Cook Dağı
Cook Dağı ya da Aoraki, Yeni Zelanda'nın en yüksek dağıdır (3724 m).[1] Yeni Zelanda Alpleri'nde Güney Adası üzerindeki Mackenzie Distrikt'inde (idari yapı) Canterbury Bölgesi'nde bulunur.[1]
| Cook Dağı | |
|---|---|
| Aoraki | |
 Cook Dağı, Hooker Vadisi'nden görünüşü | |
 | |
| En yüksek noktası | |
| Yükseklik | 3.724 m |
| Çıkıntı | 3.724 metre (12.218 ft) |
| Yalıtılma | 3.140 kilometre (1.950 mi) |
| Koordinatlar | 43° 36' G, 170° 10' D |
| Coğrafya | |
| Konum | Canterbury Bölgesi, Güney Adası, Yeni Zelanda |
| Tırmanma | |
| İlk tırmanan | 1894; Tom Fyfe, George Graham ve Jack Clarke |
Cook Dağı, 1953 yılında düzenlenen 70.696 hektar araziyi ve 2000 m yükseklikte 140 dan fazla dağı kapsayan Mount Cook Milli Parkı'nın merkezindedir. Parkın %40'ı buzullar altında olup, bunların en ünlüsü Cook Dağı'nın yamaçlarındaki, 27 km uzunluğa sahip Tasman Buzulu'dur.
Dağ, İngiliz kâşif James Cook'un adını almıştır. Adını, 1851 yılında çevrenin katografisini çıkaran Captain Stokes verir. Stokes dağı, 1769 yılında, Yeni Zelanda Adaları'nın çevresini ilk olarak dolaşan ve bunları Büyük Britanya için alan James Cook'un adıyla adlandırır.
Buna karşın Aoraki adı Maori Dili'ndeki Ngāi Tahu Dialekti'nden gelir. Maori Dili'nde dağın adı Aorangi'dir (Türkçe: Gökdelen). Birçok Yeni Zelanda yöresinin adlandırmasında rol oynayan dil tartışmalarında, dağın resmi olarak "Aoraki/Mount Cook" olarak adlandırılmasında uzlaşılmıştır.
Cook Dağı, 1992 yılında toprak kayması sonucu, buz ve çakıl kitlesinin vadiye kaymasıyla, zirvesinden 20 m. kaybeder.
İlk tırmanış değiştir
İlk tırmanış denemesi 1882 yılında başarısızlıkla sonuçlanan iki İsviçreli tarafından gerçekleştirilir. 1894'te 3 Yeni Zelandalı dağcı zirveye kadar ulaşmayı başarır. İsviçreli Matthias Zurbriggen bir yıl sonra dağa tek başına tırmanmayı başarır. 1948 yılında Yeni Zelanda'nın milli kahramanı Edmund Hillary de Cook Dağı'na tırmanır.
Önemli tırmanış rotaları değiştir
Cook Dağı'na şu ana kadar yirmiden fazla rota üzerinden, her yanından tırmanılmıştır. Bugünkü önemli rotalar şunlardır.
- Linda Glacier
- Zurbriggen Ridge
- East Ridge
Kaynakça değiştir
- ^ a b Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.
Dış bağlantılar değiştir
Wikimedia Commons'ta Cook Dağı ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.