Vikipedi

Haşdi Şabi

Irak hükûmeti destekli paramiliter terör örgütü

Haşdi Şabi (Arapça: الحشد الشعبي, "el-Haşdi eş-Şabi") veya Türkçe adıyla Halk Seferberlik Güçleri Irak'ta faaliyet gösteren İran destekli paramiliter bir gruptur.[41] Resmi ve yasal olarak Irak Silahlı Kuvvetleri'nin bir parçası olmasına ve doğrudan başbakana bağlı olmasına rağmen,[42] Haşdi Şabi liderleri devlet kontrolünden bağımsız hareket etmekte ve gerçekte İran'ın dini lideri Ali Hamaney'e hesap vermektedir.[9][43][44] Haşdi Şabi, neredeyse tamamı İran destekli olan ve açıkça Hamaney'e bağlılık yemini eden yaklaşık 67 Şii silahlı gruptan oluşuyor.[45][46] Haşdi Şabi Genelkurmay Başkanı Abdulaziz Ebu Fedek, Haşdi Şabi'nin emirleri Hamaney'den aldığını açıkça beyan etmiştir.[47] Haşdi Şabi Genel Başkanı Falih El-Feyyad, İran'ın talimatlarını Irak'ta uygulamak ve İran'ın milisler üzerindeki etkisini güçlendirmek için İran Devrim Muhafızları ile işbirliği yapıyor. Haşdi Şabi 2014 yılında kuruldu ve Irak İç Savaşı sırasında Irak ve Şam İslam Devleti'ne karşı neredeyse her büyük çatışmalarda yer aldı.[48] Aralık 2016'da Irak Temsilciler Meclisi, Haşdi Şabi'nin yasal statüsünü tanımlayan ve tüm Haşdi Şabi gruplarını kapsayan resmi bir hükümet kurumu olan Halk Seferberlik Komisyonu'nu kuran bir yasayı kabul etti.[49]

Haşdi Şabi
قوات الحشد الشعبي
Kuruluş15 Haziran 2014 (2014-06-15)-günümüz[1]
Bağlılık İran (İDMO)[a]
Lider(ler)Ali Hamenei[b][7]
Genel BaşkanFalih El-Feyyad
Genelkurmay BaşkanıAbdulaziz Ebu Fedek
Merkez(ler)Bağdat, Irak
İdeolojiŞii İslamcılık
Humeynizm[8]
Velayet-i fakih[8]
İran milliyetçiliği[9]
Sünnilik karşıtlığı[10][11]
Batı karşıtlığı[12]
LGBT karşıtlığı[13]
Siyasi yelpazeSağ[2]
Büyüklük60,000 (2014)[2]
230,000 (2022'de iddia edildi)[14]
MüttefiklerDevlet müttefikleri

Devlet dışı müttefikler

Rakip(ler)Devlet rakipleri

Devlet dışı rakipler

Çatışma(lar)
Terör örgütü olarak tanımlayanlarBazı gruplar:
İnternet sitesial-hashed.gov.iq

Haşdi Şabi'nin Şii fraksiyonuna mensup ana gruplarının birçoğunun kökeni, daha önce Irak'ta ABD ve Koalisyon güçlerine karşı isyanda ve Sünni Cihatçı ve Baasçı isyancılara karşı mezhep çatışmasında savaşan İran destekli Şii gruplar olan “Özel Gruplar”'a dayanıyor. Haşdi Şabi içindeki İran yanlısı örgütler arasında Bedir Örgütü, Asa'ib Ehl el-Hak, Kataib Hizbullah, Kataib el-İmam Ali, Saraya Horasan vb. gruplar bulunmaktadır.[50] Irak'ın önceki başbakanlarından Haydar el-İbadi'nin “Halk Seferberliği savaşçılarının durumunu uyarlamak için düzenlemeler” yayınlayan o zamanki başkomutanı tarafından 2018'in başlarında tamamen yeniden düzenlendikten sonra yeni Irak Cumhuriyet Muhafızları olarak adlandırıldı.[51]

