Irak-Suriye sınırı
Irak-Suriye sınırı, Suriye ile Irak arasındaki sınırdır ve toplam 599 kilometre (372 mi) uzunluktadır. Yukarı Mezopotamya ve Suriye çölü boyunca, güneybatıda Ürdün ile olan üçlü noktadan kuzeydoğuda Türkiye ile olan üçlü noktaya kadar uzanır.[1]
Açıklama değiştir
Batıda Ürdün ile üç noktadan başlayan33°22′29″N 38°47′37″E / 33.3747°K 38.7936°D, ilk bölüm Ürdün-Suriye sınırının doğu bölümünü oluşturan uzun düz çizginin devamı niteliğindedir. Sınır daha sonra Fırat nehri ve El-Kaim sınır kapısı çevresinden kayarak, bir dizi kısa düz hat üzerinden kuzeye ve ardından kuzey-doğuya Dicle Nehri'ne doğru ilerler. Dicle daha sonra Habur Çayı ile birleştiği noktada, Türkiye üçlü noktasına kadar sınırın 3-4 millik kısa bir bölümünü oluşturur.37°06′22″N 42°21′26″E / 37.1060°K 42.3572°D .
Tarih değiştir
20. yüzyılın başında, Osmanlı İmparatorluğu şimdiki Suriye ve Irak'ı kontrol ediyordu.[2] Birinci Dünya Savaşı sırasında İngiltere tarafından desteklenen bir Arap İsyanı, Osmanlıları Ortadoğu'nun çoğunluğundan çıkarmayı başardı. İngiliz-Fransız ortak yapımı Sykes-Picot Anlaşması neticesinde İngiltere, 1920'de Irak Mandası altında örgütlediği Musul, Bağdat ve Basra'daki Osmanlı vilayetlerinin kontrolünü ele geçirdi ve Fransa, Suriye üzerinde bir manda kurdu.
1920-1923 arasındaki dönemde Fransa ve İngiltere toplu olarak Paulet-Newcombe Anlaşması adıyla bilinen bir dizi anlaşma imzaladı. Bu anlaşma ile Sykes – Picot Anlaşması'nda A bölgesi olarak tasarlanan bölüme bir düzenleme ile modern Ürdün-Suriye ve Irak-Suriye sınırları yaratıldı.[2] 1932'de, Milletler Cemiyeti'nin komisyon incelemesinin ardından sınırlar sonuçlandırıldı.[3]
2003'teki Irak Savaşı'nın başlangıcından bu yana, sınır bölgesi istikrarsız hale geldi ve istikrarsızlık 2011'den beri devam eden Suriye İç Savaşı nedeniyle şiddetlendi.[4] Her iki taraftaki sınır bölgesinin çoğu, birkaç yıl boyunca Irak ve Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) bir parçasıydı, ancak kuzey kısmı Kürt kontrolü altında kaldı ve Rojava ile Irak Kürdistanı arasındaki sınırı oluşturdu.[5] O zamandan beri İslam Devleti, Suriye tarafında Rojava ve Suriye hükümeti ile Irak tarafında ise Kürdistan Bölgesel Yönetimi ve Irak hükümeti tarafından kontrol edilen sınırın kontrolünü kaybetti.
Sınır geçişleri değiştir
Suriye ile Irak arasında üç resmi sınır kapısı[6] ve bir geçici geçiş var:
- Eş-Şaddadah - Musul yolu üzerindeki Rabia sınır kapısı, en kuzeydeki resmi geçiştir .
- Suriye'deki Ebu Kamal ile Irak'taki El Kaim arasındaki El Kaim sınır kapısı. Geçit, Suriye İç Savaşı ve Irak İç Savaşı nedeniyle sekiz yıllık kapanmanın ardından 30 Eylül 2019'da yeniden açıldı.[7] Sınır kapısının yeniden açılmasından bu yana, İran destekli milis Kata'ib Hizbullah - Halk Seferberlik Birlikleri'ne bağlı bir grup - sınırın Irak tarafında önemli bir askeri ve güvenlik rolü oynadı.[8][9]
- Suriye'de el-Tanf olarak bilinen El-Velid sınır kapısı, Enbar İli'nin Rutbe İlçesi'nde, Irak'ın en batı noktası ve Ürdün'ün en kuzeydoğu noktası, çöl Badia bölgesinde yer almaktadır. Şam ile Bağdat arasındaki karayolu üzerinde ana sınır kontrol noktası olarak hizmet vermektedir. El-Tanf kontrol noktası, Humus eyaletinde, sınırın Suriye tarafındadır. Orada her iki tarafta da Filistin mülteci kampları vardır: El-Velid kampı Irak tarafında ve et-Tanf kampı Suriye tarafında. Geçiş IŞİD tarafından Mayıs 2015'te ele geçirildi ve Mart 2016'da geri alındı.[10]
- Semalka Sınır Kapısı, Kürdistan Bölgesel Hükümeti tarafından Suriye İç Savaşı sırasında Irak-Suriye-Türkiye üçlü noktasının 1 km aşağısında ve Irak'taki Fişhabur'un hemen kuzeyindeki bir noktada[11][12] Dicle üzerinde kurulan bir duba köprüdür.
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ CIA World Factbook - Syria, 29 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Nisan 2020
- ^ a b International Boundary Study No. 100 – Iraq-Syria Boundary (PDF), 15 Mayıs 1970, 19 Şubat 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 3 Nisan 2020
- ^ Report of the Commission entrusted by the Council with the Study of the FRONTIER BETWEEN SYRIA AND IRAQ (PDF), League of Nations/United Nations, 10 Eylül 1932, 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 5 Nisan 2020
- ^ The Transformation of the Iraqi-Syrian Border: From a National to a Regional Frontier, Carnegie Middle East Center, 31 Mart 2020, 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 5 Nisan 2020
- ^ Al-Tamimi (26 Eylül 2018). "Islamic State Shifts From Provinces and Governance to Global Insurgency". Global Observatory. 6 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2018.
- ^ "Syrian border crossings". mapaction.org. September 2013. 19 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2016.
- ^ "Iraq reopens Syria crossing in win for mutual ally Iran". Reuters. 30 Eylül 2019. 1 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Rees, Sebastian. (26 September 2019). Iran's Trojan Army: How Iranian Militia Have Merged with Iraq's Popular Mobilisation Forces 8 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved 30 September 2019.
- ^ Frantzman, Seth J. (30 September 2019). Sensitive and Strategic Border Crossing between Iraq-Syria Opens. 24 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved 30 September 2019.
- ^ "Iraqi forces remove Islamic State fighters from vicinity of U.S. base in Syria". Reuters. 17 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2017.
- ^ "US welcomes opening of border between Rojava and Iraqi Kurdistan". ARA News. 10 Haziran 2016. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2016.
- ^ "Business booming in Rojava after outlet opened with Kurdistan Region". Kurdistan24. 22 Nisan 2017. 28 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar değiştir
- Kathy Gilsinan, The Many Ways to Map the Islamic 'State' 23 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Atlantic, 27 Ağustos 2014.