Josef Stalin: Revizyonlar arasındaki fark

Stalin hükümeti [[Komintern|Komünist Enternasyonal]] aracılığıyla Marksizm-Leninizmi yurtdışına taşıdı ve 1930'larda, özellikle [[İspanya İç Savaşı]]'nda Avrupa’da [[antifaşizm|anti-faşist]] hareketleri destekledi. 1939'da [[Nazi Almanyası]] ile [[Sovyetler Birliği'nin Polonya'yı işgali|Sovyetler'in Polonya'yı işgal etmesi]] ile sonuçlanan bir [[Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı|saldırmazlık paktı]] imzaladı. AlmanyaNazi Almanyası, anlaşmayı 1941'de [[Barbarossa Harekâtı|Sovyetler Birliği'ni işgal ederek]] sona erdirdi. İlk gerilemelere rağmen, Sovyet Kızıl Ordusu AlmanNazi saldırısını püskürttü ve 1945'te [[Berlin Muharebesi|Berlin'i ele geçirerek]] Avrupa'da [[II. Dünya Savaşı]] sona erdi. Daha sonraki süreçte [[Sovyetler Birliği'nin Baltık devletlerini işgali|Sovyetler Baltık ülkelerini işgal etti]] ve Orta ve Doğu Avrupa, [[Çin]] ve [[Kuzey Kore]]'de Sovyet yanlısı hükümetler kurulmasına yardımcı oldu. Sovyetler Birliği ve [[Amerika Birleşik Devletleri]] savaştan küresel [[süper güç]]ler olarak çıkarken; Stalin, ülkesini savaş sonrası yeniden yapılanma yoluyla yönetti ve 1949'da [[Sovyet atom bombası projesi|nükleer bir silah geliştirdi]]. Bu yıllarda, ülke başka bir [[1946-47 Sovyet kıtlığı|büyük kıtlık]] ve ülkede görev yapan [[Yahudiler|Yahudi]] doktorlara yönelik başlatılan [[Sovyetler Birliği'nde anti-semitizm|anti-semitik bir kampanya]] yaşadı. Stalin'in 1953'teki ölümünden sonra, yerine gelen [[Nikita Kruşçev]], Stalin'in [[Gizli söylev|politika ve uygulamalarına karşı çıktı]] ve Sovyet toplumunda [[destalinizasyon]]u başlattı.

Stalin'in ekonomik programlarının başarılı olması ve halkın geniş kesimleri tarafından sevilip benimsenmesi muhalefette umutsuzluk yarattı. Bunun sonucunda 1930'larda hem Troçkist hem de "sağcı" muhalefet bir dönüşüme uğradı. Uğradıkları dönüşüm sonucunda Troçkist ve "sağcı" muhalefet birleşti ve sabotaj, suikast ve çeşitli komplolara başvurarak iktidara gelmenin yollarını denediler. 1934'te Politbüro üyesi Kirov suikasta uğradı. 1934 ile 1938 arasında bir dizi komploda bulunuldu. Bu komploların sorumluları Moskova Davaları ve Tuhaçevski Olayı gibi çeşitli davalarda yargılanıp cezalandırıldılar.<ref name=":0">Grover, Furr, 2014, "Blood Lies: The Evidence that Every Accusation against Joseph Stalin and the Soviet Union in Timothy Snyder’s Bloodlands Is False", Red Star Publishers, New York, NY, USA.</ref> Stalin'in ölümünden sonra [[Nikita Kruşçev|Kruşçev]], iktidara geldiği ilk parti kongresinde hiçbir kanıt göstermeden bu davaların düzmece olduğunu ve gerçekte herhangi bir komplonun olmadığını iddia etti. Ancak tarafsız araştırmalar gösteriyor ki Kruşçev'in o kongrede Stalin'e yönelttiği tüm iftiralar asılsızdır<ref>Grover, F., 2013, "Khrushchev Lied", Aakar Books, Delhi, India.</ref> ve o dönemde gerçekten devleti tehdit eden ciddi komplolar söz konusuydu.<ref name=":0" /><ref>Grover, F., 2018, "The Moscow Trials As Evidence," createSpace Independent Publishing Platform, 1st ed.</ref><ref>Grover, F., 2015, "The Murder of Sergei Kirov: History, Scholarship and the Anti-Stalin Paradigm", Aakar Books, Delhi, India.</ref> Bu komploların arkasındaki grupların pek çoğu Alman Nazileri ve Japon militaristleriyle de yakın ilişki içindeydiler. Kimi yazarlar; [[Büyük Temizlik]] adıyla Batı'da bilinen, Rusya'da ise "Yejovşçina" ya da "Yejov'un dönemi" diye anılan yaygın şiddet dönemi bu bağlamdan bağımsız düşünülemezdüşünülemeyeceğini belirtir. ÜlkedeZira ülkede ciddi komplolar varken ve Nazi tehdidi yaklaşıyorken Sovyet yönetimi ciddi önlemler alma ihtiyacı hissediyordu.

1937 ortalarında Tuhaçevski Olayı yaşandı ve bu olayda ordunun Japon desteğiyle hükûmete darbe girişimi ortaya çıkarıldı. Bu olaydan bir ay sonra siyasi polis örgütü [[NKVD]]'nin başındaki Yejov, Stalin'e Batı Sibirya'da Japon destekli bir isyan çıktığı haberini verdi ve sorunu çözmek için bir troikanın görevlendirilmesini istedi.<ref name=":0" /> Bunun ardından Stalin bir genelge imzalayarak Sovyet karşıtı suç içeren olaylara karışan suçlulara ve isyancılara karşı eyleme geçilmesini istedi. Bu genelgenin yayınlanmasından sonraki bir yıl içinde Stalin rapor bombardımanına tutuldu; ülkenin her yerinden isyan ve komplo haberleri geliyordu. Stalin ise doğal olarak devletin güvenlik örgütünün raporlarına inanıyordu. Gerçekte ise Yejov ve NKVD içindeki pek çok görevli de kendi komplolarını uyguluyorlardı. Yejov AlmanlarlaNazilerle işbirliği içindeydi ve hükûmeti devirmek isteyen "sağcı" bloka mensuptu. Stalin ise bunları bilmiyor ve ilk başlarda her gönderilen rapora inanıyordu. Yejov ise bu durumu suistimal edip isyancı ve suçluları cezalandırmak yerine partiye bağlı olan pek çok dürüst ve masum komünisti tutukluyordu.<ref name=":0" /> Sovyet yönetiminı yanıltmak için ise çeşitli evrak sahtecilikleri, sahte delil üretme gibi farklı kandırma yöntemleri kullanıyorlardı. 1938 başından itibaren yapılan hukuksuzluklar yavaş yavaş anlaşılmaya başlandı. 1938 Ağustosu'nda Yejov'un yardımcısı Frinovskii, Beria'yla değiştirildi. Kasımda ise Beria Yejov'un yerine geçti ve soruşturmalar başlattı. Yapılan soruşturmalar sonucunda sıradan ve suçsuz geniş kitlelere baskı ve zulüm yapıldığı tespit edildi. Bütün baskıların ve temizliklerin son bulması emredildi, troika feshedildi. 1939'da Yejov ve zulümden sorumlu diğer yöneticiler yargılanıp idam edildi. Aynı yıl, suçsuz yere tutuklanmış veya çalışma kampına gönderilmiş 100 bin kişi serbest bırakıldı. Savaş yıllarında yüz binlerce daha fazlası da davaları tekrar incelendikten sonra serbest bırakıldı.<ref name=":0" /> Olaylar büyük bir trajediye yol açmıştır ve bir küsur yıl içinde pek çoğu masum 600 binden fazla insan yaşamını yitirmiştir. Bu olaydan önce Sovyetler Birliği'nde asılan toplam kişi sayısıysa yüz bin civarındaydı. Olaylardan Stalin'i sorumlu tutmak doğru bir tutum sayılmaz. Stalin, suçsuz insanların zarar gördüğü anlaşılınca operasyonu hemen durdurmak için uğraşmıştır. Devlet aygıtı içindeki Yejov önderliğindeki grup ise pek çok masum insanı rastgele idam ederek ülkede kaos ve hoşnutsuzluk ortamı yaratmak ve bu sayede Stalin yönetimi aleyhinde isyanlar çıkmasını sağlamak hedefı gütmüştür. Bu tür isyanlar Nazi işgalini de daha kolaylaştıracaktı.

[[II. Dünya Savaşı]] sırasında parti liderliği, hükûmet başkanlığı ve Sovyet orduları başkomutanlığı görevlerini bir arada yürüttü. 1939'da [[Adolf Hitler]]'in [[Nazi Almanyası]]'yla [[Molotov-Ribbentrop Paktı]] diye de bilinen bir saldırmazlık anlaşmasını imzaladı. Bu sayede AlmanNazi ordularına karşı savaş hazırlığı yapmak için vakit kazanmış oldu. Bu anlaşma müzakereleri sırasında, Stalin, [[Adolf Hitler|Hitler]]'den, [[Polonya]]'nın doğusunun, -ki bu topraklar Rus Devrimi sırasında, devrimi doğduğu gün boğmak isteyen Polonya hükûmeti tarafından işgal edilmişti- [[Finlandiya]]'nın güneyinin, [[Estonya]], [[Letonya]] ve [[Litvanya]]'nın AlmanNazi ordularının güzergahları dışında bırakılmasında diretti ve bu bölgelerin Sovyet nüfuz alanında olduğunu belirtti. Bu sayede diplomatik bir manevrayla Baltık Denizi'nden Karadeniz'e kadar AlmanlarınNazilerin -eğer yapmış oldukları anlaşmayı ihlal etmeselerdi- asla yaramayacağı tampon bölgeler oluşturdu. Bu büyük bir diplomatik başarıydı. Savaş sırasında Stalin'in Türkiye'den de toprak talepleri olduğu iddiası savaşın çeşitli taraflarınca Türk-Sovyet ilişkilerini germek amacıyla pek çok kereler farklı amaçlarla dillendirildi. Bu propagandanın savaş sonrası dönemde ABD'nin Türkiye'deki nüfuzunu artırmasında ve Türkiye'nin NATO'ya üye yapılmasındaki etkisi büyüktür.

Bu tartışmalı tarihsel dönemle ilgili olarak, Stalin'e düşman veya Stalin'den yana olan her iki tarafın da farklı tezleri vardır. Stalin karşıtlarının tezlerine göre, Hitler'le aralarındaki açıklanmayan gizli protokole bağlı olarak [[Finlandiya]], [[Estonya]], [[Letonya]], [[Litvanya]], [[Romanya]] ve [[Polonya]]'nın AlmanyaNazi Almanyası veya Sovyetler tarafından işgalinin yolu açılmıştır. Stalin'in doğru yaptığını savunanlara göre ise, 1937'deki [[Münih]] görüşmelerinde açıkça ortaya çıktığı gibi, İngiliz ve Fransız devletleri ve dolaylı olarak da Amerikalılar, nasyonalNazi sosyalist AlmanyaAlmanyası'yını kışkırtıyorlardı ve onların [[Sovyetler Birliği]]'ne saldırısının önünü açmaya çalışıyorlardı. Bu amaçla [[Avusturya]]'nın [[Almanya]]'ya katılmasına (Anschluss) ve [[Çekoslovakya]]'nın işgaline göz yummuş ve onaylamışlardı. Ne var ki, özellikle [[Çekoslovakya]]'nın işgalinden sonra Sovyetler Birliği'nin [[Büyük Britanya]] ve [[Fransa]] ile ilişki kurma çabalarına rağmen bu iki ülke AlmanNazi tehdidini birlikte ortadan kaldırma girişimini reddetti. Böylece [[Sovyetler Birliği]], kendi sınırlarını güvence altına almak için bu protokolü imzaladı. Stalin'in amaçlarına göre, [[Polonya]] ve [[Baltık ülkeleri]]nde oluşturulacak tampon bölgeler, AlmanlarınNazilerin [[Sovyetler Birliği]]'ne ulaşmasını engelleyecekti. Böylece 1939 yılında AlmanNazi işgalinden sonra Sovyetler Polonya'nın kalan yarısını işgal edip Estonya, Litvanya ve Letonya'yı sınırlarına kattı. Sovyetler'in kuzeyindeki saatli bomba niteliği taşıyan Finlandiya'ya saldırdı ve büyük kayıplar vermesine rağmen Mart 1940'ta [[Kış Savaşı]] olarak bilinen bu savaşı da kazandı. Polonya'nın Kızıl Ordu tarafından işgal edilen bölgelerinden Katyn ormanlarında yaklaşık 22.000 silahsız savaş esiri Polonyalı subay Stalin'in emriyle [[Katyn Katliamı|katledildi]]ği iddia edilmiştir. Ancak gerçekte bu subaylar RuslarSovyetler değil AlmanlarNaziler tarafından katledilmiştir.<ref name=":1">Grover, F., 2018, "The Mystery of the Katyn Massacre: The Evidence, The Solution," Erythros Press and Media, LLC, Ketterring, OH, USA.</ref>

