kumru adında bir kızı vardır. Oyuncu Civan Canova'nın üvey babasıdır.[3]

1960 yılında yarattığı çizgi roman karakteri Karaoğlan'ı 1965 yılında sinemaya uyarlanan Suat Yalaz, çizdiği Karaoğlan karakterine benzettiği Tibet'e, filmde rol almasını önerdi.[7] Kartal Tibet, teklifi kabul ederek Karaoğlan: Altay'dan Gelen Yiğit adlı filmde başrolü üstlendi. Ardından Karaoğlan: Baybora'nın Oğlu (1966) ve Karaoğlan: Camoka'nın İntikamı (1966), Karaoğlan: Bizanslı Zorba (1967) ve Karaoğlan: Yeşil Ejder (1967) ve Karaoğlan Geliyor (1972) adlı filmlerde Karaoğlan rolünü canlandırdı.

Tibet daha sonra Sezgin Burak'ın yarattığı Tarkan çizgi karakterini birbiri ardına çekilen Tarkan filmlerinde canlandırdı. 1969 yılında çekilen Tarkan adlı ilk filmi 1970'te Tarkan: Gümüş Eyer, 1971'de Tarkan: Viking Kanı, 1972'de Tarkan: Altın Madalyon ve 1973'te Tarkan: Güçlü Kahraman takip etti.

Sanatçı, çok popüler olan iki macera filmi dizisinin ardından Sarmaşık Gülleri, Boş Çerçeve, Çalıkuşu gibi melodramlarda rol aldı.

1976 yılında oyunculuğu bırakıp kamera arkasında çalışmaya başladı. Süt Kardeşler, Bizim Aile ve Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı gibi filmlerde yönetmen yardımcılığı görevini üstlendi. Yönetmenliğini yaptığı ilk film, 1976 yapımı Tosun Paşa filmi idi. Yönetmenliğini yaptığı 56 filmin yirmiden fazlasında Kemal Sunal'ın başrolde yer almıştır. Sultan, Zübük, Gol Kralı ve Şalvar Davası yönetmenliğini yaptığı filmler arasında yer alır.

1993-1997 yılları arasında yayınlanan Süper Baba adlı dizinin ilk 13 bölümünün, 2007 yılında Kanal D'de yayınlanan Zoraki Koca adlı dizinin ve 2008 yılında Show TV'de yayınlanan Hayat Güzeldir adlı dizinin yönetmenliğini üstlendi.

Uzun yıllar ara verdikten sonra Devlet Tiyatrosu'nda tiyatro yönetmeye başlayan Tibet, İstanbul, Ankara, Trabzon, Adana, İzmir ve Bursa'da 10 oyun sahneye koydu.[5]

Ölümü değiştir

Kartal Tibet, ölümüne kadar son 3-4 yıl boyunca kronik obstrüktif akciğer hastalığı ile mücadele etti. 1 Temmuz 2021 tarihinde saat 23:10'da İstanbul'daki Acıbadem Hastanesinde 82 yaşında öldü.[1][8][9][10] Gerek COVID-19 pandemisi şartlarından ötürü, gerekse kendi arzusu nedeniyle özel bir tören yapılmadan 3 Temmuz 2021'de Zincirlikuyu Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.[11]

Ödüller değiştir

Tiyatro oyunları değiştir

Sahneye koyduğu oyunlar değiştir

  • Yarın 2000 (1980-1981), Ankara DT
  • Sevgili Soytarı (1989-1990), İstanbul DT
  • Ölüm Tuzağı (1991-1992), İstanbul DT
  • Silahşörün Gölgesi (1992-1993), Trabzon DT
  • Aşkımız Aksaray'ın En Büyük Yangını (1994-1995), Adana DT
  • Oyunun Oyunu (1997-1998), İzmir DT
  • Tütüncü Dükkanı (1998-1999), İzmir DT
  • Kırkından Sonra (1999-2000), İzmir DT
  • Dört Albayın Aşkı (2000-2001), İzmir DT
  • Kırkından Sonra (2001-2002), Bursa DT

