Vikipedi

Hannah Fry

İngiliz matematikçi, yazar, öğretim görevlisi, radyo ve tv sunucusu, popüler bilim anlatıcısı

Hannah Fry (d. 21 Şubat 1984)[1] İngiliz matematikçi, yazar, öğretim görevlisi, radyo ve televizyon sunucusu, podcast yapımcısı, konuşmacı ve popüler bilim anlatıcısı. UCL İleri Mekansal Analiz Merkezi'nde Şehirlerin Matematiği Profesörüdür.[3] Kişilerarası ilişkiler ve flört etme gibi insan davranış kalıplarını ve matematiğin bunlara nasıl uygulanabileceğini incelemektedir.[4][5] Ayrıca Fry 2019'da Royal Institution Christmas Lectures (Kraliyet Enstitüsü Noel Dersleri)'ni vermiştir.

Hannah Fry
Fry, 2017
Doğum21 Şubat 1984 (40 yaşında)[1]
Harlow, İngiltere
VatandaşlıkBirleşik Krallık
Mezun olduğu okul(lar)University College London (UCL)
Ödüller
Resmî siteResmî site Vikiveri ögesini düzenle
Kariyeri
DalıMatematikçi, yazar, öğretim görevlisi, radyo ve televizyon sunucusu, podcast yayıncısı, konuşmacı ve bilim anlatıcısı
TezA study of droplet deformation (2011)
Doktora
danışmanı		Frank T. Smith
Doktora öğrencileriStephen Ashley Tench[2]

İlk yılları ve eğitimi

değiştir

Fry, İngiliz bir fabrika işçisi babanın ve İrlandalı ev hanımı bir annenin 3 kızının ortancası olarak dünyaya gelmiştir.[6] Fry, 11 yaşlarındayken annesi, yaz tatilinde her gün, matematik kitabının bir sayfasındaki tüm problemleri çözmesini ve sonraki yıl bir sınıf atlamasını sağladı.[6] İngiltere Ware, Hertfordshire'da[7] Presdales Okulu'na devam etti ve buradaki öğretmeni ona matematik okuması için ilham verdi.[8] Ardından University College London (UCL)'den mezun oldu.[9] 2011 yılında Navier–Stokes denklemleri,[10] üzerine bir tez sundu ve UCL Matematik bölümünden doktora derecesi (PhD) aldı.[3][11]

Kariyeri

değiştir

Akademi

değiştir

Fry, 2012 yılında University College London'da öğretim görevlisi olarak atandı. UCL Center for Advanced Spatial Analysis'de, birkaç yıl kıdemli öğretim görevlisi ve ardından doçent olarak çalıştıktan sonra, 2021'de "Şehirlerin Matematiği" bölümüne profesör olarak atandı.

 
Data of Tomorrow konferansında, 2017

TED ve YouTube

değiştir

Bir yıl boyunca Fry her şeye "evet" demeye karar verdi ve bu da onun stand-up komedi, bir TED Konuşması ve televizyon çalışması yapmasını sağladı.[12]

30 Mart 2014'te Fry, TEDxBinghamtonUniversity'de[13] The Mathematics of Love başlıklı bir TED konuşması yaptı ve Ağustos 2020 itibarıyla 5,2 milyondan fazla izlendi.[14] İstatistiksel ve veri-bilimsel modelleri flört, seks ve evliliğe uyguladığı Aşkın Matematiği: Modeller, Kanıtlar ve Nihai Denklem Arayışı (The Mathematics of Love: Patterns, Proofs, and the Search for the Ultimate Equation) adlı kitabı, Simon ve Schuster tarafından TED Kitapları altında yayınlanarak Şubat 2015'te basılmıştır.[10][15] Ayrıca Fry, Brady Haran tarafından yönetilen bir YouTube matematik kanalı olan Numberphile için birkaç videoda yer aldı.[16] Ayrıca The Numberphile Podcast isimli podcastte de yer aldı.[17]

