Tuzla Uluslararası Havalimanı

Tuzla Uluslararası Havalimanı (BoşnakçaMeđunarodni aerodrom Tuzla/Међународни аеродром Тузла); (IATA: TZLICAO: LQTZ), Bosna-Hersek'in Tuzla şehrinin yakınlarında bulunan bir havalimanıdır. Tuzla Uluslararası Havalimanı, Saraybosna Uluslararası Havalimanı'ndan sonra Bosna-Hersek'teki en büyük ikinci havalimanıdır. Havaalanı, Bosna-Hersek'in düşük maliyetli havayolu merkezi olarak biliniyor, çünkü diaspora ve komşu ülkelerden Hırvatistan ve Sırbistan'dan seyahat edenler tarafından kullanılıyor. Havalimanı sivil havacılığın yanı sıra aynı zamanda bir askeri hava üssü olarak da kullanılmaktadır.

Tuzla Uluslararası Havalimanı
Međunarodni aerodrom Tuzla
Међународни аеродром Тузла
Međunarodna zračna luka Tuzla
IATA: TZL - ICAO: LQTZ
Bosna-Hersek üzerinde BNX
BNX
BNX
Bosna-Hersek haritasında havalimanının yeri
Özet
Havalimanı tipiSivil/askerî
Sahibi/İşleticisiTuzla Kantonu hükümeti
YerDubrave Gornje, Bosna-Hersek
Açılış10 Ekim 1998
Rakım (ODS)765 ft / 233 m
Koordinatlar44°27′31″K 18°43′29″D / 44.45861°K 18.72472°D / 44.45861; 18.72472
Web sitesituzla-airport.ba
Harita
Harita
Pistler
Yön Uzunluk Yüzey
ft m
09/27 8,152 2,500 Asfalt
İstatistikler (2019)
Yolcu sayısı593.083 artış % 1.4
Uçak hareketleri3.911 azalış % 2.3
Yük (ton cinsinden)109 azalış % 52.3
Kaynak: Bosna Hersek Sivil Havacılık Müdürlüğü (BHDCA)[1]

Tarihçe

değiştir

İlk yılları

değiştir

Tuzla Uluslararası Havalimanı bir zamanlar eski Yugoslavya'nın en büyük askerî havalimanıydı. 350. Keşif Havacılık Filosu'da bir süre burada faaliyet gösterdi.

1990'ların başlarında, hala Yugoslavya içinde ve Bosna Savaşı'nın başlamasından önce, Yugoslav şirket Air Commerce Saraybosna ve Tuzla'dan Avusturya ve İsviçre'ye ticari uçuşlar gerçekleştirdi.[2]

1992 yılında Birleşmiş Milletler Koruma Gücü'nün kontrolü altına alındı ve 1996'dan itibaren Dayton Anlaşması'nın uygulanmasını denetlemekle görevli Uygulama Gücü'nün (IFOR) ana merkezi haline geldi. 1998'de Tuzla Kantonu, hava limanını sivil havacılığın kullanımına açtı. 10 Ekim 1998'de sivil ve askerî havalimanı olarak hizmete açıldı. Tuzla Uluslararası Havalimanı, uluslararası askeri geri çekilmenin tamamlanmasının ardından, Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü'nün dayattığı tüm teknik gereklilikleri ve standartları uygulamaya başladı.

2000ler-günümüz

değiştir

Son olarak, 5 Haziran 2008 tarihinde Tuzla Uluslararası Havalimanı, uluslararası hava taşımacılığında bir yıl süreyle geçerli olan kamu kullanımına ilişkin geçici sertifika aldı.[3] BH'deki sivil havacılık yetkili kurumları tarafından yapılan genel denetimin ardından 5 Haziran 2009 tarihinde Tuzla Uluslararası Havalimanı, uluslararası hava taşımacılığında sınırsız geçerlilik süresi ile kamu kullanımına ilişkin sertifika almaya hak kazandı.[3]