22 Haziran 1941'de AlmanyaNazi Almanyası [[Barbarossa Harekatı]] adını verdiği saldırıyla Sovyet topraklarına girdi. Sovyet generallerin Hitler'in Saldırmazlık Paktı'na güvenmemesi konusundaki uyarılarına rağmen yeterli hazırlığı yapmayan Stalin bu ani saldırı karşısında şok yaşadı. AlmanlarNaziler kısa sürede [[Sankt-Peterburg|Leningrad]] ve [[Moskova]] önlerine ulaştı. [[Sankt-Peterburg|Leningrad]] şehri ablukaya alındı. Ancak Moskova'da güçlü bir savunma hattı oluşturan RuslarSovyetler Mihver kuvvetlerinin şehre 100&nbsp;km'den fazla yaklaşmasını önledi.

[[Adolf Hitler|Hitler]]'in Sovyetler Birliği'ne saldırması üzerine Stalin bu sefer [[Müttefik Devletler|Müttefikler]]'in yanında yer aldı. Müttefikler ise AlmanyaNazi Almanyası'nın doğuya yönelmesinden batı cephesindeki yükün azalması dolayısıyla memnuniyet duydular.

[[Moskova]]'ya girmeyi başaramayan AlmanlarNaziler 1942'de [[Stalingrad]] üzerine yöneldi. Merkezi Rusya'yı doğudan abluka altına almayı ve Hazar petrollerine ulaşmayı amaçlayan [[Adolf Hitler|Hitler]] emrindeki subayların uyarılarına rağmen AlmanNazi ordusuna doğuya hücum etme emri verdi. Volga nehrinin iki yakasında kurulan şehrin batı yakası AlmanNazi güçlerinin denetimine girdi ve şehirde [[partizan]] savaşları başladı. Binlerce subayını [[partizan]] direnişinde kaybeden AlmanlarNaziler bozguna uğradı ve geri çekilmeye başladı. 1943'te karşı harekatı başlatan [[Kızıl Ordu]] AlmanNazi güçlerini Sovyet topraklarından kovmayı başardı. Stalin Kızıl Ordu'ya Berlin'e kadar ilerleme emri verdi. İlerleyen Kızıl Ordu askerleri AlmanlarıNazileri RusyaSovyet topraklarından attılar. Düşman toprakları ele geçirildiğinde Kızıl Ordu askerleri [[Sovyet savaş suçları|sistematik tecavüz ve yağma]] yaptılar. AlmanyaNazi Almanyası'nın müttefiki olan Macaristan, Romanya ve Bulgaristan dahil olmak üzere Kızıl Ordu askerleri işgal ettikleri her yerde 8-64 yaş arası kadınlara toplu veya bireysel olarak tecavüz ettiler tecavüz edilen kadınlar çoğu zaman öldürüldü.<ref>Norman M. Naimark, The Russians in Germany: a history of the Soviet Zone of occupation, 1945-1949, Harvard University Press, 1995, <nowiki>ISBN 978-0-674-78405-5</nowiki>, p. 81.</ref><ref>Seidler/Alfred de Zayas, ''Kriegsverbrechen in Europa und im Nahen Osten im 20. Jahrhundert'', Mittler, Hamburg Berlin Bonn 2002</ref> Toplam 2 milyon Alman kadının tecavüze uğradı tahmin edilmektedir.<ref>Helke Sander/Barbara Johr: ''BeFreier und Befreite'', Fischer, Frankfurt 2005</ref> AlmanyaNazi Almanyası dışında Macaristan'da 200.000 Macar kadına tecavüz edildi.<ref>Krisztián Ungváry, Battle for Budapest: one hundred days in World War II, I.B.Tauris, 2004 <nowiki>ISBN 978-1-85043-667-6</nowiki>, p. 280. (Soviet crimes bölümü)</ref> Kızıl Ordu, müttefiki Yugoslavya'da bile yağma ve tecavüz suçlarını işledi. Stalin tecavüz suçlarını işleyen askerlere karşı herhangi bir ceza vermedi, aksine onlara hak verdi. Zira Yugoslav komünist Milovan Đilas, Kızıl Ordu askerlerinin Yugoslavya'da işlediği tecavüzleri şikayet edince Stalin ona, "Binlerce kilometre yol katetmiş, kan ve ateşin içinden ilerleyen bir askerin bir kadınla biraz eğlenmesinde ne var?" dedi.<ref>Modris Eksteins, Walking Since Daybreak: A Story of Eastern Europe, World War II, and the Heart of Our Century, Houghton Mifflin Harcourt, 2000, <nowiki>ISBN 978-0-618-08231-5</nowiki>, p. 208.</ref><ref>Rudolph J. Rummel, Lethal politics: Soviet genocide and mass murder since 1917, Transaction Publishers, 1990, <nowiki>ISBN 978-1-56000-887-3</nowiki>, p. 161.</ref> Polonya'da onlarca toplama kampı kapatıldı ve esirler serbest bırakıldı. Doğu Avrupa'yı AlmanNazi birliklerinden temizleyen Sovyet güçleri Nisan 1945'te Berlin'e girdi. Mayıs 1945'te AlmanyaNazi Almanyası teslim oldu. Stalin'in Mihver Devletleri'nin yenilmesinde II. Dünya Savaşı'nın en ağır bedeli ödeyen güç olarak (27 milyon ölü) Müttefikler'in yanında [[Nazi Almanyası]]'na karşı kazandığı zafer uluslararası alanda gücünü ve popülaritesini artırdı.