Haşdi Şabi bünyesindeki gruplar, aralarında ABD, Birleşik Arap Emirlikleri ve Japonya'nın da bulunduğu bazı devletler tarafından terörist grup olarak tanımlanıyor ve mezhepsel şiddeti teşvik etmek,[52][53] Iraklı Sünnilere yönelik etnik temizlik ve yerinden etme eylemleri gerçekleştirmek,[54][55][56] adam kaçırma, zorla kaybetme, katliam, yargısız infaz ve Enbar, Selahaddin ve Diyala'daki köylerin yıkımı gibi savaş suçları işlemek ve özünde soykırım olarak tanımlanan Sünni karşıtı saldırılar yürütmekle suçlanıyor.[57][58][59][60] 2019-2021 Irak protestoları sırasında İran yanlısı gruplar, çok sayıda protestocu ve aktivistin öldürülmesi ve yaralanmasından sorumlu olmakla suçlandı.[61] İran yanlısı Haşdi Şabi grupları da Sistani ve Sadr yanlısı Haşdi Şabi gruplarına karşı savaştı ve artan rekabetleri 2022'de şiddetli çatışmalara dönüştü.[62][63] İran destekli Haşdi Şabi grupları 2020'den bu yana Irak İslami Direnişi adı altında Amerikan güçlerine ve bölgedeki müttefiklerine karşı saldırılar düzenledi.[64][65][66][67][68][69]

