İkinci Göktürk-Sasani Savaşı

606'da İran'ın doğusunda Kuşanlar ve Heptaller ayaklandı. Sembat, yalnızca 2.000 asker kullanarak Şuşanları, Kuşanları ve Heptalyalıları yenerek yendi. Bu savaşta yenilen Kuşanlar, "Kuzey Bölgelerinin Büyük Hanı"ndan yardım istediler

İkinci Göktürk-Sasani Savaşı, Batı Göktürk Kağanlığı ve Akhunlar'ın Sasani kontrolündeki İran'ı istilasıyla 603/604 yılında başlayan çarpışmalar dizisi. Savaş Göktürklerin Sasaniler'e karşı kesin zaferiyle sonuçlanmıştır.

İkinci Göktürk-Sasani Savaşı
Göktürk-Sasani Savaşları
Tarih597-598[1] 603-604[2] 606-607[3] ya da 616-617[4]
Bölge
Sonuç Göktürk Zaferi[2][5][6][7][4][8][3][9]
Taraflar
Sasani Devleti Batı Göktürk Kağanlığı
Kuşanlar
Komutanlar ve liderler
IV. Smbat Bagratuni
Datayan (ölü)
Çembuh[2]
Güçler
Büyük bir ordu[10] Bilinmiyor
Kayıplar
Ordunun neredeyse tamamı[11] Bilinmiyor

Kuşanlar 603 yılında İran'ın doğusunda bir isyan çıkardılar. Smbat 12.000'den fazla kayıp verse de, Kuşanlar'ı yenmeyi başardı.[12] Bu muharebede yenilen Kuşanlar, "kuzey bölgelerinin büyük hakanından" yardım istediler.[12] Smbat ise bu sırada karargahını Nişabur'da kurmuştu[13] ve Göktürkler 604 yılında Hroxt'a ulaştılar[14] kısa süre sonra Smbat'ın karargahının önünde görüldüler. Çembuh komutasındaki Türkler, Smbat'ı karargahında kuşatıp hücum ettiler. Smbat 3 adamıyla savaştan kaçmayı başarsa da, yardımcısı Datayan öldürüldü.[12]

Sasani ordusunun yenilgisinden sonra Türkler, İsfahan'a kadar tüm Doğu İran'ı yakıp yıktılar.[15] Ancak büyük hakanın buyruğuyla, Göktürk ordusu 604/605 yılında Töles isyanı münasebetiyle İran topraklarından geri çekildi.[14]

Göktürk ordusunun geri çekilmesinden sonra Smbat, isyancı Kuşanların topraklarına tekrar saldırdı. Belh'i alarak yakıp yıktıysa da, Toharistan'a girmeye muvaffak olamadı ve tekrar İmparatorluğun doğu sınırlarını beklemeye başladı.[16]

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Edouard Chavannes, Çin kaynaklarına Göre Batı Türkleri
  2. ^ a b c M.Grigngnaschi,"Sabirler, Hazarlar ve Göktürkler",C.I,Ankara,25-29 Eylül,1971,Ankara,1972,s.238
  3. ^ a b Pourshariati, Parvaneh (2008). Decline and Fall of the Sasanian Empire: The Sasanian-Parthian Confederacy and the Arab Conquest of Iran, p. 139
  4. ^ a b J. Marquart, Eranshahr, s. 66
  5. ^ Lev Gumilev, Eski Türkler, Selenge Yayınları, s. 172
  6. ^ Edouard Chavannes, Çin Kaynaklarına Göre Batı Türkleri, s. 280
  7. ^ M.I Artamonov, Hazar Tarihi, s. 182
  8. ^ Sebeos, Istoriya Imperatora, s. 52
  9. ^ Robert Haug, The Eastern Frontier: Limits of Empire in Late Antique and Early Medieval Central Asia
  10. ^ Nomadism in Iran: From Antiquity to the Modern Era, D. T. Potts, p. 154
  11. ^ lev Gumilev, Eski Türkler, Selenge Yayınları, s. 172
  12. ^ a b c Lev Gumilev, Eski Türkler. Selenge Yayınları. s. 172. 
  13. ^ Akbulut, Dursun A. Arap Fütuhatına Kadar Maveraünnehir ve Horasan’da Türkler (MÖ II- MS VII. Yy), (Doktora Tezi). 1984. s. 116. 
  14. ^ a b Mario Grignaschi, Sabirler, Hazarlar ve Göktürkler. s. 238. 
  15. ^ Artamonov, M. İ. Hazar Tarihi (Türkler, Yahudiler, Ruslar). Selenge Yayınları. s. 192. 
  16. ^ Lev Gumilev, Eski Türkler. Selenge Yayınları. s. 172.