Zeki Kuneralp

Zeki Kuneralp (5 Ekim 1914, İstanbul - 26 Temmuz 1998, İstanbul), Türk diplomat. Milli Mücadele karşıtı Ali Kemal’in oğlu olması nedeniyle Bakanlığa girmesi sakıncalı görülmüştür. Dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’ye durum aktarıldığında, “devlet kin tutmaz” demiş, böylece Kuneralp, 1941 yılında Dışişleri Bakanlığı’nda göreve başlamıştır. 1941-1960 yılları arasında Bükreş Elçiliği’nde, Prag Elçiliği’nde, merkezde ve Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nün (NATO) Daimi Temsilciliği’nde çeşitli görevlerde bulunmuştur. Türkiye'nin Kıbrıs Adası’na garantör devlet olmasını sağlayan Zürih ve Londra Antlaşma metinlerinin hazırlanmasında rol almıştır. Bu bağlamda dönemin Başbakanı Adnan Menderes’e ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu’ya gerekli bilgileri aktarmıştır. Kıbrıs sorunu çerçevesinde Türkiye-İngiltere ilişkilerinde önemli bir rol oynamıştır.^[1]

1960-1979 yılları arasında Bern Büyükelçiliği, iki defa Londra Büyükelçiliği, Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreterliği ve Madrid Büyükelçiliği yapmıştır. 1978 yılında, Madrid Büyükelçiliği görevi sırasında Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları terör örgütü tarafından kendisine suikast düzenlenmiştir. Suikast sırasında makam arabasında olmayan Zeki Kuneralp hayatta kalmış ancak o sırada arabada bulunan eşi, bacanağı ve şoförü ölmüşlerdir. 1979 yılında, görevinden emekli olmuş ve 1998'de İstanbul'da ölmüştür.^[1]

Yaşamı

Ali Kemal'in oğludur. Babasının öldürülmesinden sonra ailesiyle birlikte sınır dışı edildi, İsviçre'de hukuk eğitimi gördü. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün özel izniyle Türkiye'ye döndü ve Dışişleri Bakanlığı'na girdi. Bükreş, Prag ve NATO Türkiye daimi temsilciliklerinde çeşitli görevlerde bulunduktan sonra 1956-1957 yıllarında Paris, 1960-1964 arasında Bern, 1964-1966 ve 1969-1972 yılları arasında Londra, 1972-1979 yıllarında Madrid Büyükelçiliği, 1960 yılında kısa bir süre ve 1966-1968 yılları arasında Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreterliği (Müsteşarlık) yaptı.

1943 yılında Necla Özdilci ile evlendi.

Suikast girişimi ve sonrası

1978 yılında Madrid'de Zeki Kuneralp'in eşi Necla Kuneralp, eniştesi, emekli büyükelçi Beşir Balcıoğlu ile makam şoförü Antonio Torres, Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları (JCAG)'ın 3 üyesinin ateş açması sonucu hayatlarını kaybettiler. Zeki Kuneralp saldırı sırasında olay yerinde olmadığı için sağ kurtuldu. 1979 yılında yaş haddinden emekli oldu. 1998 yılında 84 yaşında İstanbul'da öldü. Emekli Büyükelçi Selim Kuneralp'in babasıdır. 23 Temmuz 2019 tarihinde Birleşik Krallık Başbakanı olan Boris Johnson'ın dedesi Osman Kemal'in üvey kardeşidir.

Kaynakça

^ ^a ^b Gülsoy, Berksan. “ZEKİ KUNERALP’İN DİPLOMATİK GÖREVLERİ (1941-1979) 11 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.”. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi 22, sy. 45 (Ocak 2023): 913-41.

Şimşir, Bilal (2000). Şehit Diplomatlarımız (1973-1994) (2015 bas.). Ankara: Bilgi Yayınevi. ISBN 975-494-924-7.
"Şehit Edilen Diplomatlarımız/Görevlilerimiz ve Aile Bireyleri". T.C. Dışişleri Bakanlığı. 24 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2020.

Ayrıca bakınız

Türk diplomatlara düzenlenen suikastlar listesi

Hükûmet görevi
Önce gelen: Haluk Bayülken	Türkiye Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı 10 Temmuz 1966 - 4 Ağustos 1969	Sonra gelen: Orhan Eralp
Önce gelen: Selim Rauf Sarper	Türkiye Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı 30 Mayıs 1960 - 16 Ağustos 1960	Sonra gelen: Namık Kemal Yolga

[:0-1] Gülsoy, Berksan. “ZEKİ KUNERALP’İN DİPLOMATİK GÖREVLERİ (1941-1979) 11 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.”. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi 22, sy. 45 (Ocak 2023): 913-41.

[1]