Jefferson Nehri
Jefferson Nehri, ABD'nin Montana eyaleti içinde doğup sonlanan, Kuzey Amerika'nın en uzun nehri olan Mississippi Nehri'nin ana kollarından olan Missouri Nehri'nin bir koludur. Yaklaşık 83 mil (134 km) uzunluğunda bir nehirdir.[2][3]
| Jefferson Nehri | |
|---|---|
 Beaverhead ve Big Hole nehirlerinin birleşerek Jefferson Nehri'ni oluşturduğu bölge. (İkiz Köprüler, Montana)
| |
| Montana nehirlerinin haritası.
Jefferson, Beaverhead ve Red Rock nehirleri haritanın güneybatısında yer almaktadır. | |
| Konum | |
| Ülke(ler) | Montana ABD (100%) |
| Genel bilgiler | |
| Kaynak | İkiz Köprüler, Montana (45°34′05″K 112°20′21″B / 45.56806°K 112.33917°B[1]) |
| Ağız | Missouri Nehri Three Forks Montana (45°55′39″K 111°30′29″B / 45.92750°K 111.50806°B[1]) |
| Uzunluk | 83 mi (134 km) |
| Havza alanı | 9.532 sq mi (24.690 km2) |
| Debi | Three Forks: - Minimum 43 cu ft/s (1.2 m3/s) |
Özellikleri değiştir
Madison Nehri ile birlikte Jefferson Nehrinin resmi ağız noktası olarak, Three Forks yakınlarındaki Missouri Headwaters State Park kabul edilir. Nehir 1 km aşağı yönde (kuzeydoğu) Gallatin Nehri ile birleşir.
Nehrin tamamı ABD'nin Montana eyaleti sınırları içinde akar. Ayrıca Mississippi Nehri'ne katkısı da önemlidir. Kolları olan Missouri ve Jefferson Nehirleri ile birlikte ölçüldüğünde toplam uzunluğu 6.275 km'yi bulan Mississippi Nehri, bu kriterle ölçüldüğünde Nil, Amazon ve Yangtze nehirlerinden sonra dünyanın en uzun 4. nehridir.
Kaynağından itibaren Missouri Nehri ile birleştiği noktaya kadar olan uzunluğu 134 km'dir. Jefferson Nehrinin ulaşımda, ziraatta ve diğer alanlarda sağladığı sayısız faydalı yönünün yanında, bir de zararlı tarafı bulunmaktadır. Her yıl 400 milyon ton verimli toprağı Meksika Körfezi ağzındaki deltaya yığar. Mississippi birkaç defa taşmıştır. 1929 ve 1937 yılında meydana gelen taşkınlarda büyük hasar meydana gelmiştir. Taşkınları önlemek için nehir üzerinde barajlar, pompalama istasyonları ve tali kanallar yapılmıştır. Nehirde petrol, petrol ürünleri, demir, çelik, kömür, kum ve çakıl başlıca taşınan yüklerdir.
Keşfedilmesi değiştir
ABD'nin Louisiana Bölgesi'ni Fransa'dan satın almasından sonra, Montana'nın da içinde yer aldığı bu bölgede Meriwether Lewis ve William Clark tarafından keşifler yapıldı. Başkan Thomas Jefferson tarafından görevlendirilen iki liderin tek görevi keşif değil, Meksikalılar ve Kızılderililer olmak üzere ticari ilişkiler kurmak ve Büyük Okyanus'a ulaşmak için uygun yol güzergâhları bulmak idi.[4] Bu dönemde keşfedilen nehre ABD başkanının adı verildi. Keşifler sonunda Lewis 1806 yılında başkan tarafından Louisiana Bölgesine Valisi olarak atandı.[5] Clark ise Missouri 1820 yılında eyalet olduğunda Missouri Valisi seçildi.[6]
Çevre konuları değiştir
Jefferson Nehri tüm akışı boyunca yerel çiftlik ve çiftlikler için bir sulama suyu kaynağı olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Ruby ve Beaverhead nehirlerinin yukarı bölgelerine inşa edilen barajlar, doğal akışları arttırmak için salınan ilkbahar çıkışlarına göre yaz mevsimi boyunca daha fazla su depolanmaktadır. Buna bağlı olarak, nehrin bazı kısımları kuraklık yıllarında ciddi şekilde susuz kalmakta, sığ ve ılık hale gelmektedir. Bu da balık popülasyonlarını olumsuz etkilemektedir. Doğal olarak ılık su, sulama akışından ve otlatma uygulamalarından gelen aşırı besleyici maddelerle birleştiğinde, yaz ortasındaki alglerin hızlı bir şekilde büyümesine, doğal yaşama olduğu gibi, balıkçıların ve yüzücülerin de zarar görmelerine neden olabilmektedir.[7]
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
| Wikimedia Commons'ta Jefferson Nehri ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ a b U.S. Geological Survey Geographic Names Information System: Jefferson River, USGS GNIS (U.S. Geological Survey Geographic Names Information System)
- ^ Thompson, Curt (1993). Floating and Recreation on Montana Rivers (İngilizce). Lakeside, Montana: Curt Thompson. s. 128.
- ^ Fischer, Hank and Carol (1999). Paddling Montana (İngilizce). Helena, Montana: Falcon Publishing. s. 92. Erişim tarihi: 30 Kasım 2018.
- ^ Anderson, Irving (4 Şubat 2011). "Lewis and Clark - Inside the Corps - The Corps" (İngilizce). pbs.org. 12 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2018.
- ^ "Lewis & Clark National Historic Trail - Meriwether Lewis" (İngilizce). nps.gov (U.S. National Park Service). 4 Şubat 2011.
- ^ "PBS - New Perspectives on THE WEST - William Clark (1770-1838)" (İngilizce). pbs.org. 4 Şubat 2011.
- ^ Fischer, Hank and Carol (1999). Paddling Montana (İngilizce). Helena, Montana: Falcon Publishing. s. 95. Erişim tarihi: 30 Kasım 2018.