Köprüden Görünüş
Köprüden Görünüş, Amerikalı oyun yazarı Arthur Miller’ın, orijinal adı “A View from the Bridge” olan iki perdelik tiyatro oyunu.
| Köprüden Görünüş | |
|---|---|
 | |
| Yazar | Arthur Miller |
| Karakterler | Eddie, Beatrice, Catherine, Rodolph, Alfieri, Rodolpho, Marco, Tony, memur |
| İlk gösterim | 29 Eylül 1955 |
| İlk gösterildiği yer | Eugene O’Neill Theatre, New York |
| Orijinal dil | İngilizce |
| Tür | Dram |
| Zaman ve mekân | 1950'ler New York/Brooklyn, Red Hook semti, Eddie'nin evi ve çevresi. |
Oyun, II. Dünya Savaşı sonrasındaki Amerika’daki göçmenlerin 1950’lerdeki yaşamından bir kesit aktarmaktadır. Brooklyn’de İtalyan kökenli Amerikalıların çoğunlukta olduğu Red Hook semti, Brooklyn Köprüsü'nün altında, New York şehrinin rıhtımında yer alır. Bu mahalle halkı, geçimini rıhtımda çalışarak sürdürür.[1]
Köprünün üstünden geçenler orada yaşayanların dramını ne kadar biliyorsa, onların görüp bildikleri Amerika da aşağıdan köprüye bakış noktasında tükenmektedir. Zar zor bulunmuş işlerinden kovulma korkusuyla sinmiş insanlar, peşine takılıp geldikleri Amerikan rüyasının kâbusunu yaşamaktadır.
Çağın en önemli toplumsal, siyasi ve ahlaki sorunlarına eğilen Miller, "ideal birey" kavramını, yaşadığı dönemi, aileyi ve toplumu da içine katarak onun dönüşümlerini çok katmanlı bir şekilde ele almaktadır. Oyunun merkezinde, ülkelerinde fakirlik ve açlıkla mücadele yolları tükendiğinde ailelerini dahi geride bırakarak, İtalya'dan Amerika'ya göç eden bir grup insan bulunur.[2] Oyunda bir de anlatıcı vardır. Miller bu öyküyü, liman işçisiyle birlikte çalışan bir avukat arkadaşından dinlediği gerçek bir hikâye olduğunu söyler. Bu sebeple oyundaki 'Alfieri' isimli anlatıcı karakter bu avukatı temsil etmektedir.[3] Oyun, idealist bir birey olan Eddie'nin hikâyesini konu ederken, bu karakter üzerinden toplumsal bir hesaplaşmaya gider, ahlak, siyaset, aile kavramları ele alınır. Onu insan yapan tüm duyguları da gözler önüne serer.[4]
Konusu
değiştirEddie, karısı Beatrice ve yetim yeğeni genç Catherine ile birlikte yaşamaktadır. Eddie limanda işçidir. Karısı Beatrice'le arasında soğuk rüzgârlar estiren, yeğenine baskı uygulayan, onurlu duruşunu muhafaza etmeye çalışan bir karakterdir. Beatrice ise bazı hatalarını görmezden gelmeye ve çözüm üretmeye çalışarak evliliğini ısrarla yürütmeye çalışır. Her gün Eddie'nin düzeleceği umuduyla yaşar. Catherine hayatta ayaklarının üzerinde durma, hayatını özgürce yaşama isteğiyle dolu bir genç kızdır. İş hayatına atılmak istediğinde Eddie onun çalışma isteğine karşı çıkar, hayatını kontrol altında tutmaya çalışır. Bu davranışında tutuculuğunun da etkisi olsa da, esasen geri planda Eddie'nin kendisine bile itiraf etmediği, Catherine'e karşı tutkulu, takıntılı bir aşk yatmaktadır.[5] Beatrice de zaman zaman bu durumdan şüphe etse de, kabullenmek istemez.
Yaşamları büyük bir barış ve huzur içinde geçmese de, bir şekilde idare edip giderler. Ta ki, Beatrice'in iki kuzeni Marco ve Rodolpho fırsat ve kısmet aramak için İtalya'dan Amerika'ya kaçak göçmen olarak gelene kadar.[6] Marco evli, çocuk sahibidir. Rodolpho ise bekâr, yakışıklı, tuttuğunu koparan bir gençtir. Eddie, Catherine ve Rodolpho'nun yakınlaşmasını fark eder ve şiddetle engellemeye çalışır. Aralarındaki sürtüşmenin büyümesiyle birlikte işler karışır.
Sahnelenme bilgisi
değiştirOyun ilk olarak, 29 Eylül 1955'te, şimdiki adı Eugene O’Neill Theatre olan, Coronet Theatre'da New York'ta sahnelenmiştir. Önce tek perdelik bir oyun olarak yazılmış, daha sonra Miller, oyunu düzenleyerek iki perdelik bir oyun hâline getirmiştir. Bu versiyonuyla ise ilk olarak Peter Brook yönetiminde 11 Ekim 1956'da Londra'daki Harold Pinter Theatre'da sahnelenmiştir.
Çeşitli ülkelerce oyunun film versiyonları, TV yapımları, opera ve radyo yayını uyarlamaları da gerçekleştirilmiştir. Türkiye'de ise Gül Yuyucu Yıldırım çevirisi ve Hira Tekindor rejisiyle 2015-2016 sezonunda, ilk olarak 1 Ekim 2015'te Oyun Atölyesi'nce sahnelenmeye başlamıştır.[7][8]
Oyun Atölyesi sahnelemesi
değiştirOyuncular
- Bülent İnal (Eddie)
- Aslı Yılmaz (Beatrice)
- Nazlı Bulum (Catherine)
- Kubilay Karslıoğlu (Alfieri)
- Aykut Akdere (Rodolpho)
- Ercüment Acar (Marco)
- Sedat Bilenler (Tony)
- Melih Pamukçu (Memur)
Teknik kadro
- Yöneten : Hira Tekindor
- Sahne tasarımı:Zerrin Tekindor
- Işık tasarımı: Kemal Yiğitcan
- Müzik: Orhan Enes Kuzu
Kaynakça
değiştir- ^ milliyet.com.tr 3 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Seçkin Selvi
- ^ agos.com 4 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Göç, aşk ve trajik son
- ^ Christopher Bigsby, The Cambridge Companion to Arthur Miller, s. 104–108, Cambridge University Baskısı, 2010 ISBN 0-521-74538-1.
- ^ tiyatroonline.com 1 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., İhsan Ata köşe yazısı
- ^ tiyatroonline.com 4 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yaşam Kaya köşe yazısı
- ^ hurriyet.com.tr 4 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., İtalya’dan kaçış
- ^ "Oyun Atölyesi sayfası". 28 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2016.
- ^ radikal.com.tr 4 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Oyun Atölyesi sezonu Arthur Miller ile açıyor
Dış bağlantılar
değiştir- zorunlusahne.com, Red Hook'un "Köprüden Görünüş"ü, Yusuf Dündar
- evrensel.net 22 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Köprüden görünüş, Metin Boran
- aydınlık.com.tr 3 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Arthur Miller ve Köprüden Görünüş, Hayati Asılyazıcı
- dirensanat.com 4 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hepsinin Hayali Ama Birinin Tutkusu Vardı, Rengin Uz