1. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu)
1. Ordu, Osmanlı Ordusu'nun ordularından biri.
| 1. Ordu | |
|---|---|
| Etkin | 6 Eylül 1843 5 Ağustos 1914 – 17 Şubat 1918 24 Eylül 1918 – 11 Ekim 1918 |
| Ülke |  Osmanlı İmparatorluğu |
| Bağlılık | Osmanlı ordusu |
| Sınıfı | Piyade |
| Tipi | Ordu |
| Parçası | 1. Kolordu 2. Kolordu 3. Kolordu 4. Kolordu |
| Karargâh | Selimiye, İstanbul |
| Takma Adı | Hassa Ordusu |
| Savaşları | I. Dünya Savaşı |
| Komutanlar | |
| Ünlü komutanları | Otto Liman von Sanders (Kasım 1914 – Mart 1915) Colmar von der Goltz (Mart – Ekim 1915) Esat Paşa (Eylül 1915 – 24 Şubat 1918) |
Düzen
değiştirSavaş Düzeni, 1877
değiştir
1877'de Selimiye'de kurulan ordunun ilk düzeni:
- Piyade: Yedi sınır alayı ve yedi tüfek taburu.[1]
- Süvari: Beş sınır alayı ve Kazak tugayı.[1]
- Süvari Tümeni (Süvari Fırkası)[2]
- Topçu: Dokuz alan ve üç atlı topçu bataryası, bir İhtiyat alayı.[1]
- Topçu Tümeni (Topçu Fırkası)[2]
- İstihkâm: Bir istihkam birliği, 8 istihkam birliği, bir esnaf birliği.[1]
- Mühendis alayı (İstihkâm Alayı) x 2[2]
Savaş Düzeni, 1908
değiştir- Birinci Ordu Karargâhı:
- 1. Piyade Tümeni (Birinci Fırka)
- 2. Piyade Tümeni (İkinci Fırka)
- 1. Süvari Tümeni (Birinci Süvari Fırkası)
- 1. Topçu Tümeni (Birinci Topçu Fırkası)
- Çatalca Müstahkem Mevkii Komutanlığı (Çatalca Müstahkem Mevkii Komutanlığı)
- Birinci Ordu Yedek Tümenleri (Tümen adı yerini gösterir)
Savaş Düzeni, 1911
değiştir- Ordu Karargâhı, Harbiye, İstanbul
- 1. Kolordu, Harbiye, İstanbul (Ferik Zeki Paşa)
- 1. Piyade Tümeni, Harbiye, İstanbul (Albay Hasan İzzet Bey)
- 2. Piyade Tümeni, Selimiye, İstanbul (Mirliva Prens Aziz Paşa)
- 3. Piyade Tümeni, Pangaltı, İstanbul (Mirliva Osman Paşa)
- Harp Okulu, Harbiye, İstanbul
- İstanbul Boğazı Müstahkem Mevkii Komutanlığı, İstanbul Boğazı, İstanbul
- 2. Kolordu, Tekirdağ (Mirliva Şevket Turgut Paşa)
- 4. Piyade Tümeni, Tekirdağ
- 5. Piyade Tümeni, Gelibolu
- 6. Piyade Tümeni, İzmir
- Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı, Çanakkale
- 3. Kolordu, Kırklareli
- 4. Kolordu, Edirne (Ferik Ahmet Abuk Paşa)
- 10. Piyade Tümeni, Edirne
- 11. Piyade Tümeni, Dedeağaç
- 12. Piyade Tümeni, Gümülcine
- Edirne Müstahkem Mevkii Komutanlığı, Edirne
I. Dünya Savaşı
değiştirSavaş Düzeni, Ağustos 1914
değiştirAğustos 1914'te, ordu aşağıdaki şekilde yapılandırılmıştır:[3]
- 1. Kolordu
- 2. Kolordu
- 3. Kolordu
- 1. Süvari Tugayı
Savaş Düzeni, Kasım 1914
değiştirKasım 1914'te ordu aşağıdaki şekilde yapılandırılmıştır:[4]
- 1. Kolordu
- 1. Tümen, 2. Tümen, 3. Tümen
- 2. Kolordu
- 4. Tümen, 5. Tümen, 6. Tümen
- 3. Kolordu
- 7. Tümen, 8. Tümen, 9. Tümen
- 4. Kolordu
- 19. Tümen
- 20. Tümen
- 1. Süvari Tugayı
Savaş Düzeni, Nisan Sonu 1915
değiştirNisan Sonu 1915'te ordu aşağıdaki şekilde yapılandırılmıştır:[5]
- 1. Kolordu
- 1. Tümen, 2. Tümen
- 2. Kolordu
- 4. Tümen, 5. Tümen, 6. Tümen
- 4. Kolordu
- 10. Tümen, 12. Tümen
- 20. Tümen
- 1. Süvari Tugayı
Savaş Düzeni, Yaz Sonu 1915, Ocak 1916
değiştirYaz Sonu 1915, Ocak 1916'da ordu aşağıdaki şekilde yapılandırılmıştır:[6]
- 1. Tümen
- 20. Tümen
- 1. Süvari Tugayı
Savaş Düzeni, Ağustos 1916
değiştirAğustos 1916 tarihinde ordu aşağıdaki şekilde yapılandırılmıştır:[7]
- 1. Süvari Tugayı
- 49. Tümen
Savaş Düzeni, Aralık 1916
değiştirAralık 1916, tarihinde ordu aşağıdaki şekilde yapılandırılmıştır:[8]
- 1. Kolordu
- 14. Tümen, 16. Tümen
- 1. Süvari Tugayı
Savaş Düzeni, Ağustos 1917
değiştirAğustos 1917 tarihinde ordu aşağıdaki şekilde yapılandırılmıştır:[9]
- 1. Kolordu
- 1. Süvari Tugayı
Savaş Düzeni, Ocak 1918
değiştirOcak 1918 tarihinde ordu aşağıdaki şekilde yapılandırılmıştır:[10]
- 1. Kolordu
- 42. Tümen
- 1. Süvari Tugayı
- 15. Tümen
- 25. Tümen
Savaş Düzeni, Haziran 1918
değiştirHaziran 1918 tarihinde ordu aşağıdaki şekilde yapılandırılmıştır:[11]
- 1. Kolordu
- 42. Tümen
- 1. Süvari Tugayı
- 25. Tümen
Savaş Düzeni, Eylül 1918
değiştirEylül 1918 tarihinde ordu aşağıdaki şekilde yapılandırılmıştır:[12]
- 1. Kolordu
- 42. Tümen
- 1. Süvari Tugayı
Mondros Sonrası
değiştirBirinci Ordu Askeri Müfettişliği, Mayıs 1919
değiştir- Birinci Ordu Askeri Müfettişliği (Birinci Ordu Kıt'aatı Müfettişliği, İstanbul, Müfettiş: Ferik Kavaklı Mustafa Fevzi Paşa)
- 1. Kolordu (Edirne, Miralay Cafer Tayyar Bey)
- 49. Tümen
- 60. Tümen
- 14. Kolordu (Tekirdağ, Mirliva Yusuf İzzet Paşa)
- 55. Tümen
- 61. Tümen
- 17. Kolordu (İzmir, Mirliva Ali Nadir Paşa, İzmir'in işgali sonrası Yıldırım Askeri Müfettişliği'ne transfer edildi)
- 56. Tümen
- 57. Tümen
- 25. Kolordu (İstanbul, Mirliva Ali Sait Paşa)
- 1. Tümen
- 10. Kafkas Tümeni
- 1. Kolordu (Edirne, Miralay Cafer Tayyar Bey)
Komutanları
değiştir- Müşir Hasan Rıza Paşa (6 Eylül 1843-3 Şubat 1847)
- Müşir Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa (3 Şubat 1847-Mart 1849)
- Müşir Topçubaşızade Mahmud Paşa (Mart 1849-7 Ağustos 1852)
- Müşir Eneste Haseki Mehmed Selim Paşa (8 Ağustos 1852-15 Mayıs 1853)
- Müşir Darbhor Mehmed Reşid Paşa (Eylül 1854-Mayıs 1855)
- Müşir Eneste Haseki Mehmed Selim Paşa (Mayıs 1855-Kasım 1856)
- Müşir Mehmed Vasıf Paşa (Kasım 1856-4 Eylül 1857, -1860)
- Müşir Mehmed Namık Paşa (Temmuz 1860-Eylül 1861)
- Müşir Mehmed Fuad Paşa (Eylül 1861-Haziran 1863)
- Müşir Hüseyin Avni Paşa (Haziran 1863-20 Aralık 1865)
- Müşir Çırpanlı Abdülkerim Nadir Paşa (20 Aralık 1865-3 Haziran 1868)
- Müşir Ömer Lütfi Paşa (4 Haziran 1868-3 Aralık 1869)
- Müşir İstanbullu Mehmed İzzet Paşa (4 Aralık 1869-27 Ağustos 1870)
- Müşir Ahmed Esad Paşa (27 Ağustos 1870-1 Eylül 1871)
- Şehzade Yusuf İzzettin Efendi (1 Eylül 1871-Ocak 1873)
- Müşir İstanbullu Mehmed İzzet Paşa (Ocak 1873-Şubat 1873)
- Müşir Mehmed Redif Paşa (Şubat 1873-Haziran 1876)
- Müşir Derviş İbrahim Paşa (Haziran 1876-Haziran 1877)
- Ferik Hüseyin Hüsnü Paşa (Haziran 1877-Mart 1878)
- Müşir Osman Nuri Paşa (Mart 1878-12 Temmuz 1880)
- Müşir İsmail Hakkı Paşa (12 Temmuz 1880-1881)
- Müşir Mehmed Rauf Paşa (1881–1908)
- Ferik Ömer Yaver Paşa (24 Ağustos 1909-3 Haziran 1910)
- Ferik Zeki Paşa (4 Haziran 1910-1 Mart 1911)
- Mirliva Mahmud Şevket Paşa (2 Mart 1911-30 Ağustos 1912)
- Müşir Abdullah Paşa (31 Ağustos 1912–1913)
- Müşir Otto Liman von Sanders (3 Ağustos 1914-2 Nisan 1915)
- Müşir Colmar Freiherr von der Goltz (2 Nisan 1915-5 Ekim 1915)
- Mirliva Mehmed Esad Paşa (12 Ekim 1915-17 Şubat 1918)
Kaynakça
değiştir- ^ a b c d Ian Drury, Illustrated by Raffaele Ruggeri, The Russo-Turkish War 1877, Men-at-Arms 277, Ospray Publishing Ltd., Reprinted 1999, ISBN 1-85532-371-0, p. 35.
- ^ a b c d e Edward J. Erickson, Defeat in Detail: The Ottoman Army in the Balkans, 1912-1913, Westport, Praeger, 2003, p. 6.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 38.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 43.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 86.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 109, 126.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 134.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 154.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 170.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 181.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 188.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 197.