UNESCO
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (İngilizce: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, kısaca UNESCO); eğitim, sanat, bilim ve kültür alanlarında uluslararası iş birliği yoluyla dünya barışını ve güvenliğini koruma amacını güden bir Birleşmiş Milletler kurumudur.[2][3]
Kısaltması | UNESCO |
---|---|
Kuruluşu | 16 Kasım 1945[1] |
Türü | Örgüt |
Merkezi | Paris, Fransa |
Başkanı | Audrey Azoulay |
Ana kuruluşu | Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi |
Websitesi | unesco.org |
Bu kurumun yasası 1945 yılı Kasım ayında Londra'da 44 ülkenin temsilcilerinin katıldıkları bir toplantıda kabul edilmiştir. Merkezi Paris'te bulunan ve Genel Konferans, Yürütme Konseyi, Sekreterlik olmak üzere üç organı olan UNESCO eğitim, bilim ve kültür alanlarındaki amaçlarını kendisine üye olan her devlette kurulan Millî Komisyonlar aracılığıyla gerçekleştirmeye çalışmaktadır.
UNESCO'nun Filistin'i üye olarak kabul etmesinden sonra Amerika Birleşik Devletleri kuruma yaptığı maddi desteği çekti. Bunun üzerine 2011 Kasım ayında UNESCO, Bali'de Dünya Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi ile ilgili düzenlenecek toplantı dışındaki tüm programlarını yıl sonuna kadar iptal etti.[4]
Yönetim
değiştirGenel Konferans
değiştirÜye devletlerin temsilcilerinden oluşan Genel Konferans 1946-1953 yılları arasında her yıl toplanmışken 1954'ten bu yana iki yılda bir toplanmaktadır. Bugüne kadar ise 37 Genel Konferans toplanmıştır.
UNESCO'nun çalışma programlarını kabul eder ve bütçeyi[5] belirler.
Yürütme Konseyi
değiştirGenel Konferans'a katılan ve hükûmetlerince aday gösterilen temsilciler arasından dört yıl için seçilen UNESCO Yürütme Konseyi 58 üyeden oluşur.
Sekreterlik
değiştirGenel Konferans tarafından altı yıl için seçilen bir Genel Direktör'ün yönetimi altında çalışan UNESCO Sekreterliği, eğitim, bilim, kültür ve iletişim bölümlerine ayrılmıştır.
Sekreterliğin başlıca görevi, iki yıllık UNESCO programlarının uygulanması için gerekli bütün teknik çalışmaları yapmak, tedbirleri almaktır.
- Julian Huxley (1946-1948)
- Jaime Torres Bodet (1948-1952)
- John Wilkinson Taylor (1952-1953)
- Luther Evans (1953-1958, ABD)
- Vittorino Veronese (1958-1961)
- René Maheu (1962-1974; vekâleten 1961)
- Amadou Mahtar M'Bow (1974-1987)
- Federico Mayor (1987-1999)
- Koichiro Matsuura (1999-2009)
- Irina Bokova (2009-2017)
- Audrey Azoulay (2017-)
Kaynakça
değiştir- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2017.
- ^ "Introducing UNESCO". UNESCO. 18 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2011.
- ^ "UNESCO history". UNESCO. 9 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2010.
- ^ "UNESCO yıl sonuna kadar kapalı!". ntvmsnbc. 12 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2011.
- ^ UNESCO bütçesi, üye devletlerin iki yılda bir bu Kuruma ödedikleri aidat ile sağlanır. Bu bütçe dışında, Birleşmiş Milletler Özel Fonu'ndan, teknik yardım programından olmak üzere, önemli para kaynakları temin edilir.. Bu kaynaklar, iki yıllık UNESCO bütçesi tutarına yakındır.