İbrahim bin Musa eş-Şâtıbî (Arapça: إبراهيم بن موسى الشاطبي; d. 1320, Granada - ö. 1388, Granada), Endülüslü Malikî fakih ve dil bilgini.[1] Fıkıh ve fıkıh usülü alanlarındaki çalışmaları sebebiyle döneminin öncülerinden birisi olarak kabul edilmektedir.[2]

Şâtıbî
Doğum1320
Granada, Endülüs
Ölüm1388
Granada, Endülüs
Dinİslam

Şâtıbî, Kur’an ve sünneti temel alan, tümevarımsal bir araştırma sürecine girdi ve kelâm ve fıkıh usulü aracılığıyla vardığı sonuçlardan, yaşadığı toplumda yaygın olan dini inanç, ibadet ve uygulamaların bir kısmının Peygamber'in sünnetine aykırı olduğunu ve bid‘at olduğunu tespit ederek bunlarla mücadele etti ve bu sebeple pek çok suçlamaya maruz kaldı.[3] Bid'atlar ile ilgili kaleme aldığı temel eserlerinden birisi olan el-Ftısam'da, bid'atı Allah'a bir iftira olarak görmüş, Zümer Suresi 3 ve En'am Suresinin 137-140. ayetleri ile temellendirerek şirkin bir türü olarak tavsif etmiştir.[4][5]

Endülüs'ün Granada şehrinde doğduğu tahmin edilir. Aslen Arap olan ailesi Valensiya'nın şehrinden olduğu için Şâtıbî diye anılmıştır. Şâtıbî fıkıh eğitimini Ebû Saîd Ferec'ten Arapça eğitimini ise Ebu Abdullah Muhammed bin Ali el-Fahhâr el-İlbîrî'den aldı. Ayrıca çeşitli alimlerden tefsir, kelam, mantık, hadis, tasavvuf ve felsefe dersleri almıştır.[6]

Öğrencileri

değiştir
  • Ebu Cafer Ahmed el-Kassâr
  • Ebu Abdullah el-Mücârî
  • Ebu Yahyâ bin Âsım
  • Ebu Bekir bin Âsım
  • Ebu Abdullah Muhammed bin İbrahim el-Beyyânî

Eserleri

değiştir
  • el-Muvafakat
  • el-İtisam
  • el-Makasıdü'ş-şatiye
  • el-İfadat ve'l-inşadat
  • el-Mecalis

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Dr. Ahmad Raysuni, Imam Shatibi's Theory of the Higher Objectives and Intents of Islamic Law translated by Nancy Roberts, publisher IIIT. p.74.
  2. ^ Necva B. Kazimov, Fathi Malkawi , mohamad Fauzan Noordin, Imad-ad-Dean Ahmad, Glenn E. Perry, Pernille Ironside. American Journal of Islamic Social Sciences. 20. International Institute of Islamic Thought (IIIT). s. 166. 
  3. ^ "ŞÂTIBÎ, İbrâhim b. Mûsâ". TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2024. 
  4. ^ Öztürk, Yaşar Nuri (2000). "Bid'at". İslam Nasıl Yozlaştırıldı. s. 61. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2024. 
  5. ^ Şâtıbî, el-İtisam, 1/126- 139.
  6. ^ Ahmed er-Reysûnî - Ali Hakan Çavuşoğlu, TDV İslâm Ansiklopedisi, cilt: 38, sayfa: 373-375