Jonathan Motzfeldt
Jonathan Jakob Jørgen Otto Motzfeldt (d. 25 Eylül 1938 - ö. 28 Ekim 2010[1] ), Grönlandlı rahip ve siyasetçi. Motzfeldt, Amerika kıtasında Arktika'nın bir parçası konumunda olan ve coğrafî açıdan Kuzey Amerika'ya dâhil edilen ve Avrupa ülkesi Danimarka'ya bağlı bir bölge olarak kendi kendine yönetim hakkına sahip olan Grönland'da ilki ülkenin ilk başbakanı olmak üzere 1979-1991 ve 1997-2002 yılları arasında iki farklı dönem başbakanlık makamında bulunmuştur. Motzfeldt, ülkenin kendi kendine yönetme hakkı elde etmesinin önde gelen isimlerden biri olarak kabul edilir.[2] Motzfeldt, Grönland'ın ilk başbakanı olmasının yanı sıra en uzun süre görev yapan başbakanıydı ve Grönland'ın herhangi bir başbakanı arasında en çok seçimi kazanan kişisi konumundadır. Merkez sol bir politikacı olarak kabul edilir ve Grönland, görev süresi boyunca tanınan bir ülke haline geldi.
| Jonathan Motzfeldt | |
|---|---|
| |
| Grönland Başbakanı | |
| Görev süresi 19 Eylül 1997 - 14 Aralık 2002 | |
| Yerine geldiği | Lars Emil Johansen |
| Yerine gelen | Hans Enoksen |
| Görev süresi 1 Mayıs 1979 - 18 Mart 1991 | |
| Yerine geldiği | Hans Lassen (Genel Vali olarak) |
| Yerine gelen | Lars Emil Johansen |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 25 Eylül 1938 Qassimiut |
| Ölüm | 28 Ekim 2010 (71 yaşında) Qaqortoq |
Kişisel hayat
değiştirJonathan "Junnuk" Motzfeldt, 1938'de Grönland'ın güneyindeki Qassimiut yerleşim yerinde avcı Søren Motzfeldt (1902-1984) ve eşi Kirsten Klemmensen'in (1904-1979) oğlu olarak doğdu.
1960 yılında Nuuk'taki Ilinniarfissuaq'ta (Grönland Koleji) öğretmenlik sınavından sonra 1966'ya kadar Kopenhag Üniversitesi'nde teoloji okudu, ardından 1979'a kadar Grönland, Qaqortoq'ta papaz olarak çalıştı[2][3]
1992'de Motzfeldt, İzlandalı Kristjana Guðrún Guðmundsdóttir (1951 doğumlu) ile evlendi. Çocukları yoktu.[4] Ancak, Margit Kock Petersen ile önceki birlikteliğinden iki çocuğu oldu: Karen Motzfeldt (1966 doğumlu) ve Claus Motzfeldt (1969 doğumlu).[5][6] Grönlandlı hentbol oyuncusu Hans Peter Motzfeldt-Kyed, Motzfeldt'in yeğenidir.
Siyasi kariyer
değiştirDaha 1950'lerin ortalarında, Motzfeldt bir grup genç Inuit aktivisti ile Grönland'ın özerkliği için mücadelesini başlattı.[4] 1970'lerin başında Motzfeldt sosyal demokrat bağımsızlık hareketi Siumut'a dâhil oldu. Grönland nüfusunun 1970'lerin başlarında ciddi bir şekilde başladığı siyasi özgürleşme sürecinin ön saflarına yerleştikten sonra Motzfeldt, Grönland'ın kendi kendine yönetme süreci ile eşanlamlı hâle geldi. Lars Emil Johansen, Moses Olsen, Lars Chemnitz ve Emil Abelsen gibi eski yoldaşların kenara atıldığı bir dizi siyasi tasfiye yoluyla neredeyse mutlak gücü elde etti.
