Charlie'nin Çikolata Fabrikası
Charlie'nin Çikolata Fabrikası (İngilizce: Charlie and the Chocolate Factory), İngiliz yazar Roald Dahl tarafından yazılan 1964 tarihli çocuk kitabı. Hikâye çikolatacı Willy Wonka'nın çikolata fabrikası içinde Küçük Charlie Bucket'ın maceralarını anlatıyor.
| Charlie and the Chocolate Factory | ||||
 | ||||
| Yazar | Roald Dahl | |||
|---|---|---|---|---|
| Çevirmen | Celal Üster | |||
| Ülke | Birleşik Krallık | |||
| Dil | İngilizce | |||
| Tür | Çocuk fantezi romanı | |||
| Yayım |
| |||
| Yayımcı | Alfred A. Knopf (orijinal) Puffin Books (günümüz) | |||
| ISBN | 0-394-91011-7 | |||
| OCLC | 9318922 | |||
| Seri | ||||
| ||||
Charlie ve Çikolata Fabrikası ilk kez 1964 yılında Alfred A. Knopf tarafından Amerika Birleşik Devletleri'nde, 1967 yılında George Allen & Unwin tarafından İngiltere 'de yayımlandı. Kitap iki büyük sinema filmine uyarlandı: Willy Wonka & the Chocolate Factory (1971), Charlie and the Chocolate Factory (2005). Kitabın devamı Charlie and the Great Glass Elevator, 1972 yılında Roald Dahl tarafından yazılmıştır. Roald Dahl serinin üçüncü bir kitabını yazmayı düşündü ama bitiremedi.[1]
Konu
değiştirCharlie Bucket, annesi, babası, iki ninesi ve iki dedesiyle büyük bir kentin bitiminde küçük bir tahta barakada yaşamaktadır. Charlie çikolataya bayılır ama alacak parası yoktur. Biriktirilen parayla yılda bir kez evlerine küçük bir çikolata girer. Bu büyük kentte, Charlie'lerin evinden bile görülen kocaman bir çikolata fabrikası vardır. Dünyanın en ünlü çikolatalarını üretir. Günlerden bir gün fabrikanın sahibi Bay Willy Wonka, imparatorluğunu devredeceği bir varis seçmek için yarışma düzenlediğini açıklar. Charlie'de adaylardan biridir.
Karakterler
değiştirAna karakterler
değiştir- Willy Wonka: Çikolata fabrikasının sahibi.
- Charlie Bucket: Hikâyenin ana karakteri. Hikâyede en son altın bileti o kazanmıştır.
- Büyükbaba Joe: Charlie'nin büyükbabası.
Diğer çocuklar
değiştir- Augustus Gloop: Açgözlü bir çocuk. Hikâyede Çikolata Nehri'ne düşerek elenmiştir.
- Veruca Salt: İstediği şeyi elde etmeyi seven bir kız. Ceviz Odasındaki cevizleri ayıklayan sincaplar tarafından bir "çürük ceviz" olarak tespit edilir ve çöplerin atıldığı fırına atılır. Böylece Veruca'da elenmiş olur.
- Violet Beauregarde: Durmadan sakız çiğneyen kız. Ağzındaki sakızı üç yıl boyunca çiğnediği için ödül almıştır. Wonka'nın domates çorbalı, kızartma sığır etli ve yabanmersini turtalı sakızını yiyerek büyümüş, şişmiş ve böylece elenmiştir.
- Mike Teavee: Her zaman televizyon izlemek isteyen çocuk. Tele-Çikolata Odasındaki televizyonda milyonlarca parçalara ayrılarak çok küçük olur ve böylece elenir.
