Vikipedi

2020 İran'daki Azerbaycan'a destek eylemleri

(Güney Azerbaycanlıların 2020'de Azerbaycan'a destek eylemleri sayfasından yönlendirildi)

2020 İran'daki Azerbaycan'a destek eylemleri 2020'deki Tovuz Çatışmaları ve İkinci Karabağ Savaşı sonrasında Güney Azerbaycanlıların Azerbaycan'a destek, İran ve Ermenistan'a karşı eylemleridir.

Birçok kentte gösteriler engellendi. 10'dan fazla şehirde gerçekleşen eylemlere güvenlik güçleri müdahale ederek eylemi dağıttı ve eylemcileri gözaltına aldı. Eyleme katılanlar Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerine desteklerini göstererek, Ermenistan ve İran aleyhine sloganlar attı. Gözaltına alınan yüzlerce vatandaşın arasında kadınlar, yaşlılar ve çocuklar da vardı. Birçoğu gözaltı sırasında şiddete maruz kaldı. Gösterilerin dağıtılması sırasında bir kısmı cezaevinde işkence gördü ve dövüldü. Görme engelli Seccad Colani tutuklandığı sırada dövüldü ve burnu kırıldı. Tebriz'de gözaltına alınan Fatma İbrahimzade, 13 yaşındaki kızı Kövser Nemati'nin önünde sorguya çekildi ve işkence gördü. Erdebil'de tutuklanan 74 yaşındaki Perviz Siyabi, cezaevinde darp edildi. Eyleme katılanların çoğu da kırbaçlandı. İnsan hakları savunucuları Jala Tebrizli ve Şahin Xiyavlı'ye göre mahkemelerin bu cezayı vermelerindeki amaç milli aktivistlerin onurunu aşağılamaktı.

Ekim ayında Uluslararası Af Örgütü, Azerbaycanlı milli aktivistlerin İran'ın çeşitli şehirlerinde geniş çaplı tutuklanmasından duyduğu endişeyi dile getirdi ve onların koşulsuz serbest bırakılmasını talep etti. Güney Azerbaycanlı bir grup feminist, Karabağ sorununa ilişkin bir açıklama yaparak, barışın sağlanması için BM kararlarının uygulanmasını ve işgale son verilmesini talep etti. İran'da yaşayan 100 Azerbaycanlı film yönetmeni, Ermenistan'ın Azerbaycan'a yönelik askeri saldırısını kınayarak Karabağ'ın kurtuluşuna destek bildirisi yayınladı. Güney Azerbaycan Şairler ve Yazarlar Birliği organizasyonunda İran'da yaşayan 669 Türk şair, yazar ve bilim adamı Azerbaycan'a destek veren bir açıklama yaptı. Azerbaycan Öğrenci Hareketi de Azerbaycan'a destek bildirisi yayınladı. Öğrenci Hareketi'nin bildirisi, Tebriz, Hemedan, Urmiye, Gilan, Zencan, Erdebil ve Tahran gibi şehirlerdeki üniversitelerde faaliyet gösteren Güney Azerbaycanlıların kurduğu çeşitli öğrenci örgütleri, dergiler ve dernekler tarafından imzalandı.

Azerbaycan Cumhuriyeti'nde yaşayan insan hakları savunucuları, 14 Ekim 2021'de Güney Azerbaycanlı aktivistlerin tutuklanmasına ilişkin BM İnsan Hakları Komitesi, Uluslararası Af Örgütü ve İran'a başvuruda bulundu. Güvenlik güçlerinin eylemler zamanı milli aktivistlere karşı fiziksel güç ve işkence kullanması, onlara yönelik insanlık dışı davranışlarını, ciddi hoşnutsuzluklarını dile getirerek derhal serbest bırakılmalarını talep ettiler.

Tarihçe değiştir

Hem Birinci Karabağ Savaşı sırasında hem de Karabağ'ın işgali sırasında İran'ın Ermenistan'a[1] ve Karabağ'daki sözde rejime yaptığı yardımlara karşı çeşitli protestolar yapılmıştır.[2][3][4] Bu protestolar farklı zamanlarda Azerbaycan vatandaşları tarafından, devlet düzeyinde ya da dünya Azerbaycanlıları ve Güney Azerbaycanlılar tarafından yapılmıştır.[5] Ayrıca Azerbaycan'da farklı zamanlarda yaşanan olaylara güney Azerbaycanlılar da destek verdi. Çoğu zaman bu destek eylemleri durduruldu ve bunlara katılanlar ya tutuklandı, işkence gördü.[6][7]

Birinci Karabağ Savaşı sırasında Tahran Üniversitesi'nin Güney Azerbaycanlı öğrencileri Ermenistan'a karşı protesto yürüyüşü düzenledi. Önce üniversitenin avlusunda toplandılar. Daha sonra üniversiteden ayrılarak Ermeni büyükelçiliği önüne yürümek istediler. Üniversite yönetimi onların gitmesini engellemek için kapıları kapattı. Bunun üzerine öğrenciler üniversitenin kapılarını kırarak Devrim Caddesi boyunca yürüdü. "Azerbaycan yalnız değilsin, biz de varız" ve "Canım gözüm Karabağ, tatlı sözüm Karabağ" yazılı pankartlar taşıdılar. Daha sonra Ermeni büyükelçiliği önüne gelerek işgali kınadılar ve protesto ettiler.

Sonraki yıllarda Güney Azerbaycanlıların yaşadığı bölgelerde Karabağ meselesi sürekli gündemde tutuldu. Haziran 2004'te Ermeni devlet temsilcileri ekonomik işbirliği amacıyla Erdebil'e geldi.[8] Ermenistan heyetinde sözde Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nden temsilcilerin de yer aldığının ortaya çıkması üzerine yerel halk bunu protesto etti.[8] Bu işe yaramayınca insanlar Erdebil'in Serçeşme camisine protetso amacıyla oturdular. Camiye saldıran güvenlik güçleri, kişileri döverek gözaltına aldı.[9] Milli kültür aktivisti Abbas Lisani, dövüldü ve bilincini kaybedene kadar ağzı battaniyeyle örtüldü.[9][10] Bu dövülme sonucunda birkaç kaburga kemiği ve burnu kırılmış, akciğeri ve böbreği hasar görmüştü.[9][10] Daha sonra tutuklanarak 2 gün boyunca bilinmeyen bir yerde tek kişilik hücrede tutuldu.[11][12][13][14] Erdebil Mahkemesinin 7. Dairesi'ne götürüldükten sonra bir ay daha tutuklu kalmasına karar verildi. Bundan sonra Lisani, Erdebil hapishanesinde tek kişilik hücrede tutuldu.[9] Burada defalarca tıbbi yardım başvurusunda bulunmasına ve bunun için açlık grevine girmesine rağmen talebi kabul edilmedi.[9] 22 Temmuz 2004'te 200 milyon riyal kefaletle serbest bırakıldı.[9] Daha sonra "kamu düzenini bozmaktan" 800.000 riyal para cezasına ve 15 kırbaç cezasına çarptırıldı.[9][9][10][15]

Ermenistan başbakanı Nikol Paşinyan, 27 Şubat 2019'da Tahran'daki Ararat spor kompleksinde İrana yaşayan Ermeni toplumuyla bir araya geldi.[16][17] Bu toplantıda "Karabağ Ermenistan'dır ve son" sloganlı pankartla fotoğraf çektirdi.[18][19][20] Daha sonra hem Azerbaycan Cumhuriyeti'nde hem de Güney Azerbaycanlılar arasında buna karşı protestolar oldu.[21][22] 1 Mart 2019'da eylemciler Tahran'daki Ararat spor kompleksinin duvarına "Karabağ Azerbaycan'ın ayrılmaz bir parçasıdır" sloganını yazdı.[23][24]

1 Mart 2019'da Tebriz'de "Tractor" ile "Sepahan" futbol kulüpleri arasında oynanan maçı izlemek için Sulduz'dan gelen Ehsan Ismaildoht, Mehdi Hamzei ve Babek Siyami isimli 3 kişi tutuklandı.[25][26] Bunun nedeni ise Azerbaycan'a destek amacıyla yüzlerine "Karabağ" yazmalarıydı.[25][26] 1 ay 10 günlük tutukluluğun ardından serbest bırakılan Ehsan İsmaildoht, ülkeyi terk ederek daha sonra sırtındaki işkence izlerinin fotoğrafını çekip paylaştı.[22] Maç sırasında stattaki taraftarlar, "Karabağ bizimdir, bizim olacaktır!" sloganları attı.[27][28][29] Ayrıca üzerinde "Karabağ Azerbaycan'ın toprağıdır"[30][31] ve "Karabağ bizimdir, bizim olacaktır!"[32] yazılmış 2 pankart ve Azerbaycan bayrağını kaldırdılar.[33][34][35][36] Maçın ardından pankart ve bayrak asmakla suçlanan 29 Güney Azerbaycanlı stadyumdan çıkarken tutuklandı.[29][34]

2 Mart 2019'da Güney Azerbaycanlı aktivistler tarafından Tahran'daki Ermeni konsolosluğunun duvarlarına "Karabağ Azerbaycan'ın ayrılmaz bir parçasıdır" yazılı broşürler yapıştırıldı.[37][38]

Urmiye'nin "90" futbol kulübü ile Buşehr'in "Şahin" futbol kulüpleri arasında 9 Mart 2019'da oynanan maçta[39][40] ve "Tractor" futbol kulübünün 14 Mart ve 5 Nisan 2019'da Tebriz'de oynanan maçlarında taraftarlar, yasaklara rağmen "Karabağ bizimdir, bizim olacaktır!" sloganlarını kullandılar.[41][42][43]

3 Eylül 2020'de Tahran'da İran Kupası'nın final maçı yapıldı.[44] Tebriz'in "Tractor" futbol kulübünün Tahran'ın "İstiklal" futbol kulübünü mağlup etmesinin ardından galibiyeti kutlayan taraftarlar, Tahran sokaklarında "Karabağ bizimdir, bizim olacak" sloganları attı.[45]

Nisan 2020'de Ermenistan Silahlı Kuvvetleri tarafından işgal edilen Hankendi'de çekilen video görüntüleri Azerbaycan'da protestolara neden oldu.[46] Bu görüntülerde Ermeni aktivistler, İran akaryakıt kamyonlarını filme alarak Hankendi'ye gelişlerini protesto ettiler.[47] Sözde Karabağ rejiminin İran'dan ucuz ve kalitesiz akaryakıt aldığını söylediler. Bunun üzerine Azerbaycan İran'dan resmi soruşturma talep etti. İran ise bu iddiaları reddetti.[48]

Azerbaycan eski Dışişleri Bakanı Tofig Zulfugarov, Haziran 2020'de verdiği röportajda, Rusya'nın Ermenistan'a sağladığı silahların İran üzerinden teslim edildiğini söyledi.[49][50]

İkinci Karabağ Savaşı'nın başlamasının ardından sosyal ağlarda Güney Azerbaycanlıların çektiği video görüntüleri ve fotoğraflar yayıldı.[51][52][53] Bu çekimlerde, Rusya'dan satın alınan silah ve askeri teçhizatın, İran topraklarında bulunan Norduz sınır kapısı üzerinden Ermenistan'a nakledildiği gösterildi.[54] Bu durum güney Azerbaycanlıların protestolarına neden oldu.[55] 29 Eylül'de İran Dışişleri Bakanlığı bu iddiaları reddetti.[56] Daha sonra Azerbaycan'da faaliyet gösteren sitelerde ve televizyonlarda, askeri teçhizatın İran topraklarından Ermenistan'a nakledildiğini gösteren video görüntüler paylaşıldı.[57][58][59] Azerbaycan milletvekili Sabir Rüstemhanlı, İran'ın farklı ülkelerden Ermenistan'a silah nakliyesi yaptığını söyledi.[60] İran Cumhurbaşkanlığı İşleri Dairesi Başkanı Mahmud Vaezi, Azerbaycan Başbakan Yardımcısı Şahin Mustafayev ile yaptığı telefon görüşmesinde iddiaları yalanladı ve bu söylentilerin iki ülke arasındaki ilişkileri bozmayı amaçladığını söyledi.[61][62][63] İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade, 5 Ekim'de Tahran'da düzenlediği basın toplantısında, İran'ın sınırından Ermenistan'a silah ve askeri araç nakledilmesine izin vermediğini belirtti.[64] Daha sonra İran devletine bağlı medya kuruluşları bu konuyla ilgili haberler hazırlayarak, görüntülerde gösterilen kamyonların Ermenistan hükûmetinin daha önce Rusya'dan satın aldığı Kamaz kamyonları olduğunu belirtti.[65][66][67][68] Gösterilen görüntülerde bu araçların sivil değil askeri olduğu görülüyor.[69] Bu programlarda, Ermenistan'a nakledilmek üzere sınırda toplanan 670 askeri kamyon bulunduğu belirtildi.[69][70][71][72]