Notlar

değiştir
  1. ^ Haşdi Şabi, liderleri ve içindeki gruplar açıkça İran hükümetine ve İran'ın dini liderine bağlılık yemini ettikleri için büyük ölçüde İran'ın vekilidir.[2][3][4][5]
  2. ^ Fiili otorite; neredeyse tüm Haşdi Şabi grupları İran Dini Lideri Ali Hamanei'den emir almakta ve ona bağlılık yemini etmektedir.[6]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ al Khadimi, Mustafa (12 March 2015). "Will Sistani be able to control popular mobilization forces?". Al-Monitor. 13 March 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 March 2015. 
  2. ^ a b c "The Popular Mobilization Forces and Iraq's Future". Carnegie Endowment for International Peace (İngilizce). 11 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2024. 
  3. ^ "Institute for the Study of War". Institute for the Study of War (İngilizce). 25 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2024. 
  4. ^ "A Look at Iraq's Competing Shiite Armed Factions and Parties, Many Iran-Aligned". Voice of America (İngilizce). 18 Şubat 2024. 3 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2024. 
  5. ^ Qaed, Anas Al (9 Haziran 2023). "Iraq's PMF Wants to Be Iran's IRGC". Gulf International Forum (İngilizce). Erişim tarihi: 26 Haziran 2024. 
  6. ^ "The Future of Iraq's Popular Mobilization Forces". Carnegie Endowment for International Peace (İngilizce). 20 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025. 
  7. ^ "Iraqi PMF Chief of Staff Commits to Fulfill Iranian Supreme Leader's Plans | The Washington Institute". www.washingtoninstitute.org (İngilizce). 16 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025. 
  8. ^ a b "UNHCR Web Archive". webarchive.archive.unhcr.org. 27 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2024. 
  9. ^ a b "The Leadership and Purpose of Iraq's Popular Mobilization Forces". Institute for the Study of War (İngilizce). 19 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025. 
  10. ^ Abdulrazaq, Tallha (5 Ocak 2023). "The Iraq Report: Missing Sunnis an admission of 'war crimes'". The New Arab (İngilizce). 3 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2024. 
  11. ^ "2.2. Sunni Arabs". European Union Agency for Asylum (İngilizce). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2024. 
  12. ^ "Part 2: Pro-Iran Militias in Iraq". Wilson Center. 27 Nisan 2018. 16 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2018. 
  13. ^ "Militants use social media to lure, kill gay Iraqi men". 24 Eylül 2016. 31 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  14. ^ "The Iraqi militias are copying their overmighty cousins in Iran". The Economist. 8 Haziran 2023. ISSN 0013-0613. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2023. 
  15. ^ "Archived copy" (PDF). 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020. 
  16. ^ "10 معلومات قد لا تعرفها عن قوات الباسيج الإيرانية". 28 Nisan 2019. 16 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2020. 
  17. ^ Azizi, Hamidreza (3 Nisan 2022). "Integration of Iran-backed armed groups into the Iraqi and Syrian armed forces: implications for stability in Iraq and Syria". Small Wars & Insurgencies. 33 (3). doi:10.1080/09592318.2021.2025284. ISSN 0959-2318.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  18. ^ "These Funky North Korean Guns Are Turning Up Everywhere". War is Boring. 1 Aralık 2016. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi – Medium.com vasıtasıyla. 
  19. ^ "المالكي يكشف تفاصيل جديدة عن سقوط الموصل ويسمي دولتين "فتحت الخزين" - اوروك نيوز". 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020. 
  20. ^ "The Militia-Russia Love Affair: April 2023 Update". The Washington Institute. 26 Nisan 2023. 9 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  21. ^ "Syrian rebel leader urges Iraq to keep Hashd al-Shaabi factions out of Syria". Reuters. 5 Aralık 2024. 6 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  22. ^ "المهندس يكشف دور ايران وحزب الله بدعم العراق ويتحدث عن القتال بسوريا". 11 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2020. 
  23. ^ "المالكي وصناعة مليشيات العراق.. دور أساسي يكشفه أحد المنشقين | الخليج أونلاين". 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021. 
  24. ^ "تنسيق بين قسد والميليشيات العراقية على الحدود السورية (فيديو)". أورينت نت. 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2020. 
  25. ^ "الحشد الشعبي يكشف حقيقة ارساله قوات خاصة للمشاركة في حرب اليمن". 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021. 
  26. ^ "Baghdad, Erbil to finalize new Sinjar security plan". 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020. 
  27. ^ "Iraq Blasts Alleged Israeli Air Strike in Syria on Forces 'Fighting ISIS'". Haaretz. 19 Haziran 2018. 21 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2018. 
  28. ^ "Saudi Arabia's Iraqi strategy: securing the northeastern flank". Aspenia Online (İngilizce). 31 Mart 2021. 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2025. 
  29. ^ "Houthis in Iraq seen with militia boss threatening Saudi Arabia". FRB-I (İngilizce). 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2025. 
  30. ^ "Anger at Iran and loyal PMF triggers clashes with army and civilians in Karbala". AW (İngilizce). 6 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025. 
  31. ^ Kittleson, Shelly. "Iraqi militias head home after Syrian regime collapses". The New Arab (İngilizce). 11 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2025. 
  32. ^ ""الطريقة النقشبندية بالعراق":جيش الطريقة حمي أهل السنة من إرهاب ميلشيات الحشد الشعبى". امان. 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2020. 
  33. ^ < "سليماني يقود "الحشد الشعبي" على الحدود العراقية – السورية - صحيفة الاتحاد". Al-Ittihad. 
  34. ^ Rivera, Esteban (4 Haziran 2019) [15 November 2014]. "Syrian Islamic Front (Syria)". Flags of the World. CRW Flags. 28 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2020. 