Radyo ve televizyon

değiştir

Fry, Computing Britain (2015, 12 bölüm)[18] ve 2023'te 21. serisi yayınlanan The Curious Cases of Rutherford & Fry dahil olmak üzere Birleşik Krallık'taki BBC Radyo 4'te düzenli olarak program sunmaktadır.[19] Aynı zamanda 2015'te, BBC Four'da Ada Lovelace'ın biyografi filmini sundu.[20] 2016'da aynı kanal için Peter Snow ile birlikte trenler ve tren gözlemciliği ile ilgili üç bölümlük bir dizi olan Trainspotting Live programını sundu.[21][22] Bir BBC Two dizisi olan City in the Sky’da Fry, havacılık lojistiği konusunu anlattı.[23] Ayrıca BBC Four'da verilerin tarihini ve insan üzerindeki etkisini inceleyen The Joy of Data programına ev sahipliği yaptı.[24][25] 2016'daki bir başka başarısı da BBC Two için Horizon dizisinin Dr Xand van Tulleken ile birlikte How to Find Love Online başlıklı bir bölümüne ev sahipliği yapmasıydı.[26][27]

2017'de, Horizon'un "Gelecek Hakkında Bilmen Gereken 10 Şey" başlıklı bölümünü sundu.[28]

2020'de BBC Four'da matematiksel kavramları araştıran üç bölümlük bir dizi olan Magic Numbers’ı sundu.[29] BBC bilim programı Tomorrow's World adlı 90 dakikalık, bir kereye mahsus özel bir şovun yanı sıra şovun orijinal programından dört sunucuya ev sahipliği yaptı: Maggie Philbin, Howard Stableford, Judith Hann ve Peter Snow.[30]

2019'da Fry, Dünya'nın tek bir günde nasıl değiştiğini ve bu günlük değişikliklerin insan varlığı için nasıl gerekli olduğunu araştıran A Day in the Life of Earth başlıklı bir BBC Four programı sundu.[31] Fry ayrıca, son kullanma tarihleri ve bunların dünyadaki gıda atıkları, mikroplastikler üzerindeki etkileri ve insan gıda arzı ile gıda tüketiminin çevre üzerindeki etkisi de dahil olmak üzere bir dizi konuyu kapsayan The Honest Supermarket başlıklı bir Horizon bölümünün ortak sunuculuğunu yaptı.[32] Günlük hayatı kontrol eden gizli sayılar, kurallar ve kalıplar üzerine Royal Institution Christmas Lectures'ın[33] Secrets and lies başlıklı 2019 edisyonunu sundu; üç ders halinde BBC Four'da yayınlandı.[34]

2020'de Fry, BBC Two'da Michael Mosley ile birlikte The Great British Intelligence Test ve Coronavirus Special – Part 2 adlı programları birlikte sundu.[35][36] BBC için COVID-19 ve ilgili pandemilerin arkasındaki matematiği açıklayan başka programlar sundu.[37]

2021'de Fry, BBC Radio 4'te The Life Scientific programında konuk röportajcıydı.[38]

2022'de Fry, ilk bölümü 15 Nisan 2022'de BBC One'da yayınlanan Have I Got News for You adlı programın panelistiydi.

Temmuz 2022'de, İngiliz nüfusunun bir kısmının COVID-19'a karşı neden aşısız kaldığını araştırdığı BBC Two belgeseli Unvaccinated adlı programı sundu.[39]

Yazılar

değiştir

Fry üç kitap yazmıştır. İlki, Aşkın Matematiği: Kalıplar, Kanıtlar ve Nihai Denklemin Arayışı (The Mathematics of Love: Patterns, Proofs, and the Search for the Ultimate Equation) (2015), kabaca aşağıdakilere göre sekreter problemi'nin bir biçimi olan ve potansiyel ortakların ilk üçte birinin reddedilmesi gerektiğini söyleyen "%37 kuralını" içerir. İkincisi, Noel Baba'nın Tartışılmaz Varlığı (The Indisputable Existence of Santa Claus) (2016 yılında diğer matematikçi olan Thomas Oléron Evans ile birlikte yazılmıştır), Noel ile ilgili Noel ağacıların dekorasyonu, Monopolyde kazanma ve Kraliçe'nin Noel mesajı'nın kelime dağarcığını Snoop Dogg'un lirikleriyle karşılaştırmak gibi çeşitli konuları ve matematiğin bunlara nasıl dahil edilebileceğini tartışır.[9] Üçüncü kitabı Merhaba Dünya: Algoritmalar Çağında İnsan Olmak (Hello World: Being Human in the Age of Algorithms) (2018) (yeniden adlandırıldı ve aynı yıl Merhaba Dünya: Makine Çağında İnsan Olmak ('Hello World: How to be Human in the Age of the Machine) olarak yeniden basıldı.), hayatları etkileyen algoritmaların etkisine göz atar.[40]