Filmografisi değiştir

Yıl Yapı Tür Görevi
Oyuncu Karakter Senarist Yönetmen Yapımcı Editör Notlar
2008 Hayat Güzeldir Dizi  
2007 Zoraki Koca Film  
2006 Amerikalılar Karadeniz'de 2 Film  
Dünyayı Kurtaran Adam'ın Oğlu Film    
2005 Emret Komutanım Dizi  
AB'nin Yolları Taştan Film  
2004 Ağa Kızı Film  
2003 Hababam Sınıfı Merhaba Film  
Şıh Senem Film  
2001 Karate Can Film  
2000 Borsa Dizi  
Sınır Film  
Keloğlan-Süperoğlan Film  
1999 Demir Leblebi Film  
Ah Bir Zengin Olsam Film  
1997 Yasemince Dizi  
1995 Bizim Aile Dizi  
1993 Süper Baba Dizi  
Tanrı Misafiri Dizi  
1992 Kızlar Yurdu Dizi  
1990 Duygu Çemberi Film    
Koltuk Belası Film  
Kim Bunlar Kim Film   Kendisi
1989 Gülen Adam Film  
Talih Kuşu Film  
Samanyolu Dizi  
1988 İnatçı Film  
Deniz Yıldızı Film  
Sevimli Hırsız Film  
Uyanık Gazeteci Film   Sarhoş  
Öğretmen Film   Öğrenci Velisi  
1987 Aile Pansiyonu Film  
Arkadaşım ve Ben Film    
Japon İşi Film Kasetçi  
1986 Deli Deli Küpeli Film    
Yaygara 86 Film  
Milyarder Film  
1985 Katma Değer Şaban Film  
Gurbetçi Şaban Film   Süt Kuyruğundaki Adam  
Keriz Film  
Şaban Pabucu Yarım Film  
Şendul Şaban Film    
Sosyete Şaban Film    
1984 Ortadirek Şaban Film  
Bir Sevgi İstiyorum Film  
Şabaniye Film   Kendisi      
1983 Aile Kadını Film  
Çarıklı Milyoner Film Sarhoş    
En Büyük Şaban Film  
Şalvar Davası Film  
1982 Baş Belası Film  
Doktor Civanım Film  
1982 Gözüm Gibi Sevdim Film  
İffet Film  
1981 Davaro Film    
Gırgıriye Film  
Gırgıriyede Şenlik Var Film  
Mutlu Ol Yeter Film  
1980 Annem Annem Film  
Gol Kralı Film    
Sevgi Dünyası Film  
Zübük Film  
1979 Umudumuz Şaban Film  
Şark Bülbülü Film  
1978 Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor Film  
Sultan Film  
1977 Cennetin Çocukları Film  
1976 Tosun Paşa Film  
1975 Curcuna Film   Bülent
1974 Sokaklardan Bir Kız Film  
Ölüm Tarlası Film  
Gaddar Film   Doktor Kemal
Erkekler Ağlamaz Film   Yangın Mehmet
Erkeksen Kaçma Film   Ahmet
Sığıntı Film   Kemal Demir
1973 Düşman Film   Murat
Şeytanın Kurbanları Film  
Kabadayının Sonu Film  
Kaderim Kanla Yazıldı Film  
Siyah Eldivenli Adam Film   Şeker Ahmet
Tarkan: Güçlü Kahraman Film   Tarkan
Bitirim Kardeşler Film   Veli
Aşk Mahkumu Film   Orhan
Bataklık Bülbülü Film   Yusuf
Zambaklar Açarken Film   Oğuz Albatros
Bir Demet Menekşe Film   Kenan Manizade
Bitirimler Sosyetede Film   Veli
1972 Vukuat Var Film   Muzaffer
Sabu Kahraman Korsan Film  
Ölüm Dönemeci Film  
Aşk Fırtınası Film   Refik
Yalan Dünya Film  
Zorbanın Aşkı Film   Ömer
Bir Pınar Ki Film  
Takip Film  
İtham Ediyorum Film   Aydın Hakman
Kırık Hayat Film   Orhan
Zulüm Film   Tarık
Karaoğlan Geliyor Film   Karaoğlan
Tarkan: Altın Madalyon Film   Tarkan
1971 Son Hıçkırık Film   İlhami/Ferit
Aşk Uğruna Film   Civan Efe
Görünce Kurşunlayın Film  
Ölmeden Tövbe Et Film  
Tanrı Şahidimdir Film  
Sevenler Kavuşurmuş Film   Kenan
Beklenen Şarkı Film   Selim
Ömrümce Unutamadım - Ömrümce Aradım Film   Doğan
Gelin Çiçeği Film  
Tarkan: Viking Kanı Film   Tarkan
Mahşere Kadar Film   Murat
Senede Bir Gün Film   Emin
Ateş Parçası Film   Tarık Arman
1970 Beyaz Güller Film   Murat
Son Nefes Film   Selim
Arkadaşlık Öldü mü? Film  
Aşk ve Tabanca Film  
İşportacı Kız Film   Kartal
Kaçak Film   Doğan
Kadın Satılmaz Film   Nazif
Kıskanırım Seni Film  
Sevenler Ölmez Film   Kemal
Fadime Film   Erol
Küçük Hanımefendi Film   Ömer
Güller ve Dikenler Film   Eşper
Tarkan: Gümüş Eyer Film   Tarkan
Seven Ne Yapmaz Film   Fikret
1969 Dağlar Kızı Reyhan Film   Kemal
Kötü Kader Film  
Namluda Beş Kurşun Film  
Namus Fedaisi Film  
Çakırcalı Mehmet Efe Film   Çakırcalı Mehmet Efe
Dağlar Şahini Film   Şahin
Kızım ve Ben Film   Murat
Seninle Düştüm Dile Film   Kenan
Boş Çerçeve Film   Ferit
Cilveli Kız Film   Aydın
Yumurcak Film   Nihat
Tarkan Film   Tarkan
Deli Murat Film   Deli Murat
1968 Bağdat Hırsızı Film   Yusuf
Mafia Ölüm Saçıyor Film  
İngiliz Kemal Film   İngiliz Kemal
Sevemez Kimse Seni Film   Ferit
Sarmaşık Gülleri Film   Necip
Benim de Kalbim Var Film   Murat
Funda Film   Vedat
Son Hatıra Film   Ferit
Hırsız Kız Film   Ömer
Tahran Macerası Film   Ali
Kanun Namına Film   Murat
Aşka Tövbe Film   Mübin
İstanbul Tatili Film   Ali
Nilgün Film   Ömer
Sabahsız Geceler Film   Salih
1967 Elveda Film  
Kanunsuz Toprak Film  
Kara Davut Film  
Karaoğlan Yeşil Ejder Film   Karaoğlan
Bizanslı Zorba Film   Karaoğlan
Dokuzuncu Hariciye Koğuşu Film  
Hırsız Prenses Film  
Ömre Bedel Kız Film   Vedat
Amansız Takip Film  
Sefiller Film   Kemal/Sedat
Paşa Kızı Film   Selim
Ölünceye Kadar Film   Kartal
Kader Bağı Film   Korkusuz Bill
Osmanlı Kabadayısı Film   Deli Murat
Parmaklıklar Arkasında Film   Ali Erhan
Son Gece Film   Yüzbaşı Faruk
1966 Damgalı Kadın Film  
Siyah Gül Film  
Arzunun Bedeli Film  
Camoka'nın İntikamı Film   Karaoğlan
İnsan Bir Kere Ölür Film  
Bir Millet Uyanıyor Film   Yüzbaşı Davut
Ölüm Temizler Film  
Ben Bir Sokak Kadınıyım Film   Ferdi
Fatih'in Fedaisi Film   Murat
Beyoğlu'nda Vuruşanlar Film  
Yiğit Kanı Film  
Kanunsuz Yol Film  
Baybora'nın Oğlu Film   Karaoğlan
Çalıkuşu Film   Kamuran
Ölmeyen Aşk Film   Ali
1965 Serseri Aşık Film   Doktor / Kartal Tibet
Hıçkırık Film   İlhami
Karaoğlan: Altay'dan Gelen Yiğit Film   Karaoğlan

