Yeni Zelanda coğrafyası
Yeni Zelanda coğrafyası, Yeni Zelanda'nın coğrafi özelliklerini tanımlar. Yeni Zelanda, Büyük Okyanus'un güneybatısında, su yarımküresinin merkezine yakın bir yerde bulunan bir ada ülkesidir. 700 civarında olduğu tahmin edilen çok sayıda adadan oluşur ve esas olarak günümüzde denizin altında kalan daha büyük bir kara kütlesinin kalıntılarıdır. Büyüklüklerine göre kara kütleleri, Cook Boğazı ile ayrılan Kuzey Adası ve Güney Adası'dır. Üçüncü en büyüğü, Foveaux Boğazı'nın karşısındaki Güney Adası'nın ucundan 30 kilometre uzakta bulunan Stewart Adası'dır. Diğer adalar bölgede önemli ölçüde daha küçüktür. En büyük üç ada, 35° ila 47° güney enlemlerinde 1.600 km boyunca uzanmaktadır.[1] Yeni Zelanda, 268.710 km² yüzölçümü ile dünyanın en büyük altıncı ada ülkesidir.[2]
| Yeni Zelanda coğrafyası | |
|---|---|
| |
| Kıta | Okyanusya |
| Bölge | Avustralasya |
| Yüzölçüm | dünyada 75. sırada 268.710 km² Kara : 97,9 % Su : 2,1 % |
| Kıyılar | 15.134 km |
| Sınırlar | 1.027 km |
| En yüksek nokta | Cook Dağı (3.724 m) |
| En alçak nokta | Taieri Ovası (−2 m) |
| En uzun nehir | Waikato Nehri (425 km) |
| En büyük göl | Taupo Gölü (3.487 km²) |
Yeni Zelanda'nın manzaraları, güneybatının fiyort benzeri oluşumlardan subtropikal Far North'un kumlu plajlarına kadar uzanmaktadır. Güney Adası'na Güney Alpleri hakimdir, volkanik bir plato ise merkezi Kuzey Adası'nın çoğunu kaplamaktadır. Sıcaklıklar genellikle 0 °C'nin altına düşer ve 30 °C'nin üzerine çıkar, ardından koşullar Güney Adası'nın batı kıyısındaki yağışlı ve soğuktan, dağların üzerinden kısa bir mesafe ötede kuru ve karasal ve Southland'ın Deep South'taki tundra benzeri iklime kadar değişmektedir.
Arazinin yaklaşık üçte ikisi ekonomik olarak faydalıdır, geri kalanı dağlıktır. Kuzey Adası, 4 milyon sakiniyle en kalabalık adadır ve Auckland, nüfus ve kentsel alan açısından ülkedeki açık ara en büyük metropol alanıdır. Güney Adası, 1,18 milyondan fazla nüfusu ile ikinci kalabalık adadır, ancak coğrafi olarak Kuzey'den daha büyüktür.
Ülke, Avustralya anakarasının yaklaşık 2.000 km güneydoğusunda, Tazman Denizi boyunca yer almaktadır ve Okyanusya'nın en güneydeki ülkesidir. Ana adalarına en yakın yabancı komşusu, yaklaşık 750 km kuzeybatıdaki Norfolk Adası'dır. Kuzeydeki diğer ada grupları Yeni Kaledonya, Tonga ve Fiji'dir. Yeni Zelanda'nın Antarktika'ya görece yakınlığı, Güney Adası'nı kıtaya yapılan bilimsel keşif gezileri için önemli bir geçit haline getirdi.
Kaynakça değiştir
- ^ Walrond, Carl (8 Şubat 2005). "Natural environment – Geography and geology". Te Ara: The Encyclopedia of New Zealand. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023.
- ^ "Island Countries of the World". WorldAtlas.com. 7 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023.
Dış bağlantılar değiştir
| Wikimedia Commons'ta Yeni Zelanda coğrafyası ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Statistics New Zealand 26 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- New Zealand 5 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. profile at World Atlas
- Natural Environment 4 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Te Ara: The Encyclopedia of New Zealand
- New Zealand's Geological History 27 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – 1966 Encyclopaedia of New Zealand