Jean-Bédel Bokassa

Orta Afrikalı siyasetçi (1921-1996)

Jean-Bédel Bokassa (1976'da Salah Eddine Ahmed Bokassa) (22 Şubat 1921 - 3 Kasım 1996), Afrikalı askeri önder, Orta Afrika Cumhuriyeti'nin başkanı (1966-1977) ve Orta Afrika İmparatorluğu'nun kendi kendini atayan imparatoru (1977-1979).

Jean-Bédel Bokassa
Bokassa (1970)
Orta Afrika İmparatoru
Hüküm süresi4 Aralık 1976 - 21 Eylül 1979
Taç giymesi4 Aralık 1977
Önce gelenİmparatorluk kuruldu
Kendisi (başkan olarak)
Sonra gelenİmparatorluk kaldırıldı
David Dacko (başkan olarak)
II. Bokassa (veliaht olarak)
BaşbakanAnge-Félix Patassé
Henri Maïdou
2. Orta Afrika Cumhuriyeti Başkanı
Hüküm süresi1 Ocak 1966 – 4 Aralık 1976
Taç giymesi31 Aralık 1965
Önce gelenDavid Dacko
Sonra gelenKendisi (imparator olarak)
BaşbakanElisabeth Domitien
Ange-Félix Patassé
Doğum22 Şubat 1921(1921-02-22)
Bobangui, Ubangi-Chari, Fransız Ekvator Afrikası (şimdi Orta Afrika Cumhuriyeti)
Ölüm3 Kasım 1996 (75 yaşında)
Bangui, Orta Afrika Cumhuriyeti
Eş(ler)i
Çocuk(lar)ı
HanedanBokassa
Askeri kariyer
Bağlılığı
Branşı
Hizmet yılları1939-1979
RütbesiMareşal
Çatışma/savaşları
Ödülleri
İmza
Jean-Bédel Bokassa
Suçlama(lar)
CezaÖlüm cezası (12 Haziran 1987)
Mahkûmiyet durumu
  • Duruşma esnasında: yamyamlık suçlamasından beraat,
  • diğer tüm suçlamalardan mahkumiyet (12 Haziran 1987)
  • Duruşma sonrası:
  • Hüküm, hücre hapsinde müebbet hapis cezasına çevrildi (Başkan André Kolingba tarafından, 29 Şubat 1988), sonra da 20 yıl hapis cezasına indirildi (1989)
  • Affedildi ve serbest bırakıldı (Başkan Kolingba tarafından, 1 Ağustos 1993)

Bir köy başkanının oğlu ve milliyetçi önder Barthelemy Bogonda'nın yeğeniydi. 1939'da Fransız ordusuna girmeden önce yerel misyoner okullarında eğitim gördü. Fransızların Çinhindi'nde giriştikleri çatışmalarda üstün başarı göstererek Légion d'honneur ve Croix de Guerre nişanlarıyla ödüllendirildi. 1961'de yüzbaşı oldu.

Başkan David Dacko'nun isteği üzerine, bağımsızlığına yeni kavuşan Orta Afrika Cumhuriyeti'nin ordusuna komuta etmek için Fransız kuvvetlerinden ayrıldı. Ama yüksek askeri konumunu 1966'da Dacko'yu devirmek için kullandı ve kendini cumhurbaşkanı ilan etti. Görevi sırasında iç ve dış politikasının baskıcı ve bir günü öbürüne uymayan niteliğiyle tanındı. Yönetimi boyunca hükûmet görevlileri sürekli değiştirildi ve başkanın yetkileri gittikçe artırıldı.

1977'de Bokassa, hayran olduğu Napolyon'u taklit ederek I. Bokassa adıyla taç giydi ve cumhuriyetin adını Orta Afrika İmparatorluğu olarak değiştirdi. Ama, kısa süren saltanatı Fransa'nın da desteklediği askeri bir darbeyle sona erdi. Darbeden sonra cumhuriyet yeniden kuruldu ve Eylül 1979'da Dacko yeniden başkanlığa getirildi. Bokassa ise Fildişi Sahili'ne sürgüne gitti.

Bokassa, yönetimi boyunca Fransa'yla çoğunlukla iyi ilişikiler kurduysa da, sürgündeyken düş kırıklığına uğradı. 1980'de bir Fransız gazetesine, Fransa cumhurbaşkanı Valéry Giscard d'Estaing'e armağan ettiği elmaslar konusunda açıklamada bulunması, Fransa ile Fildişi Sahili arasındaki ilişkileri gerginleştirdi. Bu durumun Giscard'ın sonraki seçimlerde uğradığı yenilgiyi de etkilediği sanılmaktadır.

Sonradan Fransa'ya giden Bokassa, ülkesinde, gıyabında yargılanarak ölüm cezasına çarptırıldı. Eylül 1986'da ülkesine döndüğünde tutuklandı ve işkence, adam öldürmek, yamyamlık, zimmetine para geçirmeyi de içeren çeşitli suçlardan yeniden yargılandı. Haziran 1987'de, yeterli kanıt bulunamadığı için yamyamlık suçlamasından aklandı, ama işkenceyle adam öldürmek ve zimmetine para geçirmek suçlarından ikinci kez ölüm cezasına çarptırıldı. Avukatlarının Yüksek Mahkeme'ye başvurması üzerine cezası 1988'de ömür boyu hücre hapsine çevrildi. Ağustos 1993'te çıkarılan genel afla serbest bırakıldı, 1996'da kalp krizi geçirerek öldü. Bokassa'nın 17 karısı ve 50 çocuğu vardı.

Siyasi görevi
Önce gelen:
David Dacko
Orta Afrika Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
1966 - 1976
Sonra gelen:
İmparatorluk ilan edildi
Önce gelen:
Önce gelen yoktur.
Orta Afrika İmparatoru
1976 - 1979
Sonra gelen:
David Dacko
(Cumhurbaşkanı)