  35. ^ "بالصور..اكتشاف أنفاق خلال حملة ضد الرايات البيض في طوزخورماتو - قناة العالم الاخبارية". www.alalam.ir. 8 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2022. 
  36. ^ "Ansar al Islam claims first attack in Iraq since 2014 | FDD's Long War Journal". 31 Ekim 2019. 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2020. 
  37. ^ "Beware Iran's 'Axis of Resistance' | People's Mojahedin Organization of Iran (PMOI/MEK)". 31 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021. 
  38. ^ Lawrence, John (26 Mayıs 2015). "Iraq Situation Report: May 23–25, 2015". understandingwar.org. Institute for the Study of War. 3 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2015.  See paragraph 5 of the report.
  39. ^ "مجلس الوزراء يعتمد قائمة التنظيمات الإرهابية. | WAM". 17 Kasım 2014. 17 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  40. ^ "カタイブ・ヒズボラ（KH） | 国際テロリズム要覧（Web版） | 公安調査庁". 2 Mart 2019. 2 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  41. ^ Science, London School of Economics and Political. "Iraq's Popular Mobilisation Forces". London School of Economics and Political Science (İngilizce). 1 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2024. 
  42. ^ Suadad, al-Salhy. "Iraq: Row over the Hashd al-Shaabi reveals cracks in the pro-Iran coalition". Middle East Eyes. 12 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2023. "Prime Minister Mohammed Shia al-Sudani is the supreme commander of the Popular Mobilisation Forces and all the armed forces… We obey his orders," Fayyadh said. 
  43. ^ Bivins, Alyssa (4 Nisan 2023). "The Political Logic Behind Iraq's Fragmented Armed Forces". MERIP (İngilizce). 5 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2024. 
  44. ^ "Operation Inherent Resolve" (PDF). Classified Appendix. 2018. 
  45. ^ "Islamic State: The caliphate strikes back". The Economist. 23 Mayıs 2015. 26 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2015. 
  46. ^ Multiple sources:
  47. ^ "Iraqi PMF Chief of Staff Commits to Fulfill Iranian Supreme Leader's Plans | The Washington Institute". www.washingtoninstitute.org (İngilizce). 10 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2025. 
  48. ^ El-Ghobashy, Tamer; Salim, Mustafa (15 Aralık 2017). "Top Iraqi Shiite cleric calls for scaling back militia influence, backing prime minister". Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. 17 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2017. 
  49. ^ "PMC law of 2016". Ministry of Justice. 10 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  50. ^ Derszi-Horvath, Gaston, Saleh, Andras, Erica, Bahra (16 Ağustos 2017). "Who's Who: Quick Facts About Local and Sub-State Forces". Global Public Policy Institute. 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  51. ^ O'Connor, Tom (9 Mart 2018). "Iran-backed militias officially join Iraqi military and threaten U.S. troops". Newsweek. 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2020. 
  52. ^ al-Khadhimi, Mustafa (22 Aralık 2014). "Iraqi volunteers' victories don't justify atrocities". Al-Monitor. 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  53. ^ "Iraq's Abadi in high-stakes plan to rein in Iranian-backed militias". The Jerusalem Post. 4 Ocak 2018. 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  54. ^ "1.2. Popular Mobilisation Forces and Tribal Mobilisation Militias | European Union Agency for Asylum". euaa.europa.eu (İngilizce). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2025. 
  55. ^ Pregent, Michael Weiss, Michael (23 Nisan 2025). "The U.S. Is Providing Air Cover for Ethnic Cleansing in Iraq". Foreign Policy (İngilizce). 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2025. 
  56. ^ Hassan, Hassan (8 Mart 2015). "Win or lose Tikrit, Isis can only be defeated in Iraq by the Sunni". The Observer (İngilizce). ISSN 0029-7712. Erişim tarihi: 27 Mart 2025. 
  57. ^ Abdulrazaq, Tallha. "The Iraq Report: Missing Sunnis an admission of 'war crimes'". The New Arab (İngilizce). 26 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2025. 
  58. ^ "GICJ Report - Fallujah: Inside the Genocide". www.gicj.org (İngilizce). 19 Şubat 2020. 25 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2025. 
  59. ^ "Sectarian cleansing rears its ugly face again in Iraq". Arab News (İngilizce). Erişim tarihi: 27 Mart 2025. 
  60. ^ "Iran's attempted genocide of the Sunni Arabs". Middle East Monitor. 9 Aralık 2016. 10 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2025. 
  61. ^ Multiple sources:
  62. ^ Mansour, A Jabar, Renad, Faleh (28 Nisan 2017). "The Popular Mobilization Forces and Iraq's Future". Carnegie Middle East Center. 5 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  63. ^ Berg, Bateman, Raffi, Tom (30 Ağustos 2022). "Iraq: At least 23 dead amid fighting after Moqtada al-Sadr quits". BBC News. 30 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  64. ^ Multiple sources:
  65. ^ Dana Taib Menmy; Oliver Mizzi (8 Kasım 2023). "Who is the Islamic Resistance in Iraq, the mysterious group attacking US and Israeli targets over Gaza?". The New Arab. 10 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  66. ^ "Iran Update, November 3, 2023". Institute for the Study of War. 3 Kasım 2023. 4 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023. 
  67. ^ "Institute for the Study of War". Institute for the Study of War (İngilizce). 25 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2024. 
  68. ^ "A Look at Iraq's Competing Shiite Armed Factions and Parties, Many Iran-Aligned". Voice of America (İngilizce). 18 Şubat 2024. 19 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2024. 
  69. ^ Qaed, Anas Al (9 Haziran 2023). "Iraq's PMF Wants to Be Iran's IRGC". Gulf International Forum (İngilizce). 26 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2024. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Haşdi_Şabi&oldid=35277810" sayfasından alınmıştır