Fry, matematiğin "sıkıcı" olduğu ve çalışmaya değmediği klişesini yıkmaya çalıştı. Konunun zor olduğunu kabul etse de, kitaplarındaki materyaller gibi insanların ilişki kurabileceği hikâyeler kullanarak konuyu şekillendirmenin mümkün olduğuna inanmaktadır.[8]

Yayınları

değiştir

Ödüller ve onurlandırılması

değiştir

2013 yılında Fry, UCL "Provost's Public Engager of the Year" ödülünü kazandı.[41] Ödül, UCL personelinin ve öğrencilerinin üniversiteyi görünür kılmak için yaptıkları çalışmaları takdir etmektedir. Fry, geniş halk katılımı faaliyetleri portföyüne aday gösterildi.[41]

2018'de Matematik ve Uygulamaları Enstitüsü ve Londra Matematik Topluluğu, Fry'ın "kamuoyunun matematik bilimlerini anlamalarına katkılarından dolayı" o yılki Christopher Zeeman Madalyası kazandığını duyurdu.[42]

2020'de Fry, Merhaba Dünya (Hello World) kitabıyla İtalyan lisansüstü okulu Gran Sasso Bilim Enstitüsü tarafından düzenlenen bir edebi-bilimsel ödül olan Asimov Ödülü'nü kazandı.[43] 2020'de Fry, kurumun 150. yıldönümünde Mühendislik ve Teknoloji Enstitüsü (IET) tarafından onursal üyeliğe layık görüldü.[44]

Kişisel yaşamı

değiştir

Fry, 2014 yılında görücü usulü tanıştıktan sonra spor yazarı olan Phil[6] ile evlendi ve iki kızları var.[1][12]

Ocak 2021'de kendisine rahim ağzı kanseri teşhisi kondu ve sonraki ay radikal histerektomi yapıldı.[45][46]

BBC Two[47] tarafından tedavisi ve kanserin uzun vadeli etkileri (lenfödem dahil) hakkında bir "Horizon" belgeseli yazması istendi, bu belgeselde hastalar ve doktorlar tarafından yapılan tarama ve karar verme süreçlari hakkındaki istatistikleri araştırdı. 60 dakikalık Hannah Fry ile Kanseri Anlamlandırmak ba-şlıklı bu program ilkl kez 2 Haziran 2022'de gösterime girdi.[48]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c Mesure, Susie (27 Kasım 2019). "Hannah Fry, the woman making maths cool". The Times (İngilizce). ISSN 0140-0460. 27 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2020. 
  2. ^ Mathematics Genealogy Project'te Hannah Fry
  3. ^ a b Fry, Hannah. "Dr Hannah Fry". Bartlett Centre for Advanced Spatial Analysis. University College London. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2022. 
  4. ^ Hannah Fry Resmî site  
  5. ^ Is life really that complex?, a TED talk
  6. ^ a b c Fry, Hannah (1 Ocak 2017). "MY STORY". Elle UK. 31 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2022 – PressReader vasıtasıyla. 
  7. ^ "Mathematics Department Speaker – Dr Hannah Fry". Presdales.herts.sch.uk. Presdales School & Sixth Form. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2016. 
  8. ^ a b "Dr Fry, or how to stop pupils worrying and love maths". TES. 6 Aralık 2019. 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  9. ^ a b "In conversation with Hannah Fry". Chalkdust Magazine. University College London. 24 Mart 2015. 24 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2022. 
  10. ^ a b Buchan, Kit (19 Haziran 2016). "Hannah Fry: 'There's a mathematical angle to almost anything'". The Guardian. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2016. 
  11. ^ Fry, Hannah M. (2011). A study of droplet deformation. ucl.ac.uk (PhD tez). University College London. OCLC 829959172. S2CID 110868043EThOS uk.bl.ethos.565231. 20 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2022. 
  12. ^ a b Kelly, Guy (13 Ekim 2020). "Mathematician Hannah Fry on Covid briefings: 'By focusing on numbers we can lose sight of people'". The Telegraph (İngilizce). ISSN 0307-1235. 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2020. 
  13. ^ "TEDx 2014 at Binghamton University". binghamton.edu. 29 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2018. 
  14. ^ Fry, Hannah. "The mathematics of love". ted.com. 14 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020. 
  15. ^ Fry, H. (2015). The Mathematics of Love. TED. Simon & Schuster UK. ISBN 978-1-4711-4179-9. 25 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2022. 
  16. ^ "The Team". Numberphile. 12 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018. 
  17. ^ "Delicious Problems – with Hannah Fry". Numberphile. 3 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ "Computing Britain". BBC. 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2016. 
  19. ^ "BBC Radio 4 - The Curious Cases of Rutherford & Fry". BBC. 1 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2021. 
  20. ^ "Calculating Ada: The Countess of computing". BBC. 17 Eylül 2015. 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2015. 
  21. ^ Debnath, Neela (23 Mayıs 2016). "Trainspotting Live: Who is the host of the new BBC Four show, Dr Hannah Fry?". Daily Express (İngilizce). 3 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2022. 
  22. ^ "Meet the stars of new TV show 'Trainspotting Live'". The Daily Telegraph. 11 Temmuz 2016. 11 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016. 
  23. ^ "City in the Sky". BBC. 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2016. 
  24. ^ "Dr Hannah Fry - The Joy of Data - BBC Four". The Bartlett Centre for Advanced Spatial Analysis (İngilizce). University College London. 20 Temmuz 2016. 22 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  25. ^ "The Joy of Data". BBC Four. 18 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2018. 
  26. ^ "How to Find Love Online, 2016, Horizon". BBC Two. 28 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2018. 
  27. ^ "Dr Hannah Fry's top 5 tips on finding and keeping the love of your life". Research Live (İngilizce). Market Research Society. 16 Mart 2017. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2022. 
  28. ^ "10 Things You Need to Know About the Future". BBC. 19 Haziran 2017. 25 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2017. 
  29. ^ "BBC Four – Magic Numbers: Hannah Fry's Mysterious World of Maths". BBC. 25 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2019. 
  30. ^ Conlan, Tara (3 Kasım 2018). "BBC to reboot Tomorrow's World for one-off live special". The Guardian. 3 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  31. ^ "BBC Four – A Day in the Life of Earth". BBC. 3 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019. 
  32. ^ "BBC Two – Horizon, 2019, The Honest Supermarket: What's Really in Our Food?". BBC. 30 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2019. 
  33. ^ "Christmas Lectures 2019: Secrets and lies". Royal Institution. 5 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2019. 
  34. ^ "Royal Institution Christmas Lectures". BBC Four. 22 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2019. 
  35. ^ "Horizon, 2020, The Great British Intelligence Test". BBC Two (İngilizce). 6 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020. 
  36. ^ "Horizon, 2020, Coronavirus Special – Part 2". BBC Two (İngilizce). 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020. 
  37. ^ "Can maths help us to beat the coronavirus?". BBC World Service. 6 Mart 2020. 13 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2020. 
  38. ^ "Hannah Fry on the power and perils of big data". The Life Scientific. § 243. 7 Eylül 2021. BBC Radio 4. 9 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2021. 
  39. ^ "BBC announces new documentary, Unvaccinated, with Professor Hannah Fry". BBC Media Centre. 8 Temmuz 2022. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022. 
  40. ^ "Hello World: Being Human in the Age of Algorithms". American Physics Society. 13 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2020. 
  41. ^ a b "Dr Hannah Fry wins Provost's Public Engager of the Year award". The Bartlett Centre for Advanced Spatial Analysis. UCL. 1 Şubat 2013. 19 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2019. 
  42. ^ "Hannah Fry is awarded 2018 Christopher Zeeman Medal". IMA. 9 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2018. 
  43. ^ "Quinta edizione - premio Asimov" (İtalyanca). 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2020. 
  44. ^ "IET announces 16 Honorary Fellows to mark 150th year". Theiet.org (İngilizce). 27 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  45. ^ Lewis, Isobel (2 Haziran 2022). "Hannah Fry on making a Horizon documentary about her cancer". The Independent (İngilizce). 2 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2022. 
  46. ^ Haran, Brady (29 Mayıs 2022). "The Orchid Room and Cancer (with Hannah Fry)". Numberphile Podcast (İngilizce). 29 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2022 – YouTube vasıtasıyla. 
  47. ^ "Curious Films preps BBC2 Hannah Fry documentary". Televisual. 26 Nisan 2022. 26 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2022. 
  48. ^ "BBC Two - Horizon, 2022, Making Sense of Cancer with Hannah Fry". BBC (İngilizce). 29 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2022. 

Dış bağlantılar

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta Hannah Fry ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hannah_Fry&oldid=33807449" sayfasından alınmıştır