Çin karakterleri

(Çince karakterler sayfasından yönlendirildi)

Çin karakterleri veya Çin harfleri (Çince (basitleştirilmiş): 汉字, Çince (geleneksel): 漢字; Pinyin: hànzì), günümüzde Çince, Japonca ve nadiren Korecenin yazılmasında kullanılan simgesel grafikler ya da logogramlardır.[1] Bunlara Mandarin Çincesinde hànzì, Japoncada kanji, Korecede hanja ya da hanmun, Vietnamcada ise hán tự ya da chữ nho adı verilir.[2]

  Resmî olarak geleneksel Çin yazı karakterlerinin kullanıldığı bölgeler (Tayvan, Hong Kong, Makao)
  Resmî olarak basitleştirilmiş Çin yazı karakterlerinin kabul edildiği fakat fiilen geleneksel Çin karakterlerinin kullanıldığı bölge (Malezya)
  Resmî olarak basitleştirilmiş Çin yazı karakterlerinin kullanıldığı bölgeler (Çin anakarası, Singapur)
  Resmî olarak kısmen değiştirilmiş Çin yazı karakterlerinin kullanıldığı bölgeler. (Japonya, Güney Kore).
  Eskiden Çin yazı karakterlerinin kullanılıp bugün kullanılmadığı bölgeler (Vietnam, Kuzey Kore, Moğolistan).
"Mao Zedong"
Çin karakterlerinin tarihi gelişimi

Çin yazısının ilk örnekleri Çin'in Shang Hanedanlığı döneminde, yaklaşık MÖ 1600 yıllarına ait Fal Yazıtlarıdır. Çin karakteri daha sonra Çin dışında Doğu ve Güney Asya'da Kore, Vietnam ve Japonya'da kullanılmaya başlanmıştır. 20. yüzyılda Kuzey Kore ve Vietnam, Çin karakterini kullanmayı tamamıyla bırakmışlardır. Bugün Güney Kore ve Japonya'da ise bu ülkeler kendi yazım sistemlerini geliştirmiş olmalarına karşın Çin karakteri hâlâ kısmen kullanılmaktadır.

Çin yazı karakterleri, alfabeden farklı olarak ses belirtmek için kullanılmaz; bir tür resim yazısından türemiştir. Bu nedenle farklı dillerde değişik seslerle okunabilir; ancak anlam değişmez. Bu sayede Çincenin yüzlerce farklı lehçesini konuşan Çinliler için tarih boyunca iletişimi kolaylaştıran bir araç olmuştur. Söz dizimi olarak Çinceden tamamen farklı dilleri konuşan Japonlar ve Koreliler ise temel dilbilgisi kurallarını öğrendikten sonra Çince Budist yazmalar gibi belgeleri okuyabilmişlerdir. Bu yönüyle Çin karakteri Uzak Doğu'da kültürel alışverişin temel taşıdır.

Çin'de 1956 yılından sonra Basitleştirilmiş Karakterler kullanılmaya başlanmıştır. Buna karşılık Tayvan, Hong Kong ve Makao'da hâlen Geleneksel Karakterler kullanılmaktadır.

Çin karakterinin tarihsel gelişimi değiştir

Arkaik Zhuanshu (Qin Hanedanlığı) Geleneksel karakterler Sadeleştirilmiş Pinyin Anlamı
    rén insan
    kadın
    çocuk
    güneş
    yuè ay
    shān dağ
    chuān nehir
    shuǐ su
    yağmur
    zhú bambu
    tahta
    at
    niǎo kuş
    guī kaplumbağa
    lóng ejderha

Zamirler değiştir

  • 我: Ben (wo)
  • 你: Sen (ni)
  • 他 (dişil yazımı: 她): O (ta)
  • 我们: Biz (women)
  • 你们: Siz (nimen)
  • 他们(dişil yazılımı:她们): Onlar (tamen)

Kaynakça değiştir

  1. ^ Robinson, Andrew (2009). Writing and script: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199567782. 
  2. ^ Kornicki, Peter F. (2018). Languages, scripts, and Chinese texts in East Asia (1. bas.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198797821. 

Ayrıca bakınız değiştir

  Wikimedia Commons'ta Chinese characters ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur