Belarus-Polonya ilişkileri
Polonya Cumhuriyeti ve Belarus Cumhuriyeti 2 Mart 1992'de diplomatik ilişkiler kurdular.[1] Polonya, Belarus'un bağımsızlığını tanıyan ilk ülkelerden biriydi.[2] Polonya-Litvanya Topluluğu'nun ve daha sonra Rus İmparatorluğu'nun bir parçası oldukları için her iki ülke de ortak bir sınırı paylaşıyor ve ortak tarihlere sahipler. İk ülkede Ekim 1945'te Birleşmiş Milletler'e asıl üyeler olarak katıldılar.
 | |
 Belarus |
 Polonya |
|---|---|
Aralarındaki kültürel ilişkiler oldukça dostane ancak iki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler şu anda çok gergin. Polonya, NATO ve Avrupa Birliği üyesidir ve Rusya karşıtı bir duruşa sahiptir, oysa Belarus uzun süredir sıkı bir şekilde Rusya yanlısıdır ve bu nedenle ayrı yollar olumlu ikili ilişkiyi bozmaktadır. Ağustos 2011'de Ales Bialiatski'nin Polonya'dan gelen bilgileri kullanarak tutuklanması, iki ülke arasında sert bir söz savaşına yol açtı.[3][4] Bununla birlikte, Şubat 2017'de Belarus ve Rusya arasında sınır kontrolleri konusunda bazı gerginlikler ortaya çıktı ve Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, Rusya'nın davranışına karşı öfkesini dile getirdi. Bu, Belarus'un Polonya da dahil olmak üzere Batı ile bağlarını güçlendirmeye çalışabileceği yönünde bazı spekülasyonlara yol açtı.[5]
İki ülke arasındaki ilişkiler son zamanlarda kötüleşti. 2020'nin ortalarında Polonya, geniş çaplı Belarus protestolarına ve devam eden muhalefete resmi destek verdiğini açıkladı. Belarus hükûmeti kısa süre sonra protestoları bastırmak için şiddetli baskı yöntemleri uyguladı ve bu durum, Polonya hükûmetinden bir yanıt da dahil olmak üzere uluslararası kınamalara yol açtı. Ekim 2020 itibarıyla en az 700 Belaruslunun Polonya'ya kaçtığı bildirildi.[6] Polonya, sivil toplumun bir miktar finansal destek ve bir yayın istasyonu bile aldığı aktivistler ve Lukaşenko karşıtı mitingler için hızla 'güvenli bir sığınak' haline geldi.
Coğrafya değiştir
Belarus ve Polonya Avrupa Birliği dış sınırı olan ortak bir sınırı paylaşıyor (~418 km uzunluğunda) ve aynı zamanda ilkel Białowieża Ormanı'nı Belarus ve Polonya milli parkları arasında böler.
Polonyalılar, 1999 Belarus Nüfus Sayımı'na göre Belarus nüfusunun % 3,9'unu oluşturuyor.[7] 2002 Polonya nüfus sayımına göre Polonya'da 48.700 Belaruslu vardı.[8] Her iki azınlık da bölgenin otokton nüfusunu temsil ediyor ve ev sahibi hükûmetler tarafından resmen tanınıyor.
2009 yılında, bir Belarus Su-27, Radom'daki bir Polonya hava gösterisinde düştü ve her iki pilot da öldü.[9]
Modern tarih değiştir
2020 Belarus protestolarına destek değiştir
2020 Belarus protestoları ve 2020 Belarus cumhurbaşkanlığı seçiminin geçersiz olduğunu ilan eden Polonya ve Batı'nın seçimlerin yenilenmesi çağrılarının ortasında,[10] Belarus, Doğu Polonya yakınlarına asker konuşlandırdı.[11]
Belarus protestolarının zorla bastırılmasının ardından, ana muhalefet rakibi Svyatlana Tsikhanouskaya ülkeden Polonya'ya, ardından Litvanya'ya kaçtı. Polonya hükûmeti, Belarus muhalefetinin kullanımı için Varşova'nın Praga-Południe bölgesinde bir villa tahsis etti. Muhalefet lideri Valery Tsepkalo'ya da sığınak sağladı. Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, cumhurbaşkanı Lukaşenko ve müttefiklerini kızdıran muhalefete yardım sağlama sözü verdi. Polonya, protestoların düzenlenmesinde kilit rol oynayan Belarus haber kanalı Nexta'ya da ev sahipliği yapıyor. Belarus sivil toplumuna ve bağımsız medyaya 11 milyon avro verme sözü verdi.[12]
Yerleşik diplomatik misyonlar değiştir
- Belarus'un Varşova'da bir büyükelçiliği, Białystok'ta bir başkonsolosluğu ve Biała Podlaska'da bir konsolosluğu vardır.[13]
- Polonya'nın Minsk'te bir büyükelçiliği ve Brest ve Grodno'da başkonsoloslukları vardır.[14]
-
Belarus Büyükelçiliği Varşova -
Białystok'taki Belarus Başkonsolosluğu
Kaynakça değiştir
- ^ "Embassy of Belarus in Poland" Webarşiv şablonunda hata:
|url=value. Boş. belembassy.org. Link accessed 26 March 2009. - ^ "Embassy of Belarus in Poland" Webarşiv şablonunda hata:
|url=value. Boş. belembassy.org Link accessed 26 March 2009. - ^ "Poland Apologizes For Information Leak On Belarusian Activist". RFE/RL. 12 Ağustos 2011. 13 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Stunning legal nihilism in Poland’s statement on Alexander Belyatsky’s case" Webarşiv şablonunda hata:
|url=value. Boş., BelTA, 12.08.2011 16:23. Retrieved 2011-08-15. - ^ "Belarus's Lukashenko slams Russia over border controls". Financial Times. 4 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2017.
- ^ "Poland provides refuge to hundreds fleeing Belarus". Notes From Poland (İngilizce). 20 Ekim 2020. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2022.
- ^ Ethnic composition of the population "1999 Census" Webarşiv şablonunda hata:
|url=value. Boş. belstat.gov.by Link accessed 24 March 2009. - ^ (Lehçe) Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce 7 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. on the pages of Polish Ministry of Internal Affairs and Administration. Link accessed 24 March 2009.
- ^ "Two Belarusian Pilots Killed At Polish Air Show". RadioFreeEurope/RadioLiberty. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Russia offers military help to Belarus". TheHill (İngilizce). 16 Ağustos 2020. 16 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2020.
- ^ "U.S. allies watch borders closely as Belarus sends military, Russia presses West". Newsweek (İngilizce). 22 Ağustos 2020. 23 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2021.
- ^ "Exiled Belarusian Opposition Leaders Find New Home in Poland". 9 Eylül 2020. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Ambasada Republiki Białoruś w Rzeczypospolitej Polskiej". poland.mfa.gov.by. 19 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Polska na Białorusi - Polska na Białorusi - Portal Gov.pl". www.gov.pl. 31 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.