Baden, Avusturya
Baden, Avusturya'nın Aşağı Avusturya Eyaleti'nde kaplıcalı kasaba ve ilçe merkezi. Kentin nüfusu yaklaşık 25.000'dir (2005). Viyana'nın güneyinde bulunan Mödling'in güneyinde ve Viyana Ormanları'nın doğusunda bulunur.
| Baden | |
|---|---|
 | |
  Baden | |
| Ülke | Avusturya |
| Eyalet | Aşağı Avusturya |
| İlçe | Baden |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Kurt Staska (ÖVP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 26.89 km² |
| Rakım | 230 m |
| Nüfus (2016) | |
| • Toplam | 25,692 |
| • Yoğunluk | 960/km² |
| Zaman dilimi | UTC+01.00 (OAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+02.00 (OAYS) |
| Alan kodları | 0 22 52 |
| Resmî ad | Avrupa'nın Büyük Kaplıca Şehirleri |
| Tür | Kültürel |
| Kriter | ii, iii |
| Belirleme | 2021 (44. oturum) |
| Referans no. | 1613 |
| Ülke |  Avusturya |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
2021'de şehir, ünlü maden kaynakları ve 18. ve 19. yüzyıllarda Avrupa hamam kültürünün yükselişine dair mimari tanıklığı ile "Avrupa'nın Büyük Kaplıca Şehirleri" adı altında ulusötesi UNESCO Dünya Mirası alanının bir parçası oldu.[1][2]
Târihçesi değiştir
Bölge daha Roma öncesi dönemde bir yerleşim bölgesiydi. Bölgenin kaplıcası çok eski dönemlerden beri bilinmektedir. Romalılar'ın Aquae olarak adlandırdıkları kükürtlü termâller, imparatorluk zamânında da yaygın olarak kullanılmıştır. Ludwig van Beethoven ve Wolfgang Amadeus Mozart gibi isimler, bu kaplıcaların ziyâretçileri arasındaydı. 1480 yılında şehir statüsü kazandı.
Baden, II. Viyana Kuşatması'nda çok zarar gördü. 1683'ten önce 1.700 kadar olan nûfus, kuşatmayı yapan askerlerin çekilmesinden sonra 300'e indiği ve şehrin kuzeydoğu duvarı kıyısında bulunan Sankt Stefan Kilisesi'nin (muhtemelen kulenin savaşta kullanılmasından dolayı) çok hasar gördüğü yazılı kaynaklarda vardır.[3]
19. yüzyılda saray halkının yazlık yerleşim yeri oldu. 1812'de kentin önemli bir kısmı bir yangında zarar gördü. 19. yüzyılın silâhlarına karşı savunma imkânı veremeyen şehrin duvarları, artık eski ve gereksiz görülmeye başlandığından birçok Avrupa kentinde de olduğu gibi Baden'in duvarları 1805'te yıkılmaya başlandı; 1814'te son kent kapısı yıkıldı. Duvarın artan birkaç bölümü, 19. yüzyılın sonuna kadar mevcuttu. Eskiyi hatırlatan ve üzerinde 1567 yılı yazılı olan bir mazgal, Batzenhäusl ile kent tiyatrosu arasında bulunan bir köprüde bırakıldı.[4]
1945-1955 yılları arasında Baden'de Sovyet işgâl bölgesinin ana askerî karargâhı bulunuyordu. O yıllardan kalma Martinek kışlası, 2008'e kadar Avusturya Silâhlı Kuvvetleri'ne hizmet etmeye devâm edecektir.
Ekonomi değiştir
Turizmin yanı sıra tekstil endüstrisi kentin önemli gelir kaynaklarıdır. Leesdorf sarayı, bugün resim okulu olarak kullanılan eski bir su burcu, geç Gotik dönemden kalma Sankt Stefan kilisesi ve 15. yüzyıldan kalan Kutsal Üçleme Sütunları, bölgenin görülmeye değer târihi eserlerindendir.
Kültür ve sanat değiştir
Baden şehri, 19. yüzyıldan beri Operet merkezi olarak bilinir. İmparator II. Franz Joseph zamânından beri şehrin tiyatrosunda operetler sahnelendirilir. Baden, Avusturya'da ilk resmî hamamı açmış olan şehirdir. Hamamın karşısında yaya köprüsünün altından Schwechat ırmağı akar ve hemen karşısındaki tiyatroda kültürel faaliyetler vardır. Her ay gezilerle ilgili slayt gösterileri yapılmaktadır.
Kaynakça değiştir
- ^ Landwehr, Andreas (24 Temmuz 2021). "'Great Spas of Europe' awarded UNESCO World Heritage status". Deutsche Presse-Agentur. 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021.
- ^ "The Great Spa Towns of Europe". UNESCO World Heritage Centre. 24 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021.
- ^ II. Viyana Kuşatması
- ^ Beiträge zur Chronik der Stadt Baden bei Wien, "Baden 1880-1900", 13. cilt