Aydınlı Visali
Aydınlı Visali Osmanlı İmparatorluğu Türk Divan Edebiyatı şairi. Osmanlı İmparatorluğu'nda Basitname (Yalın Türkçe ile yazılmış şiir) akımının öncülerindendir. Asıl adı İsadır. Doğum tarihi bilinmemektedir. Aydında doğmuştur. Osmanlı İmparatorluğu padişahı II. Bayezid (1481 - 1512) ve Osmanlı İmparatorluğu padişahı Yavuz Sultan Selim (1512 - 1520 zamanında Edirne şehrinde saray hocalığı yaptığı kayıtlıdır. Aydınlı Visalinin 61 Gazeli ve 1 Murabbasının olduğu bilinmektedir.
Divan Edebiyatında Arapça ve Farsça sözcüklerin daha çok kullanılmaya başlaması ile şiir dili anlaşılması zor bir hale gelmişti. Halk bu şekilde yazılan şiirleri anlamıyordu. Divan Edebiyatı yalnızca Osmanlı Sarayının anladığı bir edebiyat olmuştu. Halkında bu edebiyatı anlaması için dilde yalınlaşma gerekliydi. Bunu başlatan Tatavlalı Mahremidir. Tatavlalı Mahremi Aruz veznini ve divan edebiyatının nazım şekillerini kullanmakla beraber özTürkçe şiirler yazarak Basitname (Yalın Türkçe ile yazılmış şiir) akımının öncüsü olmuştur. Türkçe sözcüklerle halk dilindeki atasözleri'ni deyimler'i mecaz'ları kullanmaya çalışmıştır. Diğer Basitname şairleri Edirneli Nazmi, Adem Dede ve Tatavlalı Mahremi dir. Ancak diğer divan şairleri bu akıma katılmadığı için sonradan bu akımı izleyenler olmamıştır.Aydınlı Visali Edirnede saray hocalığı yaparken ölmüştür. Bir Divanı olduğu biliniyorsa da henüz bulunamamıştır.
Murabbasından bir örnek değiştir
- Kıluban zülf-i perişanun ucın cay gönül
- Bizi gark eyledi sevdaya ser-a-pay gönül
- Virdi hayret bize bizde komadı ray gönül
- Vay gönül vay bu gönül vay gönül iy vay gönül
Gazelinden Bir örnek değiştir
- Bir bela-engiz belasına odum mübtela
- Ah kim bu kez götürdüm boşuma müşkül bela
- Turnesi dem-i beladur ya kemend-i hedisat
- Kim anur her bir kılında bağladur bin mübtela
- Nazirenün naz hoşdur naz idene dostum
- Hübler içinde dünya gibi olma bi-vefa
Kaynakça değiştir
Prof.Dr.Ahmet Mermer Türki basit ve Aydınlı Visalinin Şiirleri Akçağ yayınları 2006