Mingeçevir Baraj Gölü
Mingeçevir Baraj Gölü (Azerice: Mingəçevir su anbarı), Azerbaycan'ın kuzeybatısında yer alan bir baraj gölüdür. Kura Nehri üzerinde Mingeçevir Barajı'nın inşa edilmesiyle oluşmuştur. Kafkasya'daki en büyük baraj gölüdür.[1]
| Mingeçevir Baraj Gölü
Mingəçevir su anbarı (Azerice) | |
|---|---|
 | |
 | |
| Havza | |
| Konum | Mingeçevir, Azerbaycan |
| Koordinatlar | 40°55′6″K 46°48′13″D / 40.91833°K 46.80361°D |
| Genel bilgiler | |
| Akarsu (gelen) | Kura nehri, Alazani, İori nehri |
| Akarsu (giden) | Kura Nehri |
| Göl türü | Baraj gölü |
| Uzunluk | 70 km (43 mi) |
| Genişlik | 18 km (11 mi) |
| Yüzölçümü | 605 km2 (234 sq mi) |
| Ortalama derinlik | 26 m (85 ft) |
| En derin noktası | 75 m (246 ft) |
| Su hacmi | 15.730 km3 (3.770 cu mi) |
| Kıyı uzunluğu | 247 km (153 mi) |
| Özellikler | Kafkasya'nın en büyük baraj gölü |
| Wikimedia Commons | |
  Mingeçevir Baraj Gölü (Azerbaycan)  Mingeçevir Baraj Gölü (Kafkaslar) | |
Genel bakış değiştir
Baraj gölü 1953 yılında Kura Nehri'nin Bozdağ'dan geçen bölümü üzerine inşa edilmiştir.[2] Baraj gölünün doldurma kapasitesi 83 metre (272 ft) hacmi ise 15.73 km³'tür. 1959, 1963, 1968, 1973, 1975, 1976, 1978, 1988 ve 2010 yıllarında maksimum seviyelerine kadar doldurulmuştur.[3] Uzunluğu 70 kilometre (43 mi) ve genişliği 18 kilometre (11 mi)'dir. Maksimum derinliği 75 metre (246 ft), ortalama derinliği - 26 metre (85 ft)'dir. Kıyı şeridi boyunca uzunluğu 247 kilometre (153 mi), toplam alanı 605 kilometrekare (234 sq mi)'dir.[4][5] Azerbaycan'ın en büyük hidroelektrik santrali burada bulunmaktadır. Mingeçevir Hidroelektrik Santrali 401,6 megavat kurulu elektrik kapasitesine sahiptir.[6] Hidroelektrik barajın uzunluğu 1.550 metre (5.090 ft), genişliği 16 metre (52 ft) ve yüksekliği 80 metre (260 ft)'dir.[4]
Baraj gölü Yukarı Karabağ ve Yukarı Şirvan kanallarına su sağlamaktadır. Aynı zamanda balıkçılık, su kaynakları ve sulama için bir kaynaktır.
Orografik açıklama değiştir
Uçurumlar, Kura Nehri'nin her iki yakasına özeldir ve nehrin aktığı Mingeçevir Baraj Gölü çevresinde de gözlenir. Bununla birlikte, kumlu-killi çökeller baraj gölü alanında yaygın olarak Paleojen - Neojen'e aittir. Mingeçevir Baraj Gölü'nün kenarlarında periyodik olarak heyelan süreçleri meydana gelir.[7]
Olası askeri tehditler değiştir
Dağlık Karabağ sorunu bağlamında, bilim insanları ve politikacılar Mingeçevir Baraj Gölü'nün muhtemel bir savaş durumunda Ermeni güçleri tarafından askeri hedef olarak kullanılma olasılığını öne sürdüler. Rus etnograf Sergey Arutyunov 2010 röportajında şunları söyledi:[8]
| “ | Karabağ Dağları'nın tepesinde bulunan Ermeni veya NKR topçu bataryalarının Mingeçevir Baraj Gölü'nden 40 kilometre uzakta olduğuna dair bir askeri sırrı ifşa etmeyeceğim—bu Ermenistan Genelkurmay Başkanlığı'nca açıkça kabul edildi. Bir saldırı sonucunda Orta Azerbaycan bir denize dönüşecek. | „ |
Ermenistan Savunma Bakanı Seyran Ohanyan, 2014 Ermenistan-Azerbaycan çatışmalarının ardından 7 Ağustos'taki hükûmet toplantısında Azerbaycan Acil Durumlar Bakanlığı'na bağlı Sivil Savunma Birliklerinin son zamanlarda Ermeni güçlerinin saldırısından korkarak Mingachevir Hidroelektrik santralini koruduklarını belirtti.[9] Azerbaycan Savunma Bakanlığı cevaben ertesi gün yaptığı açıklamada, "Ermenilerin Mingeçevir Hidroelektrik Santrali'ne yönelik herhangi bir sabotaj girişimine Ermeni tarafından verilecek her türlü sabotaj girişiminin daha sefil olacağını bilmeleri gerektiğini"[10] belirten bir açıklama yaparak Azerbaycan'ın Ermenistan'ın başkenti Erivan'ı yerle bir etme yeteneğine sahip olduğu konusunda uyardı.[11]
Ulusal çevre tahmin Merkezi Başkanı Telman Zeynalov bir röportajda, Mingeçevir Barajı'nın tahrip edilmesi durumunda Arran'dan Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye kadar tüm alanın sular altında kalacağını söyledi.[12] Onun sözleriyle, bu "büyük ölçekli bir çevre felaketine" yol açacaktır. Zeynalov, selin "her iki tarafı da etkileyeceğini" ve Ermenistan kontrolündeki Karabağ'ın çoğunun sular altında kalacağını, bu nedenle Ermeni tarafının ihtiyatlı olması gerektiğini sözlerine ekledi.[13] İkinci iddia, Ermeni analist Hrant Melik-Şahnazaryan tarafından reddedildi ve Mingeçevir Baraj Gölü'nün sularının Karabağ yaylalarına ulaşamayacağı belirtildi.[14]
Ermenistan'ın eski savunma bakanı Vagharshak Harutyunyan bir Ju2020 röportajında baraja saldırmaktan bahsetti.[15]
Azerbaycan Savunma Bakanlığı Sözcüsü Vagif Dargahlı, Temmuz 2020'de yaptığı açıklamada, "Mingeçevir Barj Gölü'nün arazi topografyası, bölgedeki koruyucu arazi çalışmaları ve ülkenin füze savunma birlikleri ile hizmet veren gelişmiş hava savunma sistemleri, stratejik olarak önemli olan bu tesise saldırı yapmayı imkansız kılıyor." dedi.[16]
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ and 46th largest in the world. id=FqFMmVbfRfEC&pg=PA14&lpg=PA14&dq=Shamkir+reservoir&source=bl&ots=mwxTQ95iCi&sig=hU221OdS82YuNYq0eyQzLd7Jj3k&hl=en&ei=47G1TLW9D4T7lwfEsuTsBQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=10&ved=0CC8Q6AEwCQ#v=onepage&q=Shamkir%20reservoir&f=false The Caucasus: an introduction 3 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Frederik Coene, p. 14, 0-415-48660-2
- ^ "Rivers, Lakes and Reservoirs of Azerbaijan Republic". Ministry of Ecology and Natural Resources (Azerbaijan). 2 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2014.
- ^ Mingəçevir Su Anbarında su maksimal səviyyəyə çatıb 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved on 23 October 2010
- ^ a b "AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MELİORASİYA VƏ SU TƏSƏRRÜFATI AÇIQ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ: SU ANBARLARI". 19 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ "Water resources in Azerbaijan". 10 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ Mingechevir HydroElectric Power Plant 17 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved on 23 October 2010
- ^ Urban Groundwater Management and Sustainability. Springer. October 2006. ISBN 9781402051746.
- ^ "Մի համազարկ' եւ կենտրոնական Ադրբեջանը ծով կդառնա". Hetq (Ermenice). 16 Ağustos 2010. 17 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ Shoghikyan (7 Ağustos 2014). ""Մեր զինված ուժերը պատրաստ են իրենց առջև դրված խնդիրն իրականացնելու"․ Օհանյան". azatutyun.am (Ermenice). Radio Free Europe/Radio Liberty. 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
Պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը արձագանքեց, որ Ադրբեջանի արտակարգ իրավիճակների նախարարության քաղպաշտպանության զորքերը վերջին շրջանում հիմնականում պաշտպանում են Մինգեչաուրի ջրամբարը՝ մտավախություն ունենալով, որ հայկական կողմը կարող է այդտեղ գործողություններ իրականացնել։
- ^ "Azerbaijani Defense Ministry: "Our Army, targeting Armenia with missiles, is ready to fulfill even the order of destroying Yerevan"". apa.az. 8 Ağustos 2014. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ Bender (8 Ağustos 2014). "Azerbaijan's Army Says It Is 'Ready To Fulfill Even The Order Of Destroying' Armenia's Capital City". Business Insider. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ "Arrān". Encyclopædia Iranica. 15 Aralık 1986. 27 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ "Тельман Зейналов: "Если армяне взорвут Мингечаур, то Карабах останется под водой"". haqqin.az (Rusça). 7 Ağustos 2014. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ "Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանն արձագանքել է ադրբեջանական հոխորտանքներին. "Ջրերը չեն կարող դաշտավայրից լեռներ հոսել"" (Ermenice). Armenpress. 7 Ağustos 2014. 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ "Մեր հարվածային ուժերը կարող են ոչնչացնել Ադրբեջանում բոլոր թիրախները, այդ երկրի 2/3 կմնա ջրի տակ․ Վաղարշակ Հարությունյան". factor.am (Ermenice). 2 Temmuz 2020. 13 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ "Baku, Yerevan exchange statements on possibility of striking critical infrastructure". tass.com. TASS. 17 Temmuz 2020. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.