Haziran 2015'te Macar düşük maliyetli hava yolu şirketi Wizz Air, havalimanında bir Airbus A320'yi temel alarak Tuzla'da bir işletim üssü açtı.[4] Üs açılışından sonra Tuzla'dan toplam Wizz Air destinasyonları yaz uçuş programında haftalık 22 kalkış da dahil olmak üzere 9'a yükseldi. 2 Haziran 2016'da Turkish Cargo, Tuzla'dan İstanbul Atatürk Havalimanı'na uçuşlarına başladı. Türk hükûmeti Bosna-Hersek'ten 15 bin ton taze et ve et ürünü ithal etti. 2016 yılında Airbus A330 kargo uçağı ile toplam 90 uçuş planlandı. Bu, o tarihte Bosna-Hersek'e gidiş ve dönüş seferi gerçekleştiren tek geniş gövdeli uçak uçuşuydu.[5] Wizz Air, 31 Ağustos 2016 tarihinde, ikinci uçağını 27 Mart 2017 tarihi itibarıyla Tuzla Havalimanına yerleştireceğini duyurdu. Havayolu, Mart 2017'den itibaren Tuzla'dan Almanya'da Köln/Bonn, Friedrichshafen ve Nürnberg'e, Slovakya'da Bratislava'ya ve İsveç'te Växjö'ye kadar beş yeni noktaya hizmet vermeye başladı. Wizz Air ayrıca Tuzla'yı 30 Ekim'den itibaren Birleşik Krallık'ta Londra-Luton, 31 Ekim'den itibaren Danimarka'da Billund ve 17 Aralık'tan itibaren Berlin-Schönefeld'e bağlayan yeni güzergâhlarını duyurdu. Böylece havayolunun toplam haftalık uçuş sayısı 43 gidiş dönüş uçuşa yükseldi ve 7 ülkede 16 varış noktasına hizmet vermeye başladı.[6] 2 Kasım 2016 tarihinde Tuzla Uluslararası Havalimanı'nın terminal genişletme ve rekonstrüksiyon çalışmalarının başladığı duyuruldu. Yeni binanın yıllık kapasitesi 700.000 yolcu olacak şekilde tasarlandı.[7] Yeniden yapılanma Mayıs 2019'da tamamlandı.[8] 2017, Tuzla Havalimanı'nın ilk kez yarım milyon yolcuyu geçtiği rekor bir yıl oldu. Wizz Air, Haziran 2018'de Tuzla'dan Almanya'da Karlsruhe/Baden-Baden uçuşlarına başladı.

Tesisler

değiştir

Terminal

değiştir

1998 yılında açılan yolcu terminal binası, yoğun saatte 350 yolcu kapasitesine sahiptir. Yolcu terminali 2015 yılında kapasitesine ulaştı. Bosna-Hersek Federasyonu Hükûmeti 2016 yılı bütçesinde yeni bir terminal binası için 2 milyon KM (yaklaşık 1 milyon €) tahsis etme kararı alırken, Tuzla Kantonu Hükûmeti yeni ve geliştirilmiş yaklaşım aydınlatma sisteminin kurulumu için 500.000 KM'lik bir bütçe sağladı.[9] Birçok araç kiralama acentesinin havalimanında ofisleri mevcuttur ve havalimanı da karayolu taşıtları için uzun süreli park imkânı sunmaktadır.

Apronlar

değiştir

Tuzla Havalimanı'nda şu anda üç aprondan ikisi kullanılmaktadır.[10] Kullanılan iki aprondan bir tanesi 116 x 106 metre büyüklüğündeki yolcu uçağı apronu ve yaklaşık aynı büyüklükte kargo apronudur. Apronlar, tüm uçak sınıflarına hizmet vermek için tasarlanmıştır. İki orta boy uçak modeli Boeing 737 veya Airbus 320, terminal binasının yanındaki yolcu apronunu aynı anda kullanılabilir. Tuzla Uluslararası Havalimanı, 2016 yılında İstanbul'dan Airbus A330F ile 130 kargo uçuşunun yapılması için Türk Hava Yolları ile anlaşma imzaladı.

Havayolları ve destinasyonlar

değiştir
 
Tuzla Uluslararası Havalimanı'na indikten sonra Wizz Air uçağı taksi pozisyonunda
Hava yollarıUçuş noktaları
Freebird Hava Yolları Sezonluk charter: Antalya[11]
Wizz Air Basel/Mulhouse/Freiburg, Berlin-Schönefeld, Billund, Köln/Bonn, Dortmund, Eindhoven, Friedrichshafen, Gothenburg, Hahn, Karlsruhe/Baden-Baden, Malmö, Memmingen
Sezonluk: Stockholm–Skavsta, Växjö, Viyana
Hava yollarıUçuş noktaları
Turkish Cargo İstanbul Atatürk[12][13]

İstatistikler

değiştir

Yolcu gelişimi

değiştir
Yıl/Ay[1] Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam Değişim
2020 35.188 36.438 - - - - - - - - - - 71.626  6,90%
2019 36.341 30.658 35.679 56.276 52.425 59.581 67.794 66.732 56.412 54.018 35.484 41.617 593.083  1,45%
2018 40.563 35.976 43.112 52.638 49.371 53.709 67.438 65.364 56.062 50.122 30.763 39.471 584.589  9,0%
2017 26.554 23.105 29.116 50.763 47.701 49.662 63.173 63.788 52.816 51.556 37.432 40.178 535.834  72,1%
2016 19.234 19.939 23.598 25.261 27.324 26.673 32.229 31.046 27.793 27.621 23.619 27.061 311.398  20,2%
2015 12.960 12.005 14.474 17.311 18.082 21.563 33.666 33.007 28.900 27.167 22.462 17.427 259.074  71,2%
2014 8.276 6.455 7.289 9.495 9.343 12.195 19.887 19.253 16.967 16.299 12.363 13.531 151.353  146,0%
2013 1 0 0 0 455 6.251 11.868 11.000 9.071 8.673 7.359 6.835 61.513  1.367,7%
2012 8 0 51 13 2 854 1.762 1.243 195 59 4 0 4.191  7,4%
2011 0 0 12 54 8 1.143 1.506 965 10 426 403 0 4.527 N/A