Diğer
değiştir- Umpa Lumpalar: Fabrikada çalışan küçük insanlar. Yaklaşık 44 santimetredirler ve onların garip saç kesimleri vardır. Wonka onlara fabrikada çalışmaları karşılığında kakao çekirdekleri verir. Onlar Loompaland ülkesinin Loompa bölgesinden gelmektedir. Loompa Pasifik Okyanusu'nda küçük bir adadır. Her çocuk yarışmadan elendiğinde Umpa Lumpalar elenen çocuk hakkında şarkılar söylerler. Onlar Wonka'nın en çok güvendiği insanlardır.
- Bay Slugworth: Wonka'nın rakiplerinden biri olan çikolata üreticisi. Willy Wonka & the Chocolate Factory filminde Slugworth çocuk sadakati test edilmiş Wonka'nın işçilerinden biri olarak gösterilir.
- Prens Pondicherry: Kitapta adı geçen prens. Wonka, Prens için bir çikolata sarayı yaptırmıştır ancak güneş nedeniyle bu saray erimiştir.
Ödülleri
değiştir- 1972: New England Round Table of Children's Librarians Award (Amerika)
- 1973: Surrey School Award (İngiltere)
- 2000: Millennium Children's Book Award (İngiltere)
- 2000: Blue Peter Book Award (İngiltere)
Kitaplar yazılırken oluşan sorunlar
değiştir- Charlie'nin Çikolata Fabrikası kitabında Charlie'nin dedelerinin ve ninelerinin 90 üzerinde bir yaşta olduğu yazar. Ancak Charlie'nin Büyük Cam Asansörü adlı kitapta George ve Josephine 80, Georgina'nın ise 78 yaşında olduğu yazmaktadır.
- Charlie'nin Çikolata Fabrikası kitabında Charlie İngiltere'de karda elli peni bulur. Ancak Charlie'nin Büyük Cam Asansörü adlı kitapta Büyük Cam Asansörü'nde Josephine aşağıya baktığında Kuzey Amerika kıtasını görüyor.
- Kitabın ilk baskılarında, Umpa Lumpalar Afrika'da yaşayan pigmeler olarak anlatılmıştır. Bu olay tartışma ve eleştiri neden oldu ve değiştirildi. Kitabın daha sonraki baskılarında, onların beyaz deri ve altın saça sahip olduğu yazmaktadır.[2] (1971 yılı filminde turuncu deriye sahip oldukları geçmektedir).
Filmler
değiştirKitaptan uyarlanan iki film bulunmaktadır:
- 1971 yılındaki filmde Wonka karakterini Gene Wilder,
- 2005 yılındaki filmde Wonka karakterini Johnny Depp,
- 1971 yılındaki filmde Charlie Bucket karakterini Peter Ostrum,
- 2005 yılındaki filmde Charlie Bucket karakterini Freddie Highmore,
- 1971 yılındaki filmde Büyükbaba Joe karakterini Jack Albertson,
- 2005 yılındaki filmde Büyükbaba Joe karakterini David Kelly canlandırmıştır.
Televizyonda ve diğer yerlerde referanslar
değiştir- Futurama dizisinin "The Party with Slurm McKenzie" bölümünde Fry bir içki fabrikası ziyareti kazanır. Fabrikada küçük işçiler "Gronka Lonkas" olarak adlandırılır.
- The Simpsons dizisinin "Sweet-Sour Margin" bölümünde Umpa Lumpalar görünür.
- Family Guy bölümü "The Silver Scrolls"'ta Peter ve Brian bir bira fabrikasını ziyaret eder. "Umpa Lumpalar", "Chumba Wumbas" olarak adlandırılır.
- Google için çalışan insanların bazılarına mizahi Umpa Lumpa denir.[3]
Kaynakça
değiştir- ^ Martin Chilton (18 Kasım 2010) The 25 best children's books 27 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Daily Telegraph
- ^ "Eleanor Cameron vs. Roald Dahl". Boston, Massachusetts, Amerika Birleşik Devletleri: The Horn Book. 17 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010.
- ^ Williams, Chris (12 Ekim 2009). "Google director quits to break Apple link". The Register. 16 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2010.