Topağaç, Marmara

Topağaç, Balıkesir ilinin Marmara ilçesine bağlı bir mahalledir.

Topağaç
Topağaç Mahallesi
Harita
Mahallenin haritadaki yeri
Balıkesir
Balıkesir
Ülke Türkiye
İlBalıkesir
İlçeMarmara
Coğrafi bölgeMarmara Bölgesi
Rakım5 m
Nüfus
 (2012)[1]
455
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0266
İl plaka kodu10
Posta kodu10200

Topağaç, adanın güney sahilinde bulunan geniş tarım alanlarına sahip, bu yüzden sıkça "adanın sebze ve meyve ambarı" olarak anılan bir mahalledir. Yerel halkı tarım, balıkçılık ve madencilikle geçimini sağlarken, aynı zamanda adanın en yoğun yazlıkçı nüfusuna sahip mahallelerinden biridir. Ayrıca adanın en uzun ve temiz kumsallarından birine sahip olması nedeniyle yazları genellikle yerli turistlerin uğrak noktasıdır.[1]

Topağaç Köyü ve Ovası, havadan görünümü

Eskiden kasabanın ve ova ağzının büyük bir kısmını kaplayan bataklık, sıtma ile mücadele edilmesi ve yerleşim için daha uygun bir zemin oluşturulması amacıyla büyük ölçüde kaya ve çakıllarla doldurulmuştur. Bu doldurma işlemi sonucunda tarım alanları ve sulak alanların verimliliği arttırılmıştır[2].

Coğrafya

değiştir

Topağaç; ilçe merkezine 12 km, il merkezine ise 141 km uzaklıktadır. 230 metre güneyinde Laz Kayası bulunmaktadır.

Tarihçe

değiştir

Mahallenin adı, 1795 yılı kayıtlarında Klazáki ya da Lazaki, 1911 yılı kayıtlarında ise Kılazak olarak geçmektedir.[3] Daha önceleri Asmalı köyüne bağlı bir mahalle iken, 22 Aralık 1952'de köy statüsü kazandı.[4] 2012 yılındaki yasa değişikliğinden sonra yeniden mahalle oldu.

Topağaç (Klazaki) Osmanlı döneminde küçük bir kasaba olmasına karşın, adını çevre otoritelere duyurmuş bir yerdir. Özünde Rum Ortodoksların ikamet ettiği bu kasaba, Gcdeon'a göre bir piskopos tarafından lanetlenmiş olarak tanımlanan sefil bir yer olarak anlatılır. Bu lanet muhtemelen sakinlerin kliaratch (haraç) ödemekten kaçınmak için yaptıkları dinden dönmelerinden kaynaklanıyordu[5]. Dallaway'e göre, "Osmanlı, bu davranışı gelir kaybı pahasına teşvik etmek istemediği ve böyle eylemlerin yayılmasından korktuğu için, Topağaçlilara çift vergi uyguladı.[6]" Türklerin bu tepkisi, piskoposun lanetinin algılanan etkinliğini vurgulamaktadır.

Daha sonraları, Topağaç Ovası ve içinde yer alan meşhur bataklığı, o dönemde sıtma yuvası olduğu için buradan arazi alanlar geçici olarak kuzeydeki Asmalı Köyü’ne yerleştirilmiştir. Topağaç Köyü’ne kalıcı yerleşim, 1928 yılında Yunanistan’dan gelen göçmenlerle başlamış ve 1930’da Karabiga’dan gelen işçi aileleri de buraya yerleştirilmiştir. Rize ve Çayeli’nden gelen aileler ise 1927 yılında adanın batısındaki Çınarlı Köyü’ne yerleştirilmiştir[7].

Yıllara göre mahalle nüfus verileri
2007
2000 479
1997 513
1990
1985

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Marmara Adası'nda gezilecek yerler". Enuygun Blog. 2023. 26 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024. 
  2. ^ MARMARA TAKIM ADALARI. Istanbul Universitesi Yaymlan No. 3471 Deniz Bilimleri ve Cografya Enstitusu Yaymlan No. 7. 1987. s. 78. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024.  40. harf sırasında bulunan |yayıncı= parametresi line feed character içeriyor (yardım)
  3. ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". 11 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022. 
  4. ^ "Tamim" (PDF). Resmî Gazete. 22 Aralık 1952. 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022. 
  5. ^ CYZICUS (PDF) (İngilizce). CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS. 1910. s. 34. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024. 
  6. ^ CONSTANTINOPLE ANCIENT AND MODERN with Excursions to the SHORES and ISLANDS of the ARCHIPELAGO and to the TROAD (PDF) (İngilizce). THE BRITISH EMBASSY TO THE PORTE. 1797. s. 367. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024. 
  7. ^ "İlçemizin Tarihi". Marmara Kaymakamlığı. 23 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024. 

Dış bağlantılar

değiştir