Vikipedi

Edward Teller: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Ufak düzenleme yapıldı
k düzeltme AWB ile
8. satır:
| doğum_yeri = [[Budapeşte]], [[Avusturya-Macaristan İmparatorluğu|Avusturya-Macaristan]]
| ölüm_tarihi = {{ölüm tarihi ve yaşı|mf=yes|2003|9|9|1908|1|15}}
| ölüm_yeri = [[Stanford, Kaliforniya|Stanford]], [[California]], [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]
| ölüm_sebebi =
| vatandaşlığı = {{USA}}
27. satır:
}}
 
'''Edward Teller''' ({{lang|he|אדוארד טלר}}; {{lang|hu|Teller Ede}}; 15 Ocak 1908 –- 9 Eylül 2003), bilim ve teknoloji dünyasında "[[hidrojen bombası]]nın babası" olarak bilinen [[Yahudiler|Yahudi]] kökenli [[Macaristan|Macar]]–[[ABD|Amerikalı]] [[teorik fizik]]çi.<ref>"I have always considered that description in poor taste." Teller & Shoolery 2001, p. 546.</ref><ref>Goodchild 2004, p. 36.</ref><ref name="NAS">[http://www.nasonline.org/member-directory/deceased-members/49823.html ''Edward Teller'' 1948 yılında] [[ABD Ulusal Bilimler Akademisi]]'ne üye seçildi.</ref>
 
Teller hayatı boyunca hem bilimsel yeteneği hem de kişilerarası zor ilişkileri, geçici ve içekapanık kişiliği ile tanınıyordu. Teller, 1908'de [[Macaristan]]'da dindar bir [[Yahudiler|Yahudi]] ailede doğdu. 1930'larda, önde gelen Macar bilimcilerden oluşan émigré lerden oluşan, “Marslı” kod adlı grup altında ABD’ye göç etti.<ref>Metropolis, Nicholas; Rosenbluth, Arianna W.; Rosenbluth, Marshall N.; Teller, Augusta H.; Teller, Edward (1953). "Equation of State Calculations by Fast Computing Machines". Journal of Chemical Physics. 21 (6): 1087–10921087-1092. Bibcode:1953JChPh..21.1087M. doi:10.1063/1.1699114.</ref>
 
Çekirdek fiziğine, moleküler fiziğine, spektroskopiye (özellikle Jahn–Teller ve Renner–Teller etkileri) ve yüzey fiziğine çok sayıda katkıda bulunmuştur. Teller ayrıca, karmaşık moleküllerin kuantum mekanik tedavisinde standart modern bir araç olan yoğunluk fonksiyonel teorisinin öncüsü olan Thomas–Fermi teorisine de katkıda bulundu.<ref>"Edward Teller Is Dead at 95; Fierce Architect of H-Bomb". The New York Times. September 10, 2003.</ref>
35. satır:
== Erken yaşamı ve ailesi ==
 
Ede Teller, 15 Ocak 1908'de [[Avusturya-Macaristan İmparatorluğu|Avusturya-Macaristan]]'ın [[Budapeşte]] kentinde Yahudi bir ailede dünyaya geldi. Annesi piyanist Ilona Teller babası ise avukat Max Teller'di. Önce Fasori Lüteriyen Gymnasium'da, daha sonra Budapeşte'deki Minta (Model) Gymnasium'da eğitim gördü. Teller Yahudi bir aileden geldiği için Museviydi. Ancak bilim kariyerine başladıktan ve ilerleyen yaşlarından sonra [[Agnostik ateizm|agnostik-ateist]] fikir akımının destekçisi ve savunucusu oldu. Küçük yaşlarında ailecek [[Yahudilik|Yahudiliğin]] kutsal günlerinden biri sayılan Kerafet Günü’nü kutlarlardı.<ref>Teller & Shoolery 2001, p. 32.</ref><ref>Stix, Gary (October 1999). "Infamy and honor at the Atomic Café: Edward Teller has no regrets about his contentious career". Scientific American: 42–4342-43. doi:10.1038/scientificamerican1099-42. Retrieved November 25, 2007.</ref>
 
Albert Einstein ve Richard P. Feynman gibi Teller’de konuşmayı geç öğrenenlerdendi. Çoğu çocuğa göre konuşması daha sonra gelişti, ancak sayılar onun çok ilgisini çekiyordu. Hatta bundan o kadar çok eğleniyordu ki, hayal dünyasında büyük sayılar ile büyük hesaplamalar yapıyordu.<ref>Edward Teller - The inspiration of Herman Mark (segment 18 of 147), June 1996 interview with John H. Nuckolls, former director of the Lawrence Livermore National Laboratory (posted on 24 January 2008) Alternate source video (uploaded to Web of Stories YouTube channel on Sep 27, 2017)</ref>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Edward_Teller" sayfasından alınmıştır