Yolcu güzergâh istatistikleri

değiştir
Varış noktasına göre Tuzla Havaalanı yolcu sayısı (2018)[14]
Sıra Havalimanı Yolcu % değişim
2017/2018
1     Basel/Mulhouse/Freiburg 63.615   28,50
2   Dortmund 60.621   21,77
3   Malmö 58.570   3,73
4   Gothenburg 50.751   0,35
5   Berlin-Schönefeld 41.184   30,16
6   Hahn 39.812   4,60
7   Memmingen 38.830   17,60
8   Köln/Bonn 36.930   20,69
9   Friedrichshafen 33.168   25,13
10   Stockholm–Skavsta 25.322   0,73
Varış noktasına göre Tuzla Havaalanı yolcu sayısı (2017)[15]
Sıra Havalimanı Yolcu % değişim
2016/2017
1   Malmö 56.461   26,72
2   Gothenburg 50.930   18,46
3   Dortmund 49.781   0,93
4     Basel/Mulhouse/Freiburg 49.503   28,95
5   Hahn 38.058   22,76
6   Memmingen 33.016   4,30
7   Friedrichshafen 26.506   0.0
8   Stockholm–Skavsta 25.510   13,16
9   London–Luton 20.708   0,0
10   Växjö 20.269   0,0

Yük istatistikleri

değiştir
Yıl Yüklenen (t) Boşaltılan (t) Toplam kargo (t)
2017 249.6 -  249.6
2016[16] 6.065,92 3.83  6.062,09
2015 219.557 16.689  236.246
2014 55.559 53.793 109.392

Yer taşımacılığı

değiştir

Tuzla Havalimanı, doğuda Kaleja'ya ve batıda Živinice'ye giden ikincil bir yolda yer almaktadır. Saraybosna, Tuzla ve ülkenin diğer şehirlerine giden ana yol buradan bağlanır.

Banja Luka, Saraybosna ve Tuzla'dan havalimanına çift yönlü otobüs seferleri mevcuttur

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "bhdca.gov.ba" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  2. ^ Airways: A Global Review of Commercial Flight, Volume 8 15 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Airways International, Incorporated, 2001, page 4
  3. ^ a b "Tuzla International Airport". Tuzla International Airport. 23 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013. 
  4. ^ "Wizz Air opens Tuzla base". Exyuaviation. 28 Haziran 2015. 28 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  5. ^ Bosnian, Flying (3 Haziran 2016). "Bosnia and Herzegovina aviation news: ✈ Turkish Airlines Airbus 330 cargo flights from Tuzla Int. Airport". 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  6. ^ "Welcome to the world of opportunity! - Wizz Air". wizzair.com. 13 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  7. ^ Bosnian, Flying (2 Kasım 2016). "Bosnia and Herzegovina aviation news: ✈ Tuzla airport: photos of proposed terminal building". 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  8. ^ "Tuzla Airport to open new look terminal next month". 7 Nisan 2019. 13 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  10. ^ "Archived copy". 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2015. 
  11. ^ Bosnian, Flying (1 Nisan 2019). "Bosnia and Herzegovina aviation news: ✈ Summer Charter flights Tuzla-Antalya". 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  12. ^ "Nakon višemjesečne pauze: Sa tuzlanskog aerodroma poletio prvi avion s mesom za Tursku". Klix. 2 Haziran 2016. 19 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2019. 
  13. ^ Flightradar24. "Live Flight Tracker - Real-Time Flight Tracker Map". Flightradar24. 24 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  14. ^ Bosnian, Flying (6 Mart 2019). "Bosnia and Herzegovina aviation news: ✈Bosnia and Herzegovina-Germany air traffic report". 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  15. ^ Bosnian, Flying (15 Eylül 2018). "Bosnia and Herzegovina aviation news: ✈Tuzla Airport air traffic data for 2017". 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  16. ^ "Statistics" (PDF). www.bhdca.gov.ba. 2016. 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2019. 

Dış bağlantılar

değiştir

  Wikimedia Commons'ta Tuzla International Airport ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur