Duygu Sağıroğlu
Duygu Sağıroğlu (10 Kasım 1932, Trabzon - 29 Nisan 2023, İstanbul), Türk senarist, film yönetmeni, tiyatro dekoratörü, sanat yönetmeni ve öğretim görevlisi.
Duygu Sağıroğlu | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Ali Duygu Sağıroğlu 10 Kasım 1932 Trabzon, Türkiye |
| Ölüm | 29 Nisan 2023 (90 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Feriköy Mezarlığı, Istanbul |
| Eğitim | Galatasaray Lisesi İstanbul Teknik Üniversitesi |
| Meslek | Senarist, yönetmen, sanat yönetmeni, öğretim görevlisi |
| Çocuk(lar) | Aliş Sağıroğlu |
| Ödüller | Afife Tiyatro Ödülleri 1998 - Yılın En Başarılı Sahne Tasarımı Ödülü Altın Portakal Film Festivali 2012 - Yaşam Boyu Onur Ödülü |
Yaşamı değiştir
Lise öğrenimi sırasında Küçük Sahne'de dekor yapmaya başladı.[1] Lisede lakabı Deli Mıgır.[2] Galatasaray Lisesinin ardından İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesinde eğitim gördü. 1956 yılında Küçük Sahne'de dekorcu ve grafiker olarak çalışmaya başladı. Uzun süre tiyatroda dekor tasarımı yaptı. Tiyatrocular Derneği ve Cep Tiyatrosu'nun kurucuları arasında yer aldı. Rockefeller bursuyla gittiği Amerika'da tiyatro dekoru tasarlamak konusunda çalıştı. Türkiye'ye geri döndüğünde opera dekorları tasarladı.[2]
1959'da Atıf Yılmaz'ın yönettiği "Karacaoğlanın Kara Sevdası" isimli filminde asistan olarak, sinema alanında çalışmaya başladı. Bu dönemde birçok filmde dekor tasarımı, sanat yönetmenliği, yönetmen asistanlığı yaptı.
1966'da ilk filmi "Bitmeyen Yol"u yönetti. Anadolu insanının dramının toplumsal gerçekçi bakış açısıyla aktarıldığı bu film büyük ilgi topladı. Sinemanın "Altın Çağı" olarak tanımlanan 1960-1967 döneminin en önemli yönetmenlerinden biri olan Duygu Sağıroğlu, 1976'ya kadar sinemada yönetmen, senarist ve sanat yönetmeni olarak çalıştı.
1979 yılında İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Sinema-TV Enstitüsü'nde Öğretim Görevlisi olarak çalışmaya başladı. 1990'lı yıllardan itibaren profesyonel çalışmalarını dekor konusunda yoğunlaştıran Duygu Sağıroğlu, 1990 yılı itibarı ile yaptığı dekor tasarımı çalışmalarıyla "En İyi Dekor" ödüllerine aday oldu, bazılarını kazandı. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Sinema-TV Bölümü'nde öğretim üyeliği yaptı. Sağıroğlu, 29 Nisan 2023'te İstanbul'da 90 yaşında öldü.[3] 2 Mayıs'ta Levent Camii'nde düzenlenen cenaze töreninin ardından Feriköy Mezarlığına defnedildi.[4]
Ulusal Sinema değiştir
Halit Refiğ, Metin Erksan, Lütfi Akad ve Sami Şekeroğlu ile birlikte "Ulusal Sinema" teorisini oluşturanlar arasında yer aldı. Türk Film Arşivi'nin çıkardığı Ulusal Sinema dergisinde yazılar yazdı.
Sağıroğlu 12 Nisan 1968 tarihli Ulusal Sinema dergisinde yayımlanan "görüntü hazinesi"[5] adlı yazısında şöyle diyor:
"Sinemamızın bir görüntüsel sanat olduğu, görüntü sanatlarının ise bizde İslâm etkileriyle bir gelişme gösteremeyip, ilkellikten bir türlü sıyrılamadığı, bu yüzden de Türk sinemacısının kendi özkök ve kaynaklarından faydalanmasına imkân bulunmadığından, öteden beri sızıldanılmakta, ille de her türlü kavram ve biçimi batıdan alma alışkanlığını marifet sanan çevrelerce Türk sinemacısı şu veya bu yoldan batı kalıplarını almağa zorlanmaktadır. (Yıllarca bu yolu deneyen Türk sinemacısı, kendi öz görüntü sanatları hazinesinden ve geleneksel kültüründen ya utanarak kaçmış veya böyle bir kökten hiç haberdar olmamıştır.)"
"Türk sinemacısı diğer sanat kollarında olduğu gibi kendi kendini kandırmak şansından uzaktır. Doğrudan doğruya halk kitlelerinin karşısındadır. Doğrudan doğruya halk kitlelerine hesap vermektedir. Kendi özkök ve kaynaklarımızın, bu arada görüntü hazinelerimizin ilkelliğinden ve kısırlığından bahsedenler yanılmakta, saçmalamakta, cehaletlerini batı yapısı yaldızlar arkasında saklamaktadırlar."
Sahne tasarımı yaptığı bazı oyunlar[6] değiştir
- 1960: Bu Melek Satılık Değil!: Thomas Wolfe - İstanbul Şehir Tiyatroları
- 1960: Hırçın Kız: William Sheakespeare - İstanbul Şehir Tiyatroları
- 1960: Mutlu Günler: Claude-André Puget - İstanbul Şehir Tiyatroları
- 1960: Çat Kapı: M. Fermaut - İstanbul Şehir Tiyatroları
- 1963: Biraz Gelir Misiniz: Aziz Nesin - İstanbul Şehir Tiyatroları
- 1963: Dövme Gül: Tennessee Williams - İstanbul Şehir Tiyatroları
- 1963: Evcilik Oyunu: Adalet Ağaoğlu - İstanbul Şehir Tiyatroları
- 1963: Kökler: Arnold Wesker - İstanbul Şehir Tiyatroları
- 1963: Çin Çin: François Billetdoux - İstanbul Şehir Tiyatroları
- 1964: Bernarda Albanın Evi: Federico García Lorca - İstanbul Şehir Tiyatroları
- 1992: Bir Delinin Hatıra Defteri: Nikolay Gogol - Dostlar Tiyatrosu
- 1993: İnsanlarım : Nâzım Hikmet\Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
- 1995: Çöplük: Turgay Nar - Tiyatro Stüdyosu
- 1995: İçimdeki Çığlık : Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu
- 1996: Histeri: Terry Johnson - Tiyatro Stüdyosu
- 1997: Abelard ve Heloise: R.Duncan - Aksanat Prodüksion Tiyatrosu
- 1997: Simyacı : Paulo Coelho - Dostlar Tiyatrosu
- 1998: Alacaklılar: August Strindberg - Aksanat Prodüksion Tiyatrosu
- 1998: Balkon: Jean Genet - Tiyatro Stüdyosu
- 1998: Bu Filmi Görmüştüm: Bricaire et Lasaygues - Dormen Tiyatrosu
- 1998: Derin Bir Soluk Al: Ben Elton - Tiyatro Stüdyosu
- 1998: Oyun Karıştı: Dormen Tiyatrosu
- 1998: Yalınayak Sokrates : Maxwell Anderson - Dostlar Tiyatrosu
- 1999: Molly S.: Brian Friel - Aksanat Prodüksion Tiyatrosu
- 2000: Sevilmek: Bilge Karasu - Aksanat Prodüksion Tiyatrosu
- 2001: Bay Knepp: Jorge Goldenberg - Aksanat Prodüksion Tiyatrosu
- 2001: Yarışma: Laurent Baffie - Umur Bugay - Dostlar Tiyatrosu
- 2002: ek Kişilik Şehir: Behiç Ak - Aksanat Prodüksion Tiyatrosu
- 2003: Fernando Krapp Bana Mektup Yazmış: Tankred Dorst - Aksanat Prodüksion Tiyatrosu
- 2004: Salı Ziyaretleri (Visiting Mr. Green): Jeff Baron, Tiyatrokare
- 2006: Ördek Muhabbetleri: David Mamet - Aksanat Prodüksion Tiyatrosu
- 2007: Antiloplar: Henning Mankell - Aksanat Prodüksion Tiyatrosu
- 2008: Maskeliler: Ilan Hatsor - İstanbul Şehir Tiyatrosu
Filmografi değiştir
| Filmografi | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Yıl | Yapım | Tür | Senarist | Yönetmen | Yapımcı | Not(lar) |
| 1965 | Ben Öldükçe Yaşarım | Film | 
|
|
||
| 1965 | Bitmeyen Yol | Film |
|
|
||
| 1966 | Kanlı Mezar | Film |
|
|||
| 1966 | Nuh'un Gemisi | Film |
|
|
||
| 1967 | Aslan Arkadaşım | Film |
|
|
||
| 1967 | Her Zaman Kalbimdesin | Film |
|
|||
| 1967 | Seni Affedemem | Film |
|
|
||
| 1967 | Sonu Olmayan Yol | Film |
|
|||
| 1967 | Yanık Kalpler | Film |
|
|
||
| 1967 | Ya Sev Ya Öldür | Film |
|
|
||
| 1969 | Boş Beşik | Film |
|
|||
| 1969 | Büyük Yemin | Film |