Tovuz çatışmaları sırasına değiştir

Güney azerbaycanlılar, 12 Temmuz 2020'de başlayan Tovuz çatışmalarının ardından Tebriz, Urmiye, Erdebil, Zencan, Sulduz ve Tahran şehirlerinde Azerbaycan'a destek eylemleri çağrısında bulundu.[73][74][75] Eylem gününden önce İran güvenlik güçleri bu şehirlerdeki milli aktivistlerden bazılarını arayarak, bazılarını tehdit ederek mitinge katılmamalarını talep etti.[76] Mitinge katılanlar ve belirlenen yerlerde toplanan vatandaşlar çok sert tepkiye maruz kalarak dövüldüler, eylem yapmalarına izin verilmedi.[76][77] Buna rağmen birçok şehirde eylemler düzenlendi.[78]

16 Temmuz'da Tebriz'deki Azerbaycan Konsolosluğu önünde yerel halk tarafından Azerbaycan'a destek eylemi düzenlendi.[76][79][80] Eyleme katılanlar, Ermenistan'ın işgal politikasını kınayarak, "Azerbaycan var olsun, istemeyn kör olsun!", "Karabağ bizimdir, bizim olacaktır!" sloganlarını attılar.[81] Eylemde gözaltına alınan Hekime Ahmadi,[82] Yasemen Zafari,[83] Sadullah Sasaniyan,[84] Rahim Sasaniyan ve Mehdi Purali, Ocak 2021'de Tebriz İkinci Ceza Mahkemesi tarafından "kamu düzenini bozmak", "yasadışı toplantılara katılarak kamu düzenini bozmak" ve "memurlara isyan" suçundan 1'er yıl hapis ve 60'ar kırbaç cezasına çarptırıldılar.[85]

16 Temmuz'da Farid Horşidi, Urmiye'deki polis karakoluna çağrıldı. İlk gün serbest kalmasına rağmen bir gün sonra güvenlik güçleri tarafından tekrar gözaltına alınarak Urmiye Merkez Cezaevi'ne götürüldü.[86] Miting gününde Salar Tahir Afşar, Urmiye güvenlik güçleri tarafından çağrıldı ancak emniyet teşkilatının güvenlik departmanı tarafından gözaltına alındı ve tutuklandı.[86] 21 Temmuz'da her biri duruşma gününe kadar 50 milyon tümen kefaletle serbest bırakıldı.[79] Her iki milli aktivist de "İran İslam Cumhuriyeti'ne karşı propaganda yapmak" ve "ulusal güvenlik ve kamu düzenini ihlal etmekle" suçlandı.[87] Ağustos ayında milli aktivist Farid Horşidi, aleyhine delil yetersizliğinden beraat etti.[88] Salar Tahir Afşar 2021'de 3 yıl hapis cezasına çarptırıldı.[89]

16 Temmuz'da Tahran'daki Ermenistan Büyükelçiliği önünde düzenlenen Azerbaycan'a destek eyleminde Hamit Cabbarlı,[76] Hüseyin Şahidi, Hadi Alişi ve Yagub Majidi tutuklanarak Evin Cezaevi'ne götürüldü.[79][90] 20 Temmuz'a kadar akrabalarına nerede tutuldukları söylenmedi.[91] Hüseyin Şahidi, Hadi Alişi, Yagub Mecidi 20 Temmuz'da[92] kefaletle serbest bırakılsa da Hamit Cabbarlı'yı serbest bırakmadılar.[90] Hamit Cabbarlı o gün ailesini aradı ve Evin'in cezaevinde olduğunu söyledi.[91][93] Azerbaycan türkcesinde konuştuğu için gardiyanlar tarafından Farsça konuşması gerektiği söylenmiş ve görüşme kesildi.[79][86][91] Daha sonra iki DAİŞ'liyle aynı hücrede tutuldu.[79][94] 7 gün tutuklu kaldıktan sonra 27 Temmuz'da mahkeme gününe kadar kefalet karşılığında geçici olarak serbest bırakıldı.[95]

İkinci Karabağ Savaşı sırasında değiştir

İkinci Karabağ Savaşı'nın başlamasının ardından İran'da yaşayan Azerbaycanlılar, Tebriz'deki Azerbaycan konsolosluğuna başvurdu.[96] Konsolosluğa başvuran kişiler, bu savaşta gönüllü olarak Azerbaycan'ın yanında savaşmak istediklerini söyledi.[96] Konsolos Aliyannağı Huseynov ise desteklerinden dolayı kendilerine teşekkür etti.[96]

İran'da yaşayan Güney Azerbaycanlılar, Azerbaycan Ordusu'na destek ve İran'ın Ermenistan'a yaptığı yardıma karşı başkent Tahran'ın[51] da aralarında bulunduğu birçok şehirde protesto gösterileri düzenledi.[97][98][99][100] Birçok kentte düzenlenen eylemlerde Azerbaycan bayrağı dalgalandırıldı.[101] Eyleme katılanlar, "Karabağ bizimdir, bizim olacaktır!",[102][103] "Ermenistan'a himayet suçtur, suçtur" sloganları attı.[51][97][104] Ayrıca eyleme katılanlar, Rusya'nın gönderdiği askeri kargonun İran üzerinden Ermenistan'a teslim edilmesine itiraz ederek Norduz sınır kapısının kapatılmasını talep etti.[105][106][107][108] Erdebil, Tebriz, Urmiye, Zencan, Culfa, Elemdar, Hiyav, Keleyber, Maki, Marağa, Merend, Sulduz, Parsabad ve Tahran şehirlerinde yüzlerce Güney Azerbaycanlı protestocu tutuklandılar,[102][109][110][111] dövüldüler ve işkence gördüler.[112][113][114] Polis ve güvenlik güçleri gösteriye biber gazı, plastik mermi ve cop kullanarak sert müdahalede bulundu.[115] Gözaltına alınanların hepsi eylemlerde yakalanmadı.[115] Protestolardan önce veya sonra onlarca Güney Azerbaycanlı milli kültür aktivisti evlerinde veya işyerlerinde tutuklandı.[109][116]

Ekim 2020'de bir grup Güney Azerbaycanlı feminist Karabağ savaşına ilişkin bir açıklama yayınladı.[117] Onlar bu bildiride savaşı kınadılar ve işgale son verilmesinin yanı sıra barışın sağlanmasına yönelik BM kararlarının uygulanmasını talep ettiler.[118][119]

Erdebil değiştir

29 Eylül 2020'de Erdebil şehrinin Ciral parkında halk, Azerbaycan Ordusuna destek ve İran'ın Ermenistan'a yardımını protesto etmek için bir protesto düzenledi.[120][121][122][123] Onlar "Sizin zaferiniz bizim zaferimizdir, Azerbaycan askeri" yazılı pankart açtılar.[124] Eyleme katılanlar İran rejiminin güvenlik güçleri tarafından dövülerek tutuklandı.[125][126][127] Dövüldükten sonra onları bir odaya topladılar. Odaya biber gazı sıkarak daha da mağdur ettiler. Gazın etkisiyle bazı kişilerin yüzlerinin derisi soyuldu.[128] Tutuklananlardan görme engelli Sajjad Colani darp edildi ve burnu kırıldı.[129][130][131]

İkinci Karabağ Savaşı'nın başlamasının ardından o dönemde tutuklu bulunan Güney Azerbaycanlı tanınmış milli kültür aktivisti ve düşünce mahkumu Abbas Lisani'nin yakınlarıyla görüşmesi ve telefonda görüşmesi yasaklandı.[132][133] Bu yasak 13 Kasım'da yeniden getirildi.[134][135] Erdebil Cezaevi'nin 7'nci bölümünde tutuklu bulunan Abbas Lisani, 20 Kasım 2020'de kendisine uygulanan yasakları protesto ederek cezaevi gardiyanlığında 5 saatlik oturma eylemi düzenledi.[136][137] Bu yasakların Erdebil vilayetinin istihbarat dairesi başkanı Nasır Atabati, il yargı genel müdürü ve Erdebil savcısı Seyyid Abdullah Tabatabayi'nin girişimiyle uygulandığı bildirildi.[138] Eylemin ardından Abbas Lisani'nin yakınları tarafından ziyaret edilmesine izin verildi. Ancak telefonla konuşma yasağını kaldırmadılar.[136]

30 Eylül 2020'de Erdebil'deki birkaç milli aktivist, Şeyh Safi'nin türbesi önünde Azerbaycan'a destek amacıyla pankartla fotoğraf çektirdi.[139][140] Taşıdıkları pankartta Latin alfabesiyle "Bu millet arkanızdadir, Azerbaycan ordusu" yazıyor.[139][141][142] Bunun üzerine 1 Ekim 2020'de polis ve güvenlik güçleri Meysem Colani ve Ali Kheirju'nun evine baskın düzenleyerek onları tutukladı.[143] Güvenlik güçleri, Ali Kheirju'nun bahçesinin duvarını aşarak evine baskın düzenledi.[144] Daha sonra kendisini, tutuklanmalarını engellemeye çalışan aile üyelerini ve komşularını dövüp hakaret ettiler.[145][146] Olayın videoya kaydedilerek sosyal ağlarda yayılması, bu görüntülerin halk arasında protestolara neden oldu.[144] Daha sonra Ali Kheirju'nun eşi Afsana Akbarzadeh, kocasının durumunu öğrenmek için Erdebil Savcılığı'nın 10'uncu dairesine başvurdu.[144] Burada Nonahal isimli hakim tarafından hakarete uğradı ve tutuklandı.[139][147][148] Bir gün gözaltında tutulduktan sonra serbest bırakıldı.[149][150] Erdebil güvenlik güçleri o gece Mohsen İsmaili Ağdam ve Samad Nazmi'nin evlerine baskın düzenleyerek onları tutuklamaya çalıştı.[111] Ancak komşularının güvenlik güçlerine direnmesi nedeniyle aktivistleri tutuklamak mümkün olmadı.[111]

Kaynakça değiştir

  1. ^ Şaffer, Brenda (2021). Iran Is More tan Persia Ethnic Politics in the Islamic Republic (PDF) (İngilizce). Vaşinqton: Foundation for Defense of Democracies. s. 37. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ocak 2024. 
  2. ^ Vatanka, Alex (15 Ocak 2013). "Tangle in the Caucasus". Foreign Affairs (İngilizce). ISSN 0015-7120. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2023. 
  3. ^ Rauschenbach, Kyra (7 Ekim 2020). "The Nagorno-Karabakh conflict challenges Iran". Critical Threats (İngilizce). 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  4. ^ Şaffer, Brenda (2020). BAKU DIALOGUES / Iran’s Longstanding Cooperation with Armenia (PDF) (İngilizce). Bakı: ADA. s. 150. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ocak 2024. 
  5. ^ Paşasoy, E. (14 Nisan 2020). "Bakı Tehrana, İran da işğaldakı Qarabağa yardım edir - reaksiya". musavat.com (Azerice). 14 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2023. 
  6. ^ "Həkimə Əhmədi müvəqqəti olaraq sərbəst buraxılıb". Amerika'nın Sesi (Azerice). 6 Ağustos 2020. 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  7. ^ "İran Azərbaycanında tutulan fəalların işgəncəyə məruz qaldığı bildirilir". Amerika'nın Sesi (Azerice). 19 Temmuz 2020. 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  8. ^ a b AzadlıqRadiosu (18 Ocak 2008). "Təbrizdə Ermənistanın konsulluğu açılır". Azadlıq Radiosu (Azerice). 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  9. ^ a b c d e f g h "Iran: Appeal Case: Abbas Lisani – Prisoner of Conscience" (PDF) (İngilizce). Amnesty International. 1 Şubat 2007. 16 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2023. 
  10. ^ a b c "UA 163/06 Incommunicado detention/Fear of torture/Medical concern / Abbas Lisani (or Leysanli) (m), aged 38, activist" (PDF). amnesty.org. 8 Haziran 2006. 9 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  11. ^ "Abbas Lisani barəsində daha bir təhqiqat işi: ali rəhbəri təhqir etmisən". Ayna-Plus.az. 2 Temmuz 2013. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  12. ^ "The Submission of Association for the Human Rights of the Azerbaijani People in Iran (AHRAZ) to theUN's special rapporteur on human rights in Iran Mr. Javaid Rehman". web.archive.org. 23 Nisan 2020. Archived from the original on 23 Nisan 2020. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023. 
  13. ^ "اذعان نماينده تبريز به اعتصاب غذای فعال آذربايجانی". bbc.com (Farsça). 30 Ocak 2007. 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023. 
  14. ^ "Abbas Lisani son iki həftə ərzində ikinci dəfə ifadə verməyə çağırılıb". musavat.com. 1 Ağustos 2013. 21 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  15. ^ "Mübarizəmin fəlsəfəsi ana dilimi qorumaqdır-Sosial şəbəkələrdə Abbas Lisaninin məşhur ifadəsi yayıldı". GÜNEY AZƏRBAYCANIN AZADLIQ SƏSİ (Azerice). 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  16. ^ "ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի պաշտոնական այցը Իրան - Արտերկրյա այցեր - Լրատվություն - Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ". web.archive.org (Ermenice). 6 Temmuz 2022. Archived from the original on 6 Temmuz 2022. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  17. ^ Арутюнян, Саргис (27 Şubat 2019). "Пашинян: Армения готова стать транзитной страной для иранского газа". Радио Свобода (Rusça). 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  18. ^ "Հայաստանի վարչապետի և Իրանի հոգևոր առաջնորդի հանդիպման նշանակությունը". armenpress.am (Ermenice). 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  19. ^ "Pashinyan's Tehran Selfie Creates Problems for Armenians in Iran; A Conversation with Atrpatakan Armenian Apostolic Primate Bishop Grigor Zitjian". Hetq.am (İngilizce). 5 Ağustos 2019. 23 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  20. ^ "Pashinyan meets with Iranian-Armenians in Tehran". armenpress.am (İngilizce). 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  21. ^ Ahmadzada, Rufat (5 Mart 2019). "Iran's ethnic Azeris protest at Tehran's duplicitous policy towards Baku". timesofisrael.com (İngilizce). 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  22. ^ a b Bağırova, F. (15 Nisan 2019). "СМИ: В Иране к азербайджанцам, задержанным за протесты против провокационного селфи Пашиняна, применяются пытки – ФОТО - ВИДЕО". 1news.az. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  23. ^ "Güney Azərbaycandan ermənilərə cavab: Araratın divarında "Qarabağ Azərbaycanın ayrılmaz parçasıdır" şüarı yazıldı-Şəkil". gadtb.com. 1 Mart 2019. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  24. ^ Yunus, Büllurə (1 Mart 2019). "İranda "Qarabağ Ermənistandır"a etiraz: onminlər... - Foto". axar.az (Azerice). 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  25. ^ a b "İşğalçı fars rejim Təbrizdə alnına "Qarabağ" yazmış 3 azərbaycanlı fəalı yaxaladı". gadtb.com (Azerice). 1 Mart 2019. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  26. ^ a b یازار_ح (1 Mart 2019). "بازداشت سه تن از هواداران تیم تراختور در ورزشگاه سهند". آراز نیوز (Farsça). 9 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  27. ^ Təbrizdə "Qarabağ bizimdir bizim olacaq" şüarı. Tebriz: GADTB. 1 Mart 2019. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  28. ^ Süleymanov, Elçin (26 Haziran 2019). "Traktor Sazi FC: Futboldan daha çox əhəmiyyət kəsb edən klub". BBC News Azərbaycanca (Azerice). 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  29. ^ a b "29 güneyli fəal Qarabağla bağlı plakata etiraz etdiyi üçün saxlanılıb". gamac.info. 3 Mart 2019. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  30. ^ “Qarabağ Azərbaycan torpağıdır” banerinin qaldırılması. Təbriz: GADTB. 1 Mart 2019. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  31. ^ "Güney Azərbaycan "Qarabağ bizimdir, bizim qalacaq" şüarı ilə ayağa qalxdı- Video". gadtb.com. 1 Mart 2019. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  32. ^ “Qarabağ bizimdir, bizim olacaq!” yazılmış banerin qaldırılması. Təbriz: GADTB. 1 Mart 2019. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  33. ^ Təbrizdə Azərbaycan bayrağının dalğalandırılması. Təbriz: YouTube. 1 Mart 2019. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  34. ^ a b Rəğbətoğlu, Mənsur (4 Mart 2019). "29 azərbaycanlı fəala fiziki zorakılıq – İran həbsxanasında". Teleqraf.com (Azerice). 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  35. ^ "South Azerbaijanis Stand Up For Karabakh: " Karabakh is Ours, Will Remain As Such!" | SOUTH AZERBAIJAN" (İngilizce). 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  36. ^ "Iran faces backlash from its Azeri citizens over Armenia and the Karabakh question". Global Voices (İngilizce). 11 Nisan 2019. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  37. ^ "Tehranda erməni konsulluğuna vərəqələr yapışdırıldı - Foto". Axar.Az (Azerice). 3 Mart 2019. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  38. ^ "Azərbaycanlı fəallar Tehranda erməni konsulluğuna vərəqələr yapışdırıldı – Şəkil". gadtb.com. 3 Mart 2019. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  39. ^ "Urmiyada "Qarabağ bizimdir, bizim olacaq" şüarı səsləndi – Video". gadtb.com. 19 Mart 2019. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  40. ^ "Urmiyada da Qarabağ şüarı... -". www.aznews.az. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  41. ^ "Təbriz lərzəyə gəldi - 50 min azarkeş "Qarabağ" qışqırdı - VİDEO". BAKU.WS - Azərbaycanın xəbər saytı (Rusça). 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  42. ^ "Rejimin stadionu mühasirəyə almasına baxmayaraq Təbrizdə Qarabağ şüarı səsləndi – Video". gadtb.com. 14 Mart 2019. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  43. ^ "Təbrizdə "Qarabağ bizimdir, bizim olacaq" şüarı – Video". gadtb.com. 5 Nisan 2019. 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  44. ^ "Tractor claims title of Iran's Hazfi Cup". Mehr News Agency (İngilizce). 3 Eylül 2020. 10 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  45. ^ ""Traktor" azərkeşlərindən Azərbaycana dəstək şüarları: "Qarabağ bizimdir, bizim olacaq!" - VİDEO". press.az (Azerice). 8 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  46. ^ Kucera, Joshua (17 Nisan 2020). "Iranian trucks in Karabakh spark protest in Azerbaijan". eurasianet.org (İngilizce). 16 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023. 
  47. ^ "Иранские грузовики в Карабахе… Азербайджану стоит призвать к ответу посла Ирана! - редакционная". haqqin.az (Rusça). 16 Nisan 2020. 14 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2023. 
  48. ^ "İran ermənilər tərəfindən işğal edilmiş Dağlıq Qarabağda caynaqlarını işə salıb – FOTO/VİDEO". oxu.az (Azerice). 8 Şubat 2021. 14 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2023. 
  49. ^ ""Rus silahları Ermənistana İran vasitəsilə aparılır" - Sabiq diplomat". Teleqraf.com (Azerice). 18 Haziran 2020. 14 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2023. 
  50. ^ Jalilov, Orkhan (2020). "Iran Denies Facilitating Transfer of Russian Arms to Armenia". caspiannews.com (İngilizce). 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2023. 
  51. ^ a b c Motamedi, Maziar. "Iran's delicate balancing act in the Nagorno-Karabakh conflict". Al Jazeera (İngilizce). 5 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2023. 
  52. ^ "Iran denies allowing passage of weapons into Armenia after video emerges on social media". www.intellinews.com (İngilizce). 29 Eylül 2020. 9 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2023. 
  53. ^ "Tehran Denies Sending Russian Arms To Armenia Via Iran". Radio Free Europe / Radio Liberty (İngilizce). 1 Ekim 2020. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  54. ^ "نمایندگان آیت‌الله خامنه‌ای در چهار استان: قره‌باغ متعلق به جمهوری آذربایجان است". BBC News فارسی (Farsça). 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2024. 
  55. ^ Mehdili, Məhsa (2022). 44 günlük Qarabağ savaşında Güney Azərbaycan (Azerice). Bakı: Azərbaycan Yüksəliş Partiyası kitabxanası. s. 108. ISBN 9789952377880. 
  56. ^ "Spokesman Denies Claim That Arms Transferred via Iran to Armenia". en.mfa.gov.ir (İngilizce). 29 Eylül 2020. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020. 
  57. ^ "Military supplies for Armenia being shipped through Iran (PHOTO/VIDEO)". trend.az (İngilizce). 30 Eylül 2020. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020. 
  58. ^ "Video footages spread regarding weapons and military equipment transport from Iran to Armenia – VIDEO". apa.az (Azerice). 29 Eylül 2020. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020. 
  59. ^ "Military supplies for Armenia being shipped through Iran – Photos and Videos". azernews.az (İngilizce). 30 Eylül 2020. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020. 
  60. ^ "MM Kubada səfirlik təsis olunması layihəsini qəbul etdi". Report İnformasiya Agentliyi (Azerice). 30 Eylül 2020. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020. 
  61. ^ "رئیس دفتر رئیس‌جمهور گفت: شایعات مطرح‌شده در فضای مجازی مبنی بر کمک ایران به ارمنستان کاملاً بی‌اساس است". tasnimnews.com (Farsça). 30 Eylül 2020. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020. 
  62. ^ "شایعات مبنی بر کمک ایران به ارمنستان کاملا بی اساس است". iribnews.ir (Farsça). 30 Eylül 2020. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020. 
  63. ^ "شایعات مبنی بر کمک ایران به ارمنستان بی اساس است". mojnews.com (Farsça). 30 Eylül 2020. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020. 
  64. ^ "İran öz sərhədindən Ermənistana hərbi maşınları buraxmadığını deyir". Azadlıq Radiosu. 5 Ekim 2020. 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2024. 
  65. ^ "انتقال کامیونهای روسی از خاک ایران! هیچ تجهیزات نظامی از خاک کشورمان به ارمنستان منتقل نشده است". iribnews.ir. 30 Eylül 2020. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020. 
  66. ^ Mehdili, Məhsa (2022). 44 günlük Qarabağ savaşında Güney Azərbaycan (Azerice). Bakı: Azərbaycan Yüksəliş Partiyası kitabxanası. s. 109. ISBN 9789952377880. 
  67. ^ "سخنگوی گمرک ایران: کامیون‌های روسی که به مقصد ارمنستان عبور کردند خالی بودند". رادیو فردا (Farsça). 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2024. 
  68. ^ "انتقال تجهیزات نظامی روسیه از خاک ایران به ارمنستان واقعیت ندارد". www.irna.ir. 2020. 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2024. 
  69. ^ a b Əlisəfa, Rəfiqə (30 Eylül 2020). "İran etiraf etdi: Ermənistana gedən 670 "Kamaz"... - Video". Axar.az (Azerice). 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2024. 
  70. ^ Məmmədzadə, Rəfiqə (30 Eylül 2020). "Iran stated on 670 Kamaz trucks headed to Armenia -". Axar.Az (İngilizce). 9 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  71. ^ ایران, عصر (۱۳۹۹/۰۷/۱۱ - ۱۲:۵۴). "سخنگوی گمرک ایران: تکذیب ترانزیت سلاح از روسیه به ارمنستان (+عکس)". fa (Farsça). 28 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  72. ^ "چرا ایران حلقه محاصره ارمنستان را تکمیل نمی‌کند؟". ایندیپندنت فارسی (Farsça). 9 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  73. ^ "Qarabağdakı müharibə; İrandakı Türk vətəndaşların üçüncü həbs dalğasının başlanğıcı". iranwire.com. 21 Eylül 2020. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023. 
  74. ^ یازارـاو (16 Temmuz 2020). "دستگیری فعالان تورک آزربایجانی در تبریز، اورمیه و تهران". آراز نیوز (Farsça). 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  75. ^ Şaffer, Brenda (2020). BAKU DIALOGUES / Iran’s Longstanding Cooperation with Armenia (PDF) (İngilizce). Bakı: ADA. s. 153. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ocak 2024. 
  76. ^ a b c d Məlikoğlu, Hamid (17 Temmuz 2020). "İran Azərbaycanında Qarabağa dəstək mitinqi sərt şəkildə dağıdılıb". Amerika'nın Sesi. 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  77. ^ Ramezani, Ebrahim (3 Ağustos 2020). "Iran Arrests Azerbaijani Activists Demanding Ethnic Rights". iranwire.com. 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  78. ^ "İranda Azərbaycana dəstək aksiyaları keçirilib - Video". kaspi.az (Azerice). 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  79. ^ a b c d e TV, Meydan (27 Temmuz 2020). ""Qarabağ məsələsi güneylilərin İrana bağlılığında dönüş nöqtəsi idi"". MEYDAN.TV (Azerice). 22 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023. 
  80. ^ "İranda Azərbaycana dəstək aksiyaları keçirilib". yeniavaz.com (İngilizce). 16 Temmuz 2020. 10 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2024. 
  81. ^ Rəğbətoğlu, Mənsur (17 Temmuz 2020). "Azərbaycan bayrağı qaldıran qıza qarşı... – Qandonduran əməl". Teleqraf.com (Azerice). 22 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023. 
  82. ^ "Təbriz məhkəməsi Həkimə Əhmədinin ölkədən çıxışına qadağa qoyub". Amerika'nın Sesi (Azerice). 23 Eylül 2020. 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  83. ^ "Yasəmin Zəfəri Təbriz məhkəməsinə çağırılıb". Amerika'nın Sesi (Azerice). 10 Kasım 2020. 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  84. ^ "Qarabağa dəstək aksiyasının təbrizli iştirakçısı Sədullah Sasani həbsxanaya köçürülüb". Voice of America (Azerice). 8 Ekim 2020. 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2024. 
  85. ^ "Beş Təbrizli vətəndaş cəmi beş il həbs və 300 şallaq cəzasına məhkum edildilər". iranwire.com. 13 Ocak 2021. 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  86. ^ a b c Channel, Aznews TV (19 Temmuz 2020). "The condition of Azerbaijani activists arrested in recent days • Aznews TV". Aznews TV (İngilizce). 22 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023. 
  87. ^ Məlikoğlu, Hamid (22 Temmuz 2020). "Urmiyədə Qarabağa dəstək aksiyasına görə saxlanılan iki fəal müvəqqəti azad edilib". Amerikanın Səsi (Azerice). 18 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023. 
  88. ^ Məlikoğlu, Hamid (25 Ağustos 2020). "İran Azərbaycanında iki milli fəala bəraət qazandırılıb". Amerikanın Səsi (Azerice). 18 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023. 
  89. ^ Haghjoo, Ramin; Lipin, Michael (13 Ocak 2021). "Iran Sentences Azerbaijani Turk Activist to 3 Years in Prison for Joining 2020 Pro-Azerbaijan Street Protest". Amerikanın Səsi (İngilizce). 18 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023. 
  90. ^ a b "Oğurlanan soydaşımızdan xəbər yoxdur". axar.az (Azerice). 21 Temmuz 2020. 22 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023. 
  91. ^ a b c AzadlıqRadiosu © (24 Temmuz 2020). "İranda 18 türk fəalın saxlandığı deyilir". Azadlıq Radiosu (Azerice). 22 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023. 
  92. ^ "İranda Azərbaycan Respublikasına dəstək mitinqlərində tutulanların sayı artıb". Amerikanın Səsi (Azerice). 21 Temmuz 2020. 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  93. ^ "Təbrizdə saxlanılan fəalın evində axtarış aparılıb". Amerikanın Səsi (Azerice). 25 Temmuz 2020. 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  94. ^ Məlikoğlu, Hamid (27 Temmuz 2020). "Milli fəal Həmid Cabbarlı müvəqqəti olaraq sərbəst buraxılıb". Amerikanın Səsi (Azerice). 18 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023. 
  95. ^ یازارـاو (30 Eylül 2020). "مراجعه جوانان در تبریز برای ثبت نام جهت آزادسازی قره باغ به کنسولگری آزربایجان شمالی". آراز نیوز (Farsça). 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  96. ^ a b c یازارـاو (30 Eylül 2020). "مراجعه جوانان در تبریز برای ثبت نام جهت آزادسازی قره باغ به کنسولگری آزربایجان شمالی". آراز نیوز (Farsça). 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2024. 
  97. ^ a b AzadlıqRadiosu © (2 Ekim 2020). "İranda Azərbaycanı dəstəkləyənlər saxlanıb". Azadlıq Radiosu (Azerice). 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  98. ^ "Təbrizdə və Tehranda Azərbaycana dəstək aksiyaları keçirilib". 1news.az (Azerice). 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  99. ^ "حمایت نمایندگان خامنه‌ای از جمهوری آذربایجان؛ صوری یا واقعی؟ – DW – ۱۳۹۹/۷/۱۰". dw.com (Farsça). 10 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2024. 
  100. ^ Mehdi, Syed Zafar (6 Ekim 2020). "Growing support for Azerbaijan in Iran". www.aa.com.tr. 10 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2024. 
  101. ^ Qəhrəmanov, Aqil. "Кампания поддержки Азербайджана активистами Южного Азербайджана перешла в открытую плоскость". nedelia.az. 9 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  102. ^ a b "Protests Erupt In Iran Backing Azerbaijan In Nagorno-Karabakh Conflict". Radiofreeeurope/Radioliberty (İngilizce). RFERL. 2 Ekim 2020. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2024. 
  103. ^ РедакцияTuranToday.com. "В Иранском Азербайджане прошли многотысячные акции азербайджанских тюрок (видео)". TuranToday. 8 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  104. ^ Vatanka, Alex (18 Aralık 2023). "Tehran's Worst Nightmare". Foreign Policy (İngilizce). 13 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023. 
  105. ^ "Pro-Azerbaijan protestors in Tabriz demand closure of Iran-Armenia border". Daily Sabah (İngilizce). Daily Sabah. 1 Ekim 2020. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2023. 
  106. ^ Esfandiari, Golnaz. "Trying To Be Neutral: Iran Worried Nagorno-Karabakh Conflict Could Turn Into Wider War". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023. 
  107. ^ Mirzəli, Fərid; Təhməzov, Murad (25 Temmuz 2023). "Arazın cənubunda yenilik yoxdur?". top-center.org (Azerice). 10 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2024. 
  108. ^ Filou, Benoit (11 Kasım 2020). "Iran Torn Between Armenia and Azerbaijan - Baku Research Institute". bakuresearchinstitute.org (İngilizce). 15 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2024. 
  109. ^ a b Quluncu, Əlirza (5 Ekim 2020). "İranda türklərə qarşı həbs dalğası davam edir". Amerikanın səsi. 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  110. ^ Ramezani, Ebrahim (4 Ekim 2020). "Hundreds of Protesters Arrested for Opposing Iran's Support of Armenia". iranwire.com. 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  111. ^ a b c "İranın on şəhərində keçirilən etiraz mitinqlərindən sonra ən az altmış nəfər saxlanılıb". iranwire.com. 3 Ekim 2020. 11 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2024. 
  112. ^ 2020 Country Reports on Human Rights Practices: Islamic Republic of Iran (PDF) (İngilizce). Vaşinqton: ABŞ Dövlət Departamenti. 2021. s. 62. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ocak 2024. 
  113. ^ Quluncu, Əlirza (9 Ekim 2020). ""Güneydə tutulan fəalların məmurlar tərəfindən döyülməsi normal hala gəlib"". Amerikanın Səsi (Azerice). 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  114. ^ "جنگ در قره‌باغ؛ آغاز موج سوم بازداشت شهروندان تُرک در ایران". iranwire.com. 2020. 11 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2024. 
  115. ^ a b یازارـاو (1 Ekim 2020). "تجمع مسالمت آمیز مردم آزربایجان جنوبی در حمایت از آزادسازی قاراباغ / استفاده ماموران از گلوله ساچمه ای و گاز اشک آور". آراز نیوز (Farsça). 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  116. ^ یازارـاو (19 Ekim 2020). "موج دستگیری های جدید در آزربایجان جنوبی / به اتهام حمایت از آزادی قاراباغ". آراز نیوز (Farsça). 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  117. ^ Ahəni, Mehdiyyə (20 Kasım 2020). "Güneyli yazar: QARABAĞDA SÜLH - susqunluğa çağıran koddur". qadinkimi.az (Azerice). 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  118. ^ Quluncu, Əlirza (25 Ekim 2020). "Bir qrup güneyli feminist Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı bəyanat yayıb". Amerikanın Səsi (Azerice). 18 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023. 
  119. ^ "Bir qrup güneyli feminist Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı bəyanat yayıb". turkqadini.com. 27 Ekim 2020. 26 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  120. ^ "Iran arrests 11 pro-Azerbaijan protesters". www.aa.com.tr. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  121. ^ Recent human rights issues of Azerbaijani turks in İran (Annual Reports October 2021) (Rusça). Oslo: Association for the Human Rights of the Azerbaijani People in Iran. 2021. s. 10. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2024. 
  122. ^ "İranda Dağlıq Qarabağa dәstәk mәqsәdilә aksiya keçirәn aktivistlәr saxlanılıb | TRT Azerbaycan". www.trt.net.tr (Azerice). 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  123. ^ "برگزاری تظاهرات در برخی شهرهای ایران در حمایت از آذربایجان | TRT Persian". www.trt.net.tr (Farsça). 27 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2024. 
  124. ^ Mehdili, Məhsa (2022). 44 günlük Qarabağ savaşında Güney Azərbaycan (Azerice). Bakı: Azərbaycan Yüksəliş Partiyası kitabxanası. s. 110. ISBN 9789952377880. 
  125. ^ "İran polisi Ərdəbildə Qarabağa dəstək mitinqini sərt şəkildə dağıdıb". Amerikanın Səsi (Azerice). 29 Eylül 2020. 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  126. ^ Чеботарева, Джамиля (19 Aralık 2023). "«Иран боится сильного Азербайджана и поэтому обрушивает репрессии на южных азербайджанцев» - Правозащитники на связи с Caliber.Az". caliber.az (Rusça). 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023. 
  127. ^ "Ərdəbildə Azərbaycan Ordusuna dəstək aksiyası: 50 nəfərədək soydaşımız saxlanılıb". Ayna.az (İngilizce). 2 Ekim 2020. 9 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2024. 
  128. ^ Quluncu, Əlirza (2 Aralık 2020). "Jalə Təbrizli: İranda Qarabağa dəstək aksiyalarında tutulanlar ağır işgəncələrə məruz qalıb". Amerikanın Səsi (Azerice). 14 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2023. 
  129. ^ "تشدید نگرانی‌ها در پانزدهمین روز بی‌خبری از وضعیت بازداشت‌شدگان پارک جیرال اردبیل". iranwire.com. 2020. 26 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  130. ^ "İran polisi Ərdəbildə Qarabağa dəstək mitinqini sərt şəkildə dağıdıb". Amerikanın Səsi. 29 Eylül 2020. 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  131. ^ Novruz, Zərifə (30 Eylül 2020). "Hüquqşünas Nağı Mahmudi: "İranda çox sayda azərbaycanlı saxlanıb"". Toplum TV (Azerice). 9 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  132. ^ "Iranda həbsdə olan Abbas Lisaninin ziyarət və telefon əlaqələrinə qadağa qoyulub". web.archive.org. 20 Kasım 2020. Archived from the original on 20 Kasım 2020. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2023. 
  133. ^ "Türk mədəni fəallarına təzyiqlərin artması; Tutuqlamaların davamı və məhbusların vəziyyəti ilə bağlı qayğılar". web.archive.org. 20 Ağustos 2022. Archived from the original on 20 Ağustos 2022. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023. 
  134. ^ "Abbas Lisani zindanda aksiya keçirdi: Görüş qadağası ləğv edildi". gadtb.com. 22 Kasım 2020. 3 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2023. 
  135. ^ "Abbas Lisaniyə telefonla danışmaq və görüşmək qadağası qoyulub". aznews.tv. 28 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2023. 
  136. ^ a b "Abbas Lisani ona qoyulmuş qadağalara etiraz olaraq oturaq aksiya keçirib". web.archive.org. 21 Ocak 2021. Archived from the original on 21 Ocak 2021. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2023. 
  137. ^ "Ərdəbil Mərkəzi Həbsxanasında Abbas Lisaniyə qarşı təzyiqlər artıb". web.archive.org. 20 Ağustos 2022. Archived from the original on 20 Ağustos 2022. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023. 
  138. ^ "Culfalı iki mədəni fəalın tutulması və vəziyyətindən xəbərsizlik davam edir". web.archive.org. 19 Ağustos 2022. Archived from the original on 19 Ağustos 2022. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023. 
  139. ^ a b c "Qarabağ muharibəsində Azərbaycanı dəstəkləyən İki Ərdəbilli mədəni fəal şallaq və həbs cəzasına məhkum edildi". iranwire.com. 13 Ocak 2021. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2024. 
  140. ^ Mehdili, Məhsa (2022). 44 günlük Qarabağ savaşında Güney Azərbaycan (Azerice). Bakı: Azərbaycan Yüksəliş Partiyası kitabxanası. s. 114. ISBN 9789952377880. 
  141. ^ TV, Meydan (2 Şubat 2021). "Ərdəbil Məhkəməsi azərbaycanlı fəalları cəzalandırıb: 8 ay həbs, 40 şallaq". MEYDAN.TV (Azerice). 11 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2024. 
  142. ^ "Ərdəbildə ikinci gün Qarabağ torpaqlarını qurtarılması üçün dəstək mitinqi keçirilib". gadtb.com. 1 Ekim 2020. 26 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2024. 
  143. ^ "Meysəm Colani və Əli Xeyrcunun həbs hökmü təsdiqlənib". aznews.tv. 2021. 11 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2024. 
  144. ^ a b c Məlikoğlu, Hamid (27 Kasım 2020). "Ərdəbildə Qarabağa dəstək mitinqində həbs edilənlər məhkəməyə çağırılıb". Amerikanın Səsi. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023. 
  145. ^ Məlikoğlu, Hamid (27 Şubat 2021). "Güneyli fəal Əli Xeyrcu Ərdəbil Kəşfiyyat İdarəsinə çağırılıb". Amerikanın Səsi. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023. 
  146. ^ "Ərdəbildə Qarabağa dəstək mitinqində həbs edilən iki fəalın məhkəmə zamanı bəlli olub". abzas.org. 8 Aralık 2020. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023. 
  147. ^ "İran Erməistanın Azərbaycana hərbi təcavüzünü pisləyən azərbaycanlı fəalın həyat yoldaşını da həbs etdi". gadtb.com. 4 Ekim 2020. 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2024. 
  148. ^ "Apellyasiya məhkəməsi; İki Ərdəbili mədəni fəala həbs və şallaq cəzası verildi". iranwire.com. 25 Nisan 2021. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023. 
  149. ^ "Qarabağ muharibəsində Azərbaycanı dəstəkləyən İki Ərdəbilli mədəni fəal şallaq və həbs cəzasına məhkum edildi". iranwire.com. 13 Ocak 2021. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023. 
  150. ^ "İran rejimi erməni təcavüzünü pisləyən Əli Xeyrcu və Meysəm Colani həbs və qamçı cəzasına məhkum etdi". gadtb.com. 12 Ocak 2021. 11 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2024. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=2020_İran%27daki_Azerbaycan%27a_destek_eylemleri&oldid=32817474" sayfasından alınmıştır