Stalin'in iki oğlu da II. Dünya Savaşı boyunca AlmanyaNazi Almanyası'yana karşı mücadelede görev aldı. Büyük oğlu [[Yakov Cugaşvili]] AlmanlaraNazilere esir düştü ve babası aleyhine anlaşma yapmayı kabul etmediği için infaz edildi. Küçük oğlu [[Vasili Yosifoviç Stalin|Vasili Stalin]] ise hava subayı olarak batı cephesinde savaştı ve 5 Mart 1943'te bir sorti sırasında yaralandı. Vasili savaş boyunca 12 kez general rütbesine uygun görüldü, ancak terfi etmesi her defasında babası tarafından reddedildi.<ref>https://ruscabirseyler.wordpress.com/2014/02/12/josef-stalin-hakkindaki-ilginc-gercekler/</ref>

Stalin Almanlarayönetimi Nazilere askeri açıdan yardım ettikleri iddiası ile [[Kırım Tatarları]]nı [[Sibirya]]'ya ve Orta Asya'ya sürdü. [[NKVD]] iddialarına göre 20.000 Kırım tatarı partizanlara karşı savaştı. Ukraynalı tarihçi Sergey Gromenko'ya göre sadece 3.500 Kırım tatarı AlmanlarlaNazilerle işbirliği yaptı<ref>Sergey Gromenko "Kırım Tatar işbirlikçileri. Gerçek ve mitler"</ref> o sırada kızıl ordunun bünyesinde 20-30 bin arası Kırım tatarı asker vardı ama Stalin bütün Tatarları sürgün etti. Savaştan sonra kızıl ordu'da görevli Kırım tatarları ordudan atıldı ve kamplara yollandı.<ref>Alexander Statiev, "Sovyet Silahlı Direnişinin Doğası, 1942–44", ''Kritika : Rus ve Avrasya Tarihinde Keşifler'' (Bahar 2005) s. 285–318</ref> [[NKVD]] raporlarına göre sürgün edilenlerin % 20'si Kırım Tatarı aktivistlere göre %46'sı sürgün sırasında öldü. Sürgün sırasında 34.300 - 195.000 arası kişi öldü.<ref>Buckley, Ruble ve Hofmann 2008 , s. 207.</ref>