1977'de Siumut Partisi'nden ilk kez genel başkan seçildi. Ayrıca 1979'dan 1988'e, 1997'den ve 2002'den 2008'e kadar Grönland Landsting'in sözcüsü olarak görev yaptı[7]
1 Mayıs 1979'da Jonathan Motzfeldt, Grönland'ın ilk başbakanı olarak makama geldi. 18 Mart 1991'de alkol sorunu nedeniyle istifa etmek ve siyaseti bırakmak zorunda kalana kadar yaklaşık on iki yıl boyunca hükûmeti yönetti.[4] Ancak, Grönland ekonomisinin kamuya ait bölümünde bir dizi kilit pozisyona layık görüldü. Bundan sonra başbakanlık görevine Lars Emil Johansen getirildi. Kısmen, ancak tamamen değil, ikincisinin kendi alkolizminden dolayı, Motzfeldt 1997'de yeniden başbakanlık görevini üstlendi. Bu görevi, parlamentonun (Landsting ) Home Rule ekonomisinin yönetimine yönelik ciddi eleştirileri nedeniyle yeni seçimler yapmak zorunda kaldığı 2002 yılına kadar sürdürdü. Tek dilli parti arkadaşı Hans Enoksen, 14 Aralık 2002'de Grönland başbakanı seçildi. IA'nın lideri Josef "Tuusi" Motzfeldt, yeni hükûmette başbakan yardımcısı oldu.[8]
Jonathan Motzfeldt daha sonra tekrar Grönland parlamentosu başkanı seçildi. Son siyasi yılına, yeniden alkol bağımlılığı ve kontrolsüz seyahat ve temsil harcamaları damgasını vurdu.[kaynak belirtilmeli]
Motzfeldt, kendisini polise ihbar eden bir kadın memuru taciz ettiği iddiaları üzerine 18 Ocak 2008'de Grönland meclis sözcülüğünden istifa etti. Motzfeldt herhangi bir şey yapmadığını ifade ederek suçlamaları reddetti. Dava daha sonra suçlama olmaksızın düştü.[4] Arkadaş parti üyesi Ruth Heilmann, parlamento sözcüsü olarak onun halefi oldu.
2009 baharında Motzfeldt, kamu fonlarının özel amaçlar için kötüye kullanılmasını içeren büyük bir skandalla sarsıldı. AG gazetesi, 2008 yılına kadar hükûmete özel akşam yemekleri için ödeme yaptığını belgeledi. Ayrıca, eski başbakanın alkol tüketimleri de kamu bütçesiyle ödeniyordu. Skandal, Haziran 2009'daki parlamento seçimlerinden kısa bir süre önce sarhoş olduğu için Qaqortoq'ta bir helikoptere binmesinin reddedilmesiyle doruğa ulaştı. 2 Haziran 2009 tarihinde yapılan milletvekili seçimlerinde tekrar seçilmedi.[kaynak belirtilmeli]
Ölüm
değiştirMotzfeldt, 28 Ekim 2010'da 72 yaşında beyin kanamasından hayatını kaybetti.[9] Motzfeldt, öldüğü sırada Batı İskandinav Konseyi'nin başkanlık görevini yürütüyordu.
Kaynakça
değiştir- ^ "Jonathan Motzfeldt er død" (Danca). BT. 28 Ekim 2010. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ a b Greenland mourns politician Jonathan Motzfeldt 8 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., nunatsiaqonline.ca, October 29, 2010
- ^ Jonathan Motzfeldts datter: Jeg er ikke min far og bliver det aldrig 28 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., sermitsiaq.ag, November 18, 2014
- ^ a b c d J. Motzfeldt, Ex-Premier Hailed as a Pillar of Greenland, Dies at 72 28 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., nytimes.com, OCT. 29, 2010
- ^ Familien Jonathan Jørgen Jacob Otto Motzfeldt/Margit Kock Petersen 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., agerbaeks.dk
- ^ Farvel far 28 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., sermitsiaq.ag, November 5, 2010
- ^ "Guided Tour of Inatsisartut" (PDF). 28 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Unilingual Inuk becomes Greenland’s new premier 29 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., nunatsiaqonline.ca, December 13, 2002
- ^ "New York Times obituary". 28 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
Dış bağlantılar
değiştir- Gyldendal ansiklopedisi girişi 6 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.