|
|||
| 1969 | İnsanlar Yaşadıkça | Film |
|
|||
| 1969 | Ölmüş Bir Kadının Mektupları | Film |
|
|||
| 1969 | Vatan Ve Namık Kemal | Film |
|
|
||
| 1970 | Meçhul Kadın | Film |
|
|
||
| 1970 | Şoför Nebahat | Film |
|
|||
| 1971 | Satın Alınan Koca | Film |
|
|
||
| 1971 | Üç Arkadaş | Film |
|
|
||
| 1972 | Battal Gazi'nin İntikamı | Film |
|
|||
| 1972 | Leyla ile Mecnun | Film |
|
|
||
| 1972 | Murat ile Nazlı | Film |
|
|||
| 1972 | Namus | Film |
|
|
||
| 1973 | Battal Gazi Geliyor | Film |
|
|||
| 1973 | Gönülden Yaralılar | Film |
|
|||
| 1973 | Kara Orkun | Film |
|
|||
| 1973 | Toprak Ana | Film |
|
|||
| 1973 | Yanaşma | Film |
|
|
||
| 1974 | Battal Gazi'nin Oğlu | Film |
|
|||
| 1974 | Önce Vatan | Film |
|
|
||
| 1975 | Ağrı Dağı Efsanesi | Film |
|
|||
| 1975 | İnsan Avcısı | Film |
|
|
||
| 1975 | Kılıç Aslan | Film |
|
|||
| 1976 | Korkusuz Cengaver | Film |
|
|
||
Sahip olduğu ödüller değiştir
- 1997: Avni Dilligil Tiyatro Ödülleri, Yılın En Başarılı Dekoru - Abelard ve Heloise
- 1998: 2. Afife Tiyatro Ödülleri, Yılın En İyi Sahne Tasarımcısı, Simyacı - Dostlar Tiyatrosu
- 2000: Dokuz Eylül Üniversitesi, Muhsin Ertuğrul Emek Ödülü, Tüm Çalışmaları
- 2007: 21. İstanbul Tiyatro Festivali, Onur Ödülü[7]
- 2007: 26. Uluslararası İstanbul Film Festivali, Onur Ödülü
- 2009: 13. Afife Tiyatro Ödülleri, Yılın En Başarılı Sahne Tasarımcısı, Maskeliler - İstanbul Şehir Tiyatrosu
- 2009: Lions Tiyatro Ödülleri, Yılın En İyi Sahne Tasarımı, Maskeliler - İstanbul Şehir Tiyatrosu
- 2009: Tiyatro Dergisi Ödülleri, Yılın Sahne Tasarımcısı, Maskeliler - İstanbul Şehir Tiyatrosu
- 2012: 49. Altın Portakal Film Festivali - Yaşam Boyu Onur Ödülü
- 2018: Van İpekyolu Belediyesi Kısa Film Festivali, Onur Ödülü[8]
Kaynakça değiştir
- ^ "Gizli yapılan dekorlar". 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Hülya Koçyiğit (Temmuz 2020). "Duygu Sağıroğlu". Film Gibi Hayatlar. TRT. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Usta yönetmen Duygu Sağıroğlu hayatını kaybetti". Sözcü. 29 Nisan 2023. 2 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2023.
- ^ "Ünlü yönetmen Duygu Sağıroğlu son yolculuğuna uğurlandı". NTV. 2 Mayıs 2023. 2 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2023.
- ^ Duygu Sağıroğlu (12 Nisan 1968). "Ulusal Sinema dergisi". Görüntü Hazinesi. Türk Film Arşivi. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Duygu Sağıroğlu". İstanbul Şehir Tiyatroları Kütüphanesi. 28 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Duygu Sağıroğlu". İKSV Tiyatro Festivali. 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Onur Ödülü - Duygu Sağıroğlu". Cemil Öztürk.
Dış bağlantılar değiştir
- Beyazperde'de Duygu Sağıroğlu 14 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- IMDb'de Duygu Sağıroğlu 15 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sinemalar.com'da Duygu Sağıroğlu 14 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- SinemaTürk'da Duygu Sağıroğlu 14 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- TSA'de Duygu Sağıroğlu 14 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Duygu Sağıroğlu 18 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Film Gibi Hayatlar, Hülya Koçyiğit, TRT