[[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]] hükûmetlerinin savaş sırasında AlmanyaNazi Almanyası ile yakın ilişkiler tesis etmesi, AlmanyaNazi Almanyası ile dış ticareti Alman para birimi [[Reichsmark]] ile yapması, Türk lirasının banknotlarını AlmanyaNazi Almanyasın'da bastırması, AlmanyaNazi Almanyası'yana paslanmaz çeliğin ham maddesi olan [[krom]]un sevkiyatını yapması, bakan [[Şükrü Saracoğlu]]'nun ırkçı ve nasyonal sosyalizm sempatizanı söylemleri, [[Sovyetler Birliği]]'ne dahil olan [[Kırım]] ve [[Kafkasya]]'da askeri harekat yapmakta olan AlmanNazi ordusunu cephede takip etmek için Türk hükûmetinin komutanlar yollaması sebepleriyle ilişkiler iyice gerildi. SSCB 19 Mart 1945'te Türkiye'ye bir nota vererek, 1925 tarihli Dostluk ve Saldırmazlık Antlaşması'nın süresini uzatmayacağını bildirdi. Pravda gazetesinde bir makale kaleme alan iki Gürcü profesörün Kars ve Ardahan'ın Gürcistan'nın tarihsel topraklarına dahil olduğunu ileri sürmesi Türkiye'deki çevrelerde Sovyetler Birliği'nin bu illeri ilhak etmek istediği şeklinde algılandı. Stalin [[İstanbul]] ve [[Çanakkale]] Boğazlarının olası bir saldırıya karşı ortak savunulmasını teklif etti. "Ortak Savunma"dan kast edilen, Montrö Boğazlar Sözleşmesi hükümlerinin değiştirilmesi ve SSCB'ye Boğazlarda askeri üs verilmesiydi. Türkiye bu talepleri geri çevirdi. Süratle Batı Bloku'na yanaştı. 12 Mart 1947'de ilan edilen Truman Doktrini ile Türkiye Batı ile olan bağlantısını sağlamlaştırdı.

1939'da ve 1940'ların başında 300.000 Polonyalı tutsak alındıktan sonra,<ref name="PWN">{{pl icon}} [http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3949396 obozy jenieckie zolnierzy polskich] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20131104032626/http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3949396 |date=4 Kasım 2013 }} (Prison camps for Polish soldiers) [[Internetowa encyklopedia PWN|Encyklopedia PWN]]. Retrieved 28 November 2006</ref><ref name="Wojsko">{{pl icon}} Edukacja Humanistyczna w wojsku. 1/2005. Dom wydawniczy Wojska Polskiego. {{ISSN|1734-6584}}. (Official publication of the Polish Army)</ref><ref name="Молотов">{{Rus}} Молотов на V сессии Верховного Совета 31 октября цифра «примерно 250 тыс.» (Please provide translation of the reference title and publication data and means)</ref><ref name="Отчёт">{{Rus}} Отчёт Украинского и Белорусского фронтов Красной Армии, Мельтюхов, p. 367. (Report of the Ukrainian and Belorussian fronts of the Red Army, Melyukhov)</ref> 5 Mart 1940'ta [[Lavrenti Beriya]]'nın Stalin'e gönderdiği bir nota istinaden 25.700 Polonyalı tutsağın idam edildiği iddia edilmektedir.<ref name="Fischer">[[Benjamin B. Fischer]], "[https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/csi-publications/csi-studies/studies/winter99-00/art6.html The Katyn Controversy: Stalin's Killing Field]", ''[[Studies in Intelligence]]'', Winter 1999–2000</ref><ref name="kmw_resolution">Excerpt from the minutes No. 13 of the Politburo of the Central Committee meeting, shooting order of 5 March 1940{{web kaynağı|url=http://www.electronicmuseum.ca/Poland-WW2/katyn_memorial_wall/kmw_resolution.html |başlık=Electronicmuseum.ca |erişimtarihi=19 Aralık 2005|deadurl=bot: unknown |arşivurl=https://web.archive.org/web/20050921034703/http://www.electronicmuseum.ca/Poland-WW2/katyn_memorial_wall/kmw_resolution.html |arşivtarihi=21 Eylül 2005 |df=dmy }} . Retrieved 19 December 2005, original in Russian with English translation</ref> Bu olay [[Katyn Katliamı]] olarak bilinir.<ref name="Fischer" /><ref name="Sanford">[[George Sanford (scholar)|George Sanford]], [https://books.google.com/books?vid=ISBN0415338735&id=PZXvUuvfv-oC&pg=PA20 Katyn and the Soviet massacre of 1940: truth, justice and memory], Routledge, 2005, ISBN 0-415-33873-5 pp. 20–24</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/kent-csi/vol43no3/pdf/v43i3a06p.pdf | başlık = Stalin's Killing Field | erişimtarihi = 19 Temmuz 2008 | biçim = PDF | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160413232951/https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/kent-csi/vol43no3/pdf/v43i3a06p.pdf | arşivtarihi = 13 Nisan 2016 | ölüurl = no }}</ref> İddiaya göre Stalin şahsen bir Polonyalı generale [[Mançurya]]'da kaybolduklarını söylerken,<ref name="Biuletyn">{{web kaynağı|url=http://www.udskior.gov.pl/kombatant/200306_spec.pdf|başlık=Kombatant Bulletin|erişimtarihi=3 Ağustos 2011|deadurl=bot: unknown|arşivurl=https://web.archive.org/web/20090303231404/http://www.udskior.gov.pl/kombatant/200306_spec.pdf|arşivtarihi=3 Mart 2009|df=dmy}} Special Edition of Kombatant Bulletin No.148 6/2003 on the occasion of the Year of General Sikorski. Official publication of the Polish government Agency of Combatants and Repressed</ref><ref name="VIZH">Svyatek; Romuald (1991) "Катынский лес", Военно-исторический журнал, No.9, {{ISSN|0042-9058}}</ref>{{Kdş|Brackman|2001}} Polonya demiryolu işçileri 1941 Nazi istilasından sonra toplu mezarı buldu.<ref name="BIPN1">{{Dergi kaynağı|yazar=Polak, Barbara|yıl=2005|başlık=Zbrodnia katynska|journal=Biuletyn [[Institute of National Remembrance|IPN]]|sayfalar=4–21|url=http://www.ceeol.com/aspx/getdocument.aspx?logid=5&id=f4349d43-b13d-4c2c-a70d-056e8801493d|biçim=PDF|erişimtarihi=22 Eylül 2007|dil=pl}}</ref> Aslında Katyn katliamını RuslarSovyetler değil, AlmanNazi askerleri yapmışlardır.<ref name=":1" />

Stalin, [[II. Dünya Savaşı]]'nın sonlarında [[Kızıl Ordu]] tarafından AlmanNazi işgalinden kurtarılan [[Doğu Bloku|Doğu Avrupa]] ülkelerinde [[Komünizm|komünist]] partilerin iktidara gelmesine destek sağladı. [[Çekoslovakya]], Doğu Almanya denilenadı verilen [[Demokratik Alman Cumhuriyeti]], [[Bulgaristan Halk Cumhuriyeti]], Polonya, Yugoslavya Federasyonu, Macaristan ve Romanya'da sosyalist halk cumhuriyetleri kuruldu. Bu ülkelerin [[kapitalist]] ekonomiden [[Sosyalizm|sosyalist]] ekonomiye geçmesine ve [[Sovyetler Birliği]]'nin tecrübelerinden yararlanmalarında yardımcı oldu. ABD öncülüğünde Avrupa'da uygulanmaya konan [[Marshall Planı]]na karşı sosyalist ülkelerin ekonomik ve siyasi birliğini amaçlayan ve sosyalist ülkeler arasındaki ticareti geliştiren [[COMECON]]'u kurdu. II. Dünya Savaşı'nda lağvedilen III. Enternasyonal yerine [[Kominform|IV. Enternasyonal]]'i örgütledi ve yeni kurulan sosyalist ülkelerdeki partilerin örgütlü mücadelesi için çaba sarf etti. 1946 yılında SBKP Merkez Komitesi Dış Politika Bölümü Başkanlığına getirdiği [[Mihail Suslov]] ideolojik propaganda şefi olarak sosyalizmin diğer ülkelere yayılmasında etkili oldu.