Notlar değiştir

  1. ^ Kartal Tibet'in resmî kimlik bilgilerinde doğum tarihi 27 Ağustos 1939 olarak geçmektedir.[2]

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b c d @civancanova (3 Temmuz 2021). "Doğum tarihi 27 Mart 1939'dur. Yani dünya tiyatrolar gününde hayata gözlerini açmıştır. Çoğu kaynakta 1938 olarak geçer ama 39 doğumludur. Vefat tarihi de vikipedia'da yazdığı gibi 2 temmuz değildir. 1 Temmuz 2021 perşembe günü, saat 23.10'da aramızdan ayrılmıştır." 9 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021Instagram vasıtasıyla. 
  2. ^ İlgili doğum tarihi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Mezar Yeri Sorgulama 16 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. arayüzünde kişinin adının aratılmasıyla doğrulanabilmekte, ancak kayda doğrudan ulaşan bir URL oluşturulamamaktadır.
  3. ^ a b "Civan Canova, Kartal Tibet'in son anlarını CNN TÜRK'e anlattı". CNN Türk. 2 Temmuz 2021. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 
  4. ^ a b "Yeşilçam'ın unutulmaz jönü Kartal Tibet". www.aa.com.tr. 2 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021. 
  5. ^ a b c "Gişelerin efendisi Kartal Tibet". Hurriyet.com.tr. 17 Ocak 2004. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021. 
  6. ^ "Yıllar sonra Kartal Tibet..." Turkiyegazetesi.com.tr. 21 Kasım 2014. 24 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021. 
  7. ^ "Kartal Tibet....Çizgi kahramanlardan salon beyefendilerine: Gerçek adını hiç gizlemedi". Hurriyet.com.tr. 2 Temmuz 2021. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021. 
  8. ^ "Yeşilçam'ın usta ismi Kartal Tibet yaşamını yitirdi". Tele1. 2 Temmuz 2021. 1 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021. 
  9. ^ "Yeşilçam'dan bir yıldız daha kaydı! Kartal Tibet hayatını kaybetti". 2 Temmuz 2021. 1 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "Yeşilçam'ın Ünlü Sanatçısı Kartal Tibet Hayatını Kaybetti". Kayıp Rıhtım. 2 Temmuz 2021. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021. 
  11. ^ "Yeşilçam'ın efsane ismi Kartal Tibet'e veda". Hürriyet. 3 Temmuz 2021. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 

Dış bağlantılar değiştir