Zahidan
Zahidan (Farsça: زاهدان, Zāhedān), İran'ın güneydoğusunda, Sistan ve Belucistan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehir.
| Zahidan زاهدان | |
|---|---|
 | |
  Zahidan Şehrin İran'daki konum | |
| Ülke |
 İran |
| Eyalet | Sistan ve Belucistan Eyaleti |
| Şehristan | Zahidan şehristanı |
| Bahş | Zahidan merkezî bahşı |
| Rakım | 1.352 m (4.435 ft) |
| Nüfus (2006) | |
| • Toplam | 580,071 |
| Zaman dilimi | UTC+03.30 (IRST) |
| • Yaz (YSU) | UTC+04.30 (IRST) |
CoğrafyaDeğiştir
Şehir, Pakistan ve Afganistan sınırı yakınlarında, denizden 1352 m. yükseklikte bulunur. Başkent Tahran'a 1.605 km. uzaklıktadır.
OlaylarDeğiştir
Mahsa Emini'nin öldürülmesinin ardından protestoların gerçekleştirildiği şehirlerden biri olan Zahidan'da, 30 Eylül 2022 tarihinde İran güvenlik güçleri protestocuların üzerine ateş açmış[1] ve Amnesty International'a göre en az 82 protestocunun ölümüne sebep olmuştur[2].
İklimDeğiştir
 Zahidan iklimi 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 27,0 | 28,0 | 32,2 | 37,0 | 40,4 | 43,0 | 42,0 | 43,0 | 40,0 | 36,0 | 30,2 | 28,0 | 43,0 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 14,0 | 16,5 | 21,9 | 27,5 | 32,5 | 36,2 | 37,0 | 35,6 | 32,3 | 27,7 | 21,7 | 16,3 | 26,6 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 6,4 | 9,2 | 14,5 | 20,0 | 24,7 | 28,3 | 29,3 | 27,1 | 22,7 | 17,8 | 11,9 | 7,9 | 18,3 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −0,5 | 2,5 | 7,4 | 12,1 | 15,9 | 18,6 | 19,8 | 17,2 | 12,4 | 8,1 | 3,1 | 0,5 | 9,8 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −22 | −14 | −7 | 0,0 | 1,4 | 11,0 | 12,0 | 8,0 | 2,0 | −4 | −11 | −16 | −22 |
| Ortalama yağış (mm) | 19,3 | 21,1 | 13,6 | 9,5 | 3,9 | 0,4 | 0,8 | 0,9 | 0,2 | 1,8 | 3,4 | 7,2 | 82,1 |
| Kaynak: Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (1961–1990)[3] | |||||||||||||
Etnik YapıDeğiştir
2005 yılı itibarıyla, 580.071 nüfusa sahiptir. Şehir halkının büyük çoğunluğunu Beluciler oluşur. Diğer halklar Sistaniler ve Peştunlar'dır.
Ekonomi ve UlaşımDeğiştir
Zahidan'da İran ekonomisi için önemli sayılabilecek bir faaliyet bulunmaz.Daha çok yerel ölçekli küçük sanayi tesisleri vardır. Özellikle tekstil (pamuklu dokuma), kilimcilik, seramik ve gıda sanayi gelişmiştir. Önemli bir tarım bölgesi değildir. Nüfusun özellikle, SSCB'nin Afganistan işgalinden kaçan halkın bu şehre gelmesinden dolayı artmasıyla şehrin ekonomik önemi artmıştır.
Zahidan kuzeyindeki büyük şehir Meşhed'e kara yolu ile bağlıdır. Şehir İran-Pakistan arasında 2.derecede önemli olan kara yolu üzerindedir. Bu yol üzerinden Pakistan'ın Quetta kentine bağlanır. Eyaletin daha güneyinde Bam üzerinden ayrılan anayol ise Pakistan'ın en büyük kenti ve limanı Karaçi'ye bağlanır. Şehir ayrıca inşası yeni tamamlanan İran-Pakistan demiryolu bağlantısı üzerinde önemli bir istasyondur. Şehirde uluslararası bir havaalanı bulunur.
EğitimDeğiştir
Şehirde önemli sayılabilecek eğitim kurumları: İslamic Azad University, Zahedan University of Medical Sciences ve University of Sistan and Baluchestan.
Dış bağlantılarDeğiştir
- (İngilizce) iranchamber.com'da şehrin tanıtımı 15 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Wikimedia Commons'ta Zahedan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ "At least 63 killed in Iran suppression of Zahedan protest: Human rights group". Alarabiya News. 4 Ekim 2022. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2022.
- ^ "Iran: At least 82 Baluchi protesters and bystanders killed in bloody crackdown". Amnesty International. 6 Ekim 2022. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2022.
- ^ "Zahidan İklim Verileri 1961–1990". Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012.