Ertem Eğilmez

Türk yapımcı, yönetmen ve senarist (1929–1989)

Ertem Eğilmez (18 Şubat 1929, Trabzon - 21 Eylül 1989, İstanbul), Türk senarist, yapımcı ve yönetmen.[1]

Ertem Eğilmez
Doğum18 Şubat 1929(1929-02-18)
Trabzon, Türkiye
Ölüm21 Eylül 1989 (60 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriKaracaahmet Mezarlığı, İstanbul
MilliyetTürk
MeslekYönetmen
Yapımcı
Senarist
Etkin yıllar1959-1989
Çocuk(lar)Canan Alev Ferit Ferdi (d. 1963)
ÖdüllerTüm Liste

Geniş izleyici kitlesinin ilgisini çeken kalabalık kadrolu güldürüleriyle Türk sinemasında bir tarz oluşturan Eğilmez, meslek hayatı boyunca 44 film yönetti, 5 senaryo kaleme aldı ve 97 filmin yapımcılığını üstlendi. Aralarında Kemal Sunal, Münir Özkul, Adile Naşit, Şener Şen, Halit Akçatepe, Ayşen Gruda ve Zeki Alasya gibi oyuncuların Türk sinemasında varlık göstermesine öncülük etti.

Erken dönemi değiştir

18 Şubat 1929'da Trabzon'da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Konya'da tamamladı. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nden mezun olduktan sonra dükkân açıp bakkallık yaptı. Askerlik sonrasında, 1954'te Refik Erduran ile birlikte Çağlayan Yayınevi'ni kurdu. Aynı yıl yine Erduran ve Haldun Sel'le birlikte, birçok karikatüristin yetiştiği Tef adlı mizah dergisini çıkarmaya başladı. Yayın dünyasında çıkardığı cep kitapları ile bir devrim yaptı. Kemal Tahir’e, Mayk Hammer takma adıyla polisiye romanları yazdırdı. Cep kitapları işinde batınca Türkiye'nin ilk langırt makinelerini getirtti.[2]

Sinemaya girişi değiştir

1961 yılında Efe ve 1964 yılında Arzu Film şirketini kurarak sinemacılığa başladı. 1961'de Yaman Gazeteci filmiyle yapımcılığa, 1964'te de Fatoş'un Fendi Tayfur'u Yendi ile yönetmenliğe adım attı. Bir Millet Uyanıyor'la 1967 Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde en iyi tarihsel film ödülünü kazandı.

 
Ertem Eğilmez'in Karacaahmet Kabristanı'ndaki mezarı, İstanbul

Her türü denediyse de, çoğunlukla kolay izlenen ve geniş izleyici kitlesinin ilgisini çeken güldürüler yönetti. 1960'lı yıllardaki popüler aşk filmlerinin ardından, 1970'li yıllarda sevgi, dostluk ve güncel olayları güldürü öğesiyle kaynaştırdığı duygusal güldürülere yöneldi. Genellikle aynı oyuncu kadrosunu kullandığı ve ileride "Arzu Film Güldürüleri" diye adlandırılacak bu filmlerde zaman zaman toplumsal eleştiriye de yer veriyordu. Özellikle 1973'te çektiği Canım Kardeşim, insancıl tavrı, hüzünle güldürüyü kaynaştıran havası ve yer yer ulaştığı şiirsel anlatımıyla dikkati çeker.

Karakter oyuncularına başrol veren, Münir Özkul, Adile Naşit, Kemal Sunal, İlyas Salman, Halit Akçatepe, Zeki Alasya, Metin Akpınar, Şener Şen ve Ayşen Gruda gibi güldürü oyuncularının sinemada başarı kazanmalarında payı olan Eğilmez, filmleştirilmesi oldukça güç sayılan Rıfat Ilgaz'ın Hababam Sınıfı romanını 1975'te beyaz perdeye aktardı. Hababam Sınıfı'nın başarısı üzerine Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı, Hababam Sınıfı Uyanıyor, Hababam Sınıfı Tatilde ve son olarak da Hababam Sınıfı Güle Güle adlı dört devam filmi çekti.

1980-81 sezonunda Kanlı Nigar adlı müzikli oyunu sahneye koyan Eğilmez, bir süre uzak kaldığı sinemaya 1984'te Namuslu filmiyle geri döndü. 1980 yılında yaptığı Banker Bilo ve 1984 yılında yaptığı Namuslu filmleriyle, Türkiye’nin temel sorunlarını kendi mizahi bakış açısıyla ele aldı. Geniş ilgi gören Namuslu'yu, ticari açıdan başarısız olan Aşık Oldum (1986) ile gişede büyük bir başarı elde eden Arabesk (1988) izledi. 21 Eylül 1989'da İstanbul'da 60 yaşında hayatını kaybetti.[3]

Filmografisi değiştir

Yıl Yapım Senarist Yönetmen Yapımcı Not(lar) Yıl Yapım Senarist Yönetmen Yapımcı Not(lar)
1961 Yaman Gazeteci   1971 Emine  
1962 Gençlik Hülyaları   1971 Tarkan: Viking Kanı  
1962 Battı Balık   1971 Hayat Sevince Güzel  
1962 Beş Kardeştiler   1972 Tarkan: Altın Madalyon  
1963 İki Gemi Yanyana   1972 Tatlı Dillim    
1964 Fatoş'un Fendi Tayfur'u Yendi     1972 Sev Kardeşim    
1964 Kırk Küçük Anne   1972 Feryat  
1964 Gözleri Ömre Bedel   1972 Karaoğlan Geliyor  
1965 Kart Horoz   1973 Canım Kardeşim    
1965 Helal Adanalı Celal     1973 Yalancı Yarim    
1965 Sürtük     1973 Oh Olsun    
1965 Senede Bir Gün     1973 Tarkan: Güçlü Kahraman  
1965 Bilen Kazanıyor   1973 Babaların Günahı  
1965 Taçsız Kral   1974 Ah Nerede  
1966 Ölmeyen Aşk     1974 Mavi Boncuk      
1966 Bir Millet Uyanıyor     1974 Salako    
1966 Ben Bir Sokak Kadınıyım     1974 Köyden İndim Şehire    
1966 Seni Seviyorum   1974 Salak Milyoner    
1966 Denizciler Geliyor   1974 Hasret  
1966 Allahaısmarladık Yavrum   1974 Boşver Arkadaş  
1966 Seni Bekleyeceğim     1974 Kanlı Deniz  
1967 Büyük Kin   1975 Bizim Aile  
1967 Silahları Ellerinde Öldüler   1975 Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı    
1967 Sürtüğün Kızı     1975 Delisin  
1967 Ölünceye Kadar   1975 Hababam Sınıfı    
1967 Yaşlı Gözler     1976 Aile Şerefi  
1967 Ömre Bedel Kız     1976 Süt Kardeşler    
1967 Kara Davut   1976 Hababam Sınıfı Uyanıyor  
1967 Elveda   1976 Tosun Paşa  
1968 Maskeli Beşlerin Dönüşü   1976 Öyle Olsun  
1968 Gönüllü Kahramanlar   1977 Şaban Oğlu Şaban  
1968 Nilgün   1977 Hababam Sınıfı Tatilde    
1968 Sevemez Kimse Seni     1977 Gülen Gözler    
1968 İngiliz Kemal     1977 Nehir  
1968 Maskeli Beşler   1977 Cennetin Çocukları  
1969 Allah'ın Arslanı Hazreti Ali   1977 Çöpçüler Kralı  
1969 Mezarımı Taştan Oyun   1977 Şabanoğlu Şaban  
1969 Fakir Kızı Leyla   1978 Neşeli Günler  
1969 Boş Çerçeve     1978 Kibar Feyzo  
1969 Ayşecik'le Ömercik   1978 Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor  
1969 Çakırcalı Mehmet Efe   1978 Sultan  
1969 Tarkan   1979 N'Olacak Şimdi  
1970 Sürtük     1979 İsyan  
1970 Küçük Hanımefendi   1979 Erkek Güzeli Sefil Bilo    
1970 Tarkan: Gümüş Eyer   1980 Banker Bilo    
1970 Seven Ne Yapmaz   1981 Hababam Sınıfı Güle Güle    
1970 Kalbimin Efendisi     1983 Şekerpare  
1970 Yavrum   1984 Namuslu  
1970 Dikkat Kan Aranıyor   1985 Aşık Oldum  
1971 Son Hıçkırık     1986 Milyarder  
1971 Beyoğlu Güzeli     1988 Arabesk    
1971 Senede Bir Gün    

Ödüller değiştir

Hakkındaki kitaplar değiştir

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Sinematürk' te Ertem Eğilmez". 6 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2023. 
  2. ^ Nokta, Dergisi (1 Ekim 1989). "Bir Portre:Ertem Eğilmez". Nokta. Cilt Sayı 39. ss. Sayfa 32. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2009. 

Dış bağlantılar değiştir