Tartışma:Sputnik V COVID-19 aşısı

Madde adı

Ürün Ruslar tarafından geliştirilmiş, Ruslar tarafından Rusça bir ad verilmiş fakat bizdeki madde adı bu adın İngilizce transk. ile açılmış. Madde adı neden Gam-KOVID-Vak değil? --𐰇𐱅𐰚𐰤 (mesaj) 21.39, 14 Ağustos 2020 (UTC)

Selamlar, Türkçe Vikipedi'de KOVİD her zaman COVID'e yönlendirilmiş En iyisi bütünlüğü bozmayalım. --Jelican9 ^💬 10.45, 19 Ağustos 2020 (UTC)

Arkadaşım, bu ad özel ad. Bizim müdahale edip şöyle yapalım deme hakkımız yok. --𐰇𐱅𐰚𐰤 (mesaj) 10.49, 19 Ağustos 2020 (UTC)

O zaman diğer koronavirüs maddelerini de özel ada uygun şekilde taşıyınız. --Jelican9 ^💬 10.54, 19 Ağustos 2020 (UTC)

O maddeler doğru adda zaten. --𐰇𐱅𐰚𐰤 (mesaj) 10.56, 19 Ağustos 2020 (UTC)

Diğer sürümlerde de aşının adının KOVİD olarak çevrildiğini görmedim. Hepsi nedense COVID olarak kullanmışlar. --Jelican9 ^💬 11.01, 19 Ağustos 2020 (UTC)

Yahu diğer sürümler mi bizim kılavuzumuz? Bunun Ruslarca geliştirildiği ve adının Kiril ile yazıldığı konusu muallakta olan bir konu mu? Türkçe trans. kurallarından bahsediyorum, belki "nedense"sinin cevabı diğer sürümlerin Türkçe olmayışından olabilir... Hani yaygınlık öne sürülse anlayacağım buradaki mantığı ama o zaman da adın Sputnik olması gerekir. @Nanahuatl Khutuck bir değerlendirme yapabilir misiniz? Üst üste taşımalar yapmak istemiyorum açıkçası. --𐰇𐱅𐰚𐰤 (mesaj) 15.25, 19 Ağustos 2020 (UTC)

Zaten yaygın olarak Türkçe Vikipedi'de Covid kullanıyoruz. Kovid kelimesi hep Covid'e yönlendirilmiş. --Jelican9 ^💬 16.17, 19 Ağustos 2020 (UTC)

Türkçe Vikipedi'de COVID kelimesinin kullanıldığı zaten ortada da buradaki meseleyi anladığını sanmıyorum Jelican. Bahsettiğin "Kovid kelimesi hep Covid'e yönlendirilmiş" meselesi COVID'in Türkçeye İngilizcedeki okunuşunun yanlış şekilde yazı diline KOVİD (hele hele KOVID yazan var, çıldırmamak elde değil) şeklinde aksettirilmesiyle Türkçe kaynaklarda kullanılmaya başlanmış bir kelimeyken buradaki mesele Rusça kelimenin Türkçe transkripsiyonu. İkisi arasında dünya kadar fark var. Burada KİRİL ALFABESİ kullanılarak yazılan bir dilden direkt olarak alınan bir kelimeden bahsediyoruz. COVID kelimesi LATİN ALFABESİ kullanılarak yazılan bir dilden aktarılarak kullanılıyor burada. Latin alfabesi mevzubahis ise kelime olduğu gibi kullanılır, Kiril alfabesi mevzubahis ise Türkçeye uygun şekilde TRANSKRİPT edilir. Bir de örnek vereyim belki ikisi arasındaki farkı daha iyi anlamaya yardımcı olur: Şarapova Rus vatandaşı olduğu için "Sh" değil Ş kullanıyoruz zira Rusçanın Türkçe transripsiyonu böyle yapmamızı söyler. Mikhail Baryshnikov ise her ne kadar Rus asıllı ve adı Rusça olsa da Amerikan vatandaşı olduğundan ve Amerikalılar da Latin alfabesi kullandığından burada Türkçe kurallarına göre adını direkt İngilizcedeki şekilde yazıyoruz, Mihail Barışnikov diye yazmıyoruz. Buradaki durum da tam tersi. COVID aslen İngilizce olsa da burada Rusların kullandığı şekli söz konusu, bize de düşen Rusça yazımının Türkçeye uygun şekilde buraya aktarılmasıdır. Niye bu kadar açıklama yapmama gerek vardı onu da anlamış değilim. Rusça bir metinden aksettirilen kelime o dilin Türkçeye uygun aktarım kuralına göre yazılır, bu kadar basit. Eğer bu aşı Rusya'nın değil de Slovenya'nın olsaydı Gam-COVID-Vac yazmamız doğru olurdu ama şu an doğru değil. --𐰇𐱅𐰚𐰤 (mesaj) 19.45, 19 Ağustos 2020 (UTC)

• 𐰇𐱅𐰚𐰤'nın (nasıl okunuyor bilmiyorum) dedikleri yerinde ve doğru... Ancak ben, resmî ad kullanma zorunluluğumuz olmadığını da dikkate alarak "Sputnik V" kullanımının tercih edilebileceğini düşünüyorum yaygın kullanım açısından.--Nanahuatl^Efendim? 19.53, 19 Ağustos 2020 (UTC)

Tamam taşlar şimdi yerine oturdu, ilgili değişikliği yapabilir misiniz?, Sevgiler... --Jelican9 ^💬 19.55, 19 Ağustos 2020 (UTC)

---

@Nanahuatl'ın ifadesine binaen yaygınlığı da tartışalım o zaman. Yaygın olan Sputnik V hiç kuşkusuz. Bizim tıbbi akademik dergileri yeyip yutan kullanıcımız yanlış hatırlamıyorsam @Seksen iki yüz kırk beş'ti, madde adına dair akademik bir bakış sunmasını isterim kendisinin. Yanlış hatırlıyorsam yine de fikri değerli. Benim fikrime kalırsa yaygın olanı tercih ederim ben de, Seksen ve Khutuck de karşı çıkmazsa Sputnik V yapalım direkt. --𐰇𐱅𐰚𐰤 (mesaj) 20.22, 19 Ağustos 2020 (UTC)

Bu aşı ve akademik? Güldürmeyin efendim :) Neyse bu bir yana, resmî ad özelinde konuşalım. Şimdi deneysel bir tıbbi maddenin dünya literatüründe nasıl geçeceğini ClinicalTrials.gov sitesindeki kaydı belirler. Bunun kaydı Gam-COVID-Vac şeklinde. Burada deneysel isim ile yaygın isim arasında farkı ortaya koymak lazım: ilaç/aşı deneme aşamasındayken kullanılan geçici isim, tıp literatüründe sabittir ve Türkçe tıp literatürüne de normalde böyle yansır. Bu ilaç/aşıya düzgün bir isim verildiğinde bu yerelleştirilir ve dilden dile kullanım farkı olabilir. Genel bir prensip olarak bunu tuttuk. Evet, bu bir Rus aşısı ve Rusya'daki çalışmalarda Kiril alfabesiyle yazılmakta. Ancak ben az önce bahsettiğim genel prensipten ayrılmak için bir neden olarak görmüyorum bunu. Ruslar ne şekilde yazarsa yazsın, bu konu akademik olarak ele alınacak olsa dünya literatüründeki deneysel adı Gam-COVID-Vac olur. Bunu alalım bir kenara, Sputnik V kullanalım mı kullanmayalım mı? Bir numaralı sıkıntı şu, bu bir ilaç olsa, bir bileşik cins ismi olur (mesela ibuprofen) ve bir de pazar ismi olur (mesela Nurofen). Ansiklopedi olarak cins ismi kullanamız gerekir, medyadaki çoğu kaynak pazar ismini kullansa dahi. Aşılarda oturmuş böyle bir konvansiyon yok. Kısa vadeli olarak düşünecek olursak böyle bir ayrıma gerek de olmadığından "Sputnik V" ismini gündeme alabiliriz, eğer bu ismin kullanılacağı kesinse. İdeal olarak akademik kaynaklardaki yaygınlığın gelişmesi beklenir ve bakılır ancak bu durumda medyayı takip etmek mecburiyetindeyiz, bu aşı hakkında akademik hiçbir şey olmadığı için. Onun da tahlilini yapmayı sizlere bıraktım :) --Seksen iki yüz kırk beş / GGT (mesaj) 20.44, 19 Ağustos 2020 (UTC)

• Şu an mobilden tarayabildiğim kadarıyla Türkçe haberlerde Gam-COVID-Vac adını kullanan yok. Öyle sanıyorum ki pek bir özenli olan medya editörleri bu isimlendirmeden burası sayesinde haberdar olacaklardır... Seksen245'in "akademik literatürdeki yaygın kullanımın ne olacağı" görüşünü ilerisi için akılda tutarak ilk açılan ada taşınmasını mevcut hâle göre uygun buluyorum.--Kingbjelica (mesaj) 23.02, 19 Ağustos 2020 (UTC)

"Sputnik V" deyip geçelim bence, ileride bir pazarlama adı verirlerse yine değiştiririz. COVID/KOVID'de transliterasyon konusunda dil kuralları garip bir durum ortaya çıkartmış, bilemedim. --Khutuck^msj 02.20, 20 Ağustos 